Referenza: Volum 75 (1991), Parti Nru. 1, Taqsima 1, Paġna 106

Dettalji tas-Sentenza


Data
05/04/1991
Qorti
CONSTITUTIONAL
Ġudikatura
MIFSUD BONNICI GIUSEPPE, HERRERA JOSEPH A., AGIUS CARMEL A.
Partijiet
TONIO VELLA vs KUMMISSARJU TAL-PULIZIJA U SUPRINTENDENT CARMELO BONELLO
ECLI
N/A
Judgement Type
-
Kawża Llinkjata
N/A

Kliem Ewlieni / Fil-Qosor


Kliem Ewlieni
ARREST ILLEGALI - DEGRADANTI - DRITTIJIET FONDAMENTALI TAL-BNIEDEM - GURISDIZZJONI KOSTITUZZJONALI - KONVENZJONI EWROPEJA - KOSTITUZZJONI - PERKWIZIZZJONI FI PROPRJETA` - PROCEDURA TA` ARREST - TORTURA - TRATTAMENT INUMAN
Fil-Qosor
Ir-rikorrent gie arrestat ghal madwar 46 siegha, u saritlu tfittxija f'daru. Hu talab lil din il-Qorti tiddikjara li l-arrest ta` l-esponent fuq ordnijiet ta` l-intimati sar bi vjolazzjoni ta` artikolu 34(1) (2) u artikolu 38 tal-Kostituzzjoni; li t-tfittxija fuq ordnijiet ta` l-intimati saret bi vjolazzjoni ta` artikolu 38(1) (2) u artikolu 28 tal-Kositutzzjoni; li t-tfittxija fuq ordnijiet t` l-intimati saret bi vjolazzjoi ta` artikolu 38(1) (2) tal-Kositutzzjoni; li l-intimati huma hatja ta`trattament inuman u degrdanti fil-konfront ta` l-esponenet bi vjolazzjoni ta` artikolu 36 tal-Kostituzzjoni; tohrog dawk l-ordnijiet biex jigu rimedjati dawn il-vjolazzjonijiet tal-jeddijiet fundamentali tal-esponent. L-intimti ssottomettew li din il-Qorti m'ghandhiex tiehu konjizzjoni tal-kaz ghax ir-rikorrent kellu ghad-disposizzjoni teighu taht il-ligi ordinarja mezzi xieraq w adegwati ta` rimedji ghall-lanjanzi tieghu. L-ewwel qorti qalet li minn ezami akkurat tas-subincizi (1) u (2) ta` l-imsemmi artikolu 46 jidhher car li l-legislatur ma ridx lijistabbilixxi bhala prinicpju assolut fil-ligi kostituzzjonali taghna li qabel ma persuna tadixxi lil din il-Qorti fil-gurisdizzjoni kosittuzzjonali taghha ghandha dejjem u tassattivament tesawrixxi r-rimedji kollha disponibbli taht il=ligiordinarja, inkluzi dawk ir-rimedji kollha disponibbli taht il-ligi ordianrja, inkluzi dawk ir-rimedji li ma jkunux ragonevolment mistennija li jipprovdu effettivita`. Gahlhekk dinit-talba giet respinta, ghax fl-isfond tac-cirkostanzi kollha tal-kaz din il-Qrti ma kellhiex tirrifjuta li tezercita l-gurisdizzjoni konstituzzjonali taghha. L-ewwel Qorti kkunsidrat fid-dettal u separateament it-tlett lanjanzi tar-rikorrent: Ksur ta` l-artikolu 38(1) u (2) tal-Kostituzzjoni - Dan l-artikolu jistabilixxi li hlief bil-kunsesn teighu stess hadd ma ghandu jigi assoggettat gaht0tfittix fuq propjeta`teighu jew ghad-dhul minn ohrajn fil-post teighu, apparti fil-kazijiet li jissemmew fl-istess artikolu. Skond l-artikolu 352 (tal-Kodici Kriminali), "l-ufficjal tal-pulizija esekuttiva nkarigat mill-arrest jew mill-perkwizizzjoni, ghandu jghaarraf lill-perusna suggetta ghall-arrest jew ghall-perkwizizzjoni, meta tkun hemm, bis-setgha tieghu w bir-raguni ta` l-arrest jew tal-perkwizizzjoni r-rikorrent ma kien prezenti u ghalhekk is-suprintendent ma setax igharrfu bil-gahn tat-tfittixija. Ghalhekk l-ewwel Qorti waslet ghall-konkluzjoni li l-perkwizizzjoni in kwistjoni, saret skond l-Awtorita` win termini tad-disposizzjonijiet relativi tal-Kodici Kriminali. KOnsegwentement, skond l-imsemmi artikolu 47 (7) ma tista` qatt titqies li saret bi ksur ta` l-artikolu 38(1) u (2) kif allega r-rikorrent. Ksur ta` Artikolu 34 (1) u (2) tal-Kostituzzjoni - Ir-rikorrent sosna li sar ksur ta` Artikolu 34 (1) (f) tal-Kositutzzjoni ghaliex il-pulizija ma kellhiex awtorita` li tarrestah peress li dinma kellhiex awtorita` li tarrestah peress li din ma kellhiex "suspett ragonevoli li huwa kkommetta jew kien se jikkometti reat kriminal". L-ewwel Qorti ddecidiet li jidehr li ma jistax jigi ritenut li fis-sitwazzjoni li dehret quddiem l-intimat suprintendent f'dak iz-zmien partikolari hu agixxa fuqsuspett mhux ragonevoli. Il-mument preciz lkifih safa` arrestat ir-rikorrent - Hu ferm desiderabbli li l-ufficjal li jkun qieghed jarresta juza kliem car u semplici li ma jista` jhalli ebda dubju f'mohh il-persuna soggetta ghall-arrest li hi tinstab "under compulsion". Nonostante l-forma ewfemistika li uza s-surgent biex jesegwixxi l-orndi ta` l-arrest, ma hemm l-ebda dubju lil-arrest tar-rikorrent beda jsehh fil-fabbrika minn fejn ingabar biex jiehduh id-Depot. L-allegazzjoni tar-rikorrentli hu ma ngharrafx bis-setgha ta` l-ufficjal tal-pulizija li arrestah - artikolu 352 tal-Kodici Kriminali jimponi obligu fuq il-pulizija li jesegwixxu l-arrest li jgharraf lill-persuna suggetta ghall-arrest bis-setgha tieghu. F'dawn ic-cirkosanzi jidher car lil-ufficjal inkarigat mill-arreest tar-rikorrent ma ottemperax ruhu kompletament mar-rekwizit imsemmi f'artikolu 352. L-allegazzjoni tar-rikorrent li l-"arresting officer" ma tahx ir-raguni ta` l-arrest - Skond l-imsemmi artikolu 352 l-arresting officer ghandu inoltre jgharraf lill-persuna soggetta ghall-arrest bir-raguni ghall-arrest.Dwar dan hemm konflitt serju bejn ix-xhieda, izdam inn ezami fir-reqqa jidher li x-xhieda as-surgentfuq il-punt inkwistjoni, ma hi xejn verosimili. Ghal dawn ir-ragunjiet din il-Qorti aktar tat affidamnet lil-verzjoni tar-rikorrent li hu ma giex infurmag bir-raguni ta` l-arrest mis-surgent. L-allegazzjoni tar-rikorrent li l-arrest teighuttawwal ghal zmien aktar minn dak likien assolutament mehtieg - Biex tinterroga u tigbor il-provi, il-pulizija tista` zzomm lill-persuna arrestata. Il-Pulizija jkollha rizutat pozittiv met jirnexxielha tigbor provi prima facie tar-reita` tal-persuna arrestatw ghalhekk tittiehed decizjoni li dik il-persuna titressaq quddiem il-Qorti. Skond Artikolu 353 (2)tal-Kodici Kriminali tali decizjoni ghandha tigi esegwita bla dewmien mhux mehtieg u fl-ebda kaz m'ghandhom ighaddu aktar minn tmienja w erbghin siegha. Il-pulizija jista` jkollha rizultat negativ ghall-investigazzjonijiet taghha billi l-persuna bl-investigazzjonijiet taghha billi l-persuna arrestat bl-ispjegazzjonijiet li taghti waqt l-interrogazzjoni tasal li tikkonvinci lill-pulizija li s-suspett taghha ma hux fondat jew il-pulizija li s-uspett taghha ma hux fondat jew il-pulizija ma tiksibx prova prima facie tar-reita` tal-persuna arrestat. F'dan il-kaz il-pulizija ghandha ovvjament l-obbligu litehles immedjatament li din il-persuna. L-intimat suprintendent ma rnexxilux jipprova soddisfacentement likien mehtieg ikompli jzomm lir-rikorrent ghaz-zmien kollu li effettivament zammu arrestat. It-trattazzjoni tar-rikorrent li hu gie maltrattat wwaqt l-arrest - Il-kuncett ta` trattament inuman jew degradanti m'ghandux jigi ekwiparat mal-kuncett ta` tortura. It-tortura tikkostitwixxiforma aggravat u ntenzjonata ta` trattament inuman u degradanti. Biex trattament determinat jaqa`taht il-komminazzjoni tad-disposizzjonijiet kontenuti f'artikolu 36 tal-Kostituzzjzjoni jehtieg lijlahhaq certu grad ta` gravita`. Dan il-grad m'ghandux jitkejjel a bazi ta` l-effett li tali trattament jista` jkollu fl-astratt fuq persuna medja normali, izda minflok, a bazi ta` l-effet li fil-fatt kellu dak it-trattament partikolari fuq il-persuna partikolari li tkun giet assoggettata ghalih.Ghalhekk is-sess, l-eta` l-istat ta` sahha, l-inkapacitajiet u fatturi varjabbli ohra li jaghmlu persuna dak li effettivament hi ghandhom jinghatw id-debita importanza. L-arrest tar-rikorrent mhux biss gie esegwit illegalment izda gie prosegwit bl-istess mod billi inzamm ghal zmien aktar minn dakli kien mehtieg. Tista` tghid li ghaz-zmien kollu li r-rikorrent illegalment arrestat inzamm go cella zghira hafna, f'kundizzjonijiet hziena ferm. L-effett kombinat ta` l-incidenti kollha li ssemmewfuq il-persuna partikolari tar-rikorrent kien, f'fehmet il-Qorti, trattamen gravi bizzejjed li jikkwalifika bhala trattament inuman u degradanti fis-sens ta` artikolu 36 tal-Kostituzzjoni. Din il-Qorti tqis li l-intimat suprintendent hu responsbbli ghaz-zammatar-rikorrent aktar milli kien mehtieg,kif ukoll ghall-fatt li l-arrest tar-rikorrent gie ezegwit u prosegwit b'manjiera mhux skond l-awtorita` tal-ligi ukonsegwentement l-arrest sar wiehed illegali. Dwar ir-rimedju kostituzzjonali li ghandu jigi applikat, il-Qorti tahseb li f'kazijiet bhal dawn, ir-rikorrent stess ghandu jindika liemarimedju jkun qed jimmira ghalih. Inoltre, il-kwitjoni tal-quantum tal-kumpens imsemmi, safejn tafil-Qorti qatt ma qam quddiem il-Qorti u peress li dan hu kuncett gdid fil-ligi taghna din il-Qorti thoss li tkun haga prudenti li taghti lill-abbli difensuri tal-partijiet l-opportunita` li jittrattawdan l-ahhar imsemmi aspett. Minn din is-sentenza appellaw kemm ir-rikorrent, kif ukoll principalment l-intimat suprintendent. War li regghet ikkunsidrt il-fatti kollha tal-kaz, din il-Qorti rriformt is-sentenza appellata billi ddikjarat li: 1. l-arrest ta` Vella mill-intimati sar b'mod ligie vjolat artikolu 34(1) (f) bili ma kienx hemm suspett ragonevoli li huwa kien jew kien se jikkommetti reat kriminali; 2. il-perkwizizzjoni li saret fir-residenza tar-rikorrent kisret id-disposizzjoni ta` artikolu 352 tal-Kodici Kriminali izda ma kkostitwitx ksur tal-kostituzzjoni; 3. L-intimti humahatja ta` trattment inuman u degrdanti bi vjolazzjoni ta` artikolu 36 tal-Kostituzzjoni.




Programm Operattiv 1
CONvErGE connected eGovernment


Dan is-sit jagħmel użu mill-cookies biex jiggarantilek l-aħjar esperjenza. Jekk ma tbiddilx is-settings tiegħek, nifhmu li qed taċċetta l-użu tal-cookies b’mod awtomatiku. Iktar Informazzjoni