20/10/2003

OF APPEAL (CIVIL, INFERIOR)

SCIBERRAS PHILIP

ENGINEERING SERVICES LIMITED vs REUTERS MALTA LIMITED

N/A

FINAL JUDGEMENT

ENGINEERING SERVICES LIMITED vs REUTERS MALTA LIMITED - 556/2000/1 - TA' L-APPELLI CIVILI (INFERJURI), MALTA

ECCEZZJONIJIET, ELEMENTI TAL-ECCEZZJONI INADEMPLENTI NON EST ADEMPLENTUM

Fis-sistema tal-ligi taghna, tnehhi forsi l-Artikoli 1391 u 1392 tal-Kodici Civili relattivi ghall-istitut li jittratta "Fuq il-Bejgh", ma nsibu l-ebda disposizzjoni specifika u 'ad hoc' koncernanti l-eccezzjoni ta' l-inadempiment, bhal ma ghal kuntrarju nsibu fil-Kodici Civili Taljan, ex-Artikolu 1460. Ciononostante hu pacifikament akkolt illi tali eccezzjoni "tista' tigi sollevata b'mod generali relativament ghall-kuntratti sinallagmatici jew korrispettivi kollha, u mhux biss fejn il-ligi tipprovdi ghaliha specifikatament, u b'barra minn dan l-eccezzjoni tista' tigi sollevata anke indipendenteent mid-dritt tar-rizoluzzjoni tal-kuntratt bis-sahha tal-patt kommissorju tacitu".

L-eccezzjoni hi ghalhekk mahsuba biex takkorda rimedju lil dak li jkun kontra r-riskju ta' l-inadempimentda parte ta' dak haddiehor li mieghu kkuntrattat. F'dan is-sens hi orjentata l-gurisprudenza taghna.

Din l-eccezzjoni hi poter moghti lil kontraenti li bih, fil-konkorrenza ta' certi cirkostanzi, hu jista' jastjeni ruhu milli jadempixxi l-prestazzjoni tieghu. B'dik l-eccezzjoni hu jipparalizza l-azzjoni avversarja in kwantu li, minhabba fiha, l-attur li ma jkunx hu stess ezegwixxa l-obbligazzjoni tieghu, ma jkunx jista' jottjeni l-adempiment tal-kontroprestazzjoni u jkollu jissubixxi dik is-sitwazzjoni.

Ir-rekwiziti biex din l-eccezzjoni tirnexxi huma li (1) l-inadempjenza ta'l-attur tkun tolqot xi obbligu tieghu li jkun parti integrali tal-fehim; (2) l-inadempjenza trid tkun verament imputabbli lill-attur; u (3) irid ikun hemm proporzjonalita` bejn l-inadempjenzi tal-partijiet, cioe li n-nuqqas ta' l-attur, relattivament ghal prestazzjoni li hu jesigi minn ghand il-konvenut, ikun ta' certa gravita`.

Tali eccezzjoni giet ukoll ammessa fil-kaz ta' obbligazzjonijiet accessorji.

L-eccezzjoni ta` inadempiment hija generalment meqjusa bhala opponibbli mhux biss fil-kaz ta` inadempiment, imma anki fil-kaz ta` adempiment inezatt, aktar precizament kwalifikatbhala "non rite adempleti contractus".

Id-depozitu ta' l-oggett difettuz lanqas ma kien essenzjali, jekk il-konvenut mill-ewwel juri lill-attur bl-ilment tieghu. Il-fatt li l-konvenut sa certu zmien baqa' jhallas ir-rati ma kellux jittiehed bhala akkwiexxenza.