12/01/2005

OF APPEAL (CIVIL, INFERIOR)

SCIBERRAS PHILIP

BONANNO JOSEPH ET vs DIMECH RAYMOND

N/A

FINAL JUDGEMENT

BONANNO JOSEPH ET vs DIMECH RAYMOND - 1711/2002/1 - TAL-APPELLI CIVILI (INFERJURI), TRIBUNAL GHAL TALBIET ZGHAR

BEJGH, DEFINIZZJONI TA` DIFETT - BEJGH, DIFETT APPARENTI - META X-XERREJ MA JKUNX KWALIFIKAT BIEX JINDUNA BID-DIFETT - BEJGH, DIFETTI MOHBIJA - OGGETT SECOND HAND - BEJGH, SERJETA` TAD-DIFETT MOHBI - BEJGH, TALE QUALE

Sabiex ikun hemm lok ghall-garanzija ghall-difetti mohbija huwa mehtieg li tali difetti ikunu ta' certa serjeta` determinata mill-Ligi fuq zewg kriterji: (a) l-assoluta inettitudni tal-haga ghall-uzuintiz taghha, jigifieri fis-semplici diminuzzjoni ta' tali uzu; (b) kriterju suggettiv li jittiehedmill-intenzjoni prezunta tax-xerrej illi kieku kien jaf bid-difett ma kienx ser jixtri l-oggett jewkien joffri prezz anqas.

Id-difett irid ikun per forza ezistenti fil-mument tal-bejgh. L-iehor hu dak li jigi mhares l-interess tax-xerrej kontra xi ingann jew kontra l-vizzju li jirrendu l-oggett mhux tajjeb ghall-uzu tieghu ossija inadatt ghall-uzu li ghalih il-haga hi destinata;

Fil-kaz ta' bejgh ta' vettura 'sekonda man' u l-adattabilita` u l-bonta` taghha ghandha jkollha korrispondenza ma' dak ragonevolment mistenni minn oggett mixtri second hand u bil-prezz li jkun inxtara.Wiehed logikament jistenna li f' oggett hekk mixtri dan ikollu, anke jekk mhux necessarjament u dejjem, certi mankamenti, pjuttost facilment konstatabbli b'ezami superficcjali. Naturalment dan ma jfisserx illi oggett 'sekonda man' ma jistax ikollu wkoll difetti mohbija jew li jaghmel l-azzjoni dequa mhux applikabbli ghalih, jekk ma jkunx jirrizulta illi l-venditur zvesta ruhu mill-obbligu tal-garanzija tal-haga mibjugha, sostrat dan krejat mill-presunzjoni stabbilita` fl-Artikolu 1378, KodiciCivili;

Il-vizzju huwa redibitorju meta, fil-waqt tal-kontrattazzjoni jew tar-ricezzjoni tal-haga akkwistata, il-haga ma tipprezentax tracci li jirrilevaw l-ezistenza ta' difetti li xerrej medjokrement attent u diligenti ma jkunx jista' jaghrafhom u jivvalutahom wahdu. Id-difett jista' jkunmohbi wkoll jekk ma jkunx jista' jimmanifesta ruhu hlief bl-uzu tal-haga;

Invece jekk id-difett ikun jidher jew ix-xerrej seta' jsir jaf bih wahdu l-venditur mhux tenut iwiegeb ghalih (Artikolu 1425, Kodici Civili).

In-natura apparenti jew okkulta tal-vizzju ghandha tigi konsidrata inrapport tal-kapacita` u konjizzjoni komuni tal-bniedem, u mhux bizzejjed biex vizzju jigi ritenut apparenti c-cirkostanza li s-sussistenza tal-vizzju tista' tigi rilevata minn bniedem ta' l-arti jewperit;

In tema legali, l-Artikolu 1425, Kodici Civili, ma jippostulax fil-fehma tal-Qorti illi x-xerrej irid ikollu xi kompetenza teknika partikolari, u lanqas li hu ghandu jirrikorri, f' kullkaz ta' kompravendita, ghall-accertament minn esperti. Il-frazi "li seta' jsir jaf bihom wahdu" ghandha titqies cirkoskritta ghal dik id-diligenza okkorrenti biex jigi rilevat lilu difett ta' percezzjoni facli. Il-fattispeci ta' dan il-kaz, kif rizultanti mill-perizja, jiddemostraw illi d-difett ma kien xejn apparenti jew facilment riskontrabbli anke bi sforz ta' diligenza normali;

Il-frazi "tale quale" ma teskludix lill-venditur mill-obbligu tal-garanzija u din il-frazi m'ghandhiex tircievi l-interpretazzjoni pretiza mill-appellanti illi b' hekk kien qed jinftiehem b' mod espress ghall-eskluzjoni ta' l-istess garanzija, kif hekk jippreskrivi l-Artikolu 1426, Kodici Civili;