09/10/2009

CIVIL FIRST HALL (CONSTITUTIONAL JURISDICTION)

MALLIA TONIO

IL-PULIZIJA (SPETTUR VICTOR AQUILINA) vs LOMBARDI MARK

N/A

FINAL JUDGEMENT

IL-PULIZIJA (SPETTUR VICTOR AQUILINA) vs LOMBARDI MARK - 34/2009 - CIVILI PRIM AWLA (SEDE KOSTITUZZJONALI), MALTA

Iva

ARTIKOLU 6 TAL-KONVENZJONI TAD-DRITTIJIET FUNDAMENTALI TAL-BNIEDEM - KSUR TAD-DRITTIJIET FUNDAMENTALI TAL-BNIEDEM

Ir-rikorrent Mark Lombardi jallega li bl' istqarrijiet li hu ta lill-pulizija ezekuttiva waqt l-interrogatorju u waqt li ma kienx assistit minn avukat, u li sussegwentement gew esebiti fl-atti tal-proceduri kriminali li ttiehdu kontra tieghu u li jinvolvu akkuzi ta' agir bi ksur tal-Ordinanza dwar il-Professjoni Medika u l-Professjonijiet li ghandhom x'jaqsmu maghha (Kap. 31 tal-Ligijiet ta' Malta) gew lezi d-drittijiet fundamentali tieghu, u ghalhekk talab li, wara li dan jigi stabbilit, l-istess stqarrijiet ghandhom jigu sfilzati mill-process.

Din il-Qorti tirrimarka dwar l-atteggjament kontraditorju da parti tar-rikorrent li, fi stadju bikri, ma opponiex ghall-presentata fil-process kriminali tal-istqarrijiet irrilixxati minnu. Dawn l-istqarrijiet gew esebiti quddiem il-Qorti tal-Magistrati, u r-rikorrent li kien debitament assistit, mhux biss ma opponiex li l-istess jigu esebiti, izda sahansitra ezenta lill-prosekuzzjoni mill-htiega li tressaq lill-ufficcjali tal-pulizija sabiex jixhdu fuq l-istqarrijiet msemmija. Ir-rikorrent ma ressaq ebda ilment dwar l-istqarrijiet ligew esebiti, u kien biss erba' snin wara li talab l-isfilz taghhom ghax allega li ttiehdu bi vjolazzjoni tad-drittijiet tieghu.

Trattat il-meritu tal-lanjanza tar-rikorrent, din il-Qorti tarali r-rikorrent jaghmel referenza ghal decizjonijiet moghtija mill-Qorti Ewropea Dwar id-Drittijiet tal-Bniedem fuq dina l-kwistjoni. Fil-maggior parti taghhom is-sentenzi tal-Qorti Ewropeja ghar-rigward ta' dana l-ilment kollha wasslu ghal decizjoni dwar jekk kienx hemm vjolazzjoni tal-ligi f'danair-rigward wara illi hadu in konsiderazzjoni l-fatt jekk mill-kumpless tal-provi kollha migjuba kontra l-persuna akkuzata, l-istqarrija ta' akkuzat li ma kienx assistit minn avukat kellhiex piz fuq decizjoni eventwali li ttiehed fil-konfront ta' dak l-akkuzat, jew inkella jekk tali stqarrija setatxkellha xi piz fuq tali decizjoni. Il-Qorti ghalhekk sabet vjolazzjoni fejn tali stqarrija wasslet ghal kundanna fil-konfront tal-persuna akkuzata izda ma sabitx tali vjolazzjoni fejn kien hemm proviohra li wasslu ghall-inkriminazzjoni.

Il-fatt wahdu li r-rikorrent ma kienx assistit minn avukat waqt l-interrogatorju tieghu, ma jwassalx ghall-ksur tad-drittijiet fundamentali tieghu. Biexjigi deciz jekk hemmx ksur tal-artikolu 6 tal-Konvenzjoni Ewropea, irid jigi kkunsidrat l-process gudizzjarju kollu, u mhux jigu kkunsidrati l-istqarrijiet ‘in isolation'. Jekk fi tmiem il-gbir tal-provi l-unika prova kontra l-akkuzat tkun il-konfessjoni tieghu fi stqarrija li hu rrilaxxja meta makienx assistit minn avukat, allura l-Qorti li tkun trid tiddecidi l-kaz, trid toqghod ferm attenta,ghax sejba ta' htija f'dawk ic-cirkostanzi jistghu jwasslu lill-Qorti tal-appell tqis dik is-sentenza bhala ‘unsafe'. Min naha l-ohra, jekk htija tinsab wara process gudizzjarju li fih b'mod gust jitressqu diversi provi li, fil-kumpless taghhom u fic-cirkostanzi kollha tal-kaz, iwassalu ghall-konvinciment ta' responsabilita' minghajr dubju raggonevoli, ma jistax jinghad li, ghax tkun saret stqarrija meta l-imputat ma kellux assistenza legali, jkunu gew vjolati d-drittijiet fundamentali tal-akkuzat kif protetti bl-Artikolu 6 tal-Konvenzjoni Ewropea. Wiehed irid iqis “the entirety of the proceedings”, u mhux stadju wiehed meqjus wahdu.

Kwindi ma jistax jinghad li, ghall-fatt biss lir-rikorrent irilaxxja stqarrijiet meta ma kienx assistit b'avukat ta' fiducja tieghu, gew lezi d-drittijiet fundamentali tieghu, u jekk akkuzat fi proceduri kriminali jkunx jew le inghata smigh xieraqirid jigi ezaminat fi tmiem il-process kollu u wara li jsir ezami tal-kumpless tal-istess procedurifit-totalita' taghhom.

Ghaldaqstant, din il-Qorti tiddisponi mil-lamenta tar-rikorrent billitichad l-istess, tqis li l-mankanza tad-dritt tal-presenza ta' avukat waqt l-interrogotorju mhux per se leziv tad-drittijiet tar-rikorrenti kif sanciti fl-artikolu 6 tal-Konvenzjoni Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem, u tordna li kopja ta' din id-decisjoni tinbaghat lill-Qorti tal-Magistrati (Malta) bhala Qorti ta' Gudikatura Kriminali, kif presjeduta ghall-fini tal-proceduri kriminali li qed jittiehdu kontra r-rikorrent, sabiex l-istess Qorti tkompli tisma' l-kaz skond il-ligi. L-ispejjez ta'dawn il-proceduri quddiem din il-Qorti jithallsu mir-rikorrent.