01/07/2003

CIVIL COURT, FIRST HALL

CARUANA DEMAJO GIANNINO

PULLICINO PAUL vs RAYDAVIDSON DISTRIBUTORS LTD

N/A

FINAL JUDGEMENT

PULLICINO PAUL vs RAYDAVIDSON DISTRIBUTORS LTD - 63/2000/1 - CIVILI, PRIM AWLA, MALTA

INSTITUTUR, LIMITI TAS-SETGHAT TA` - KLAWSOLA PENALI, META TIGI STIPULATA GHAD-DEWMIEN BISS - KLAWSOLA PENALI, TNAQQIS TA` PENALI STABILITA GHAD-DEWMIEN BISS

Dwar is-setgha ta' instituri li jorbtu lil min jahtarhom, l-art. 59 tal-Kodici tal-Kummerc ighid hekk:

59. (1) L-inkarigu moghti lil wiehed biex jagixxi ta' institur jista' jkun espress jew tacitu.

(2) Fl-ewwel kaz, jekk il-principal ikun irid jaghmel limiti ghas-setghat moghtija lill-institur b'mod li titnissel prezunzjoni li dawk il-limiti huma maghrufa mit-terzi, hu ghandu jipprezenta fil-qorti l-wahda jew l-ohra msemmija fl-artikolu 55 nota li turi haga b'haga x'inhuma dawk il-limiti kollha u jfittex li dik in-nota tigi mwahhla fil-Borza tal-Kummerc u mahruga fil-Gazzetta tal-Gvern u f'gazzetta ohra, jekk jista' jkun kummercjali.

(3) Fit-tieni kaz, l-inkarigu moghti lil wiehed biex jagixxi ta' institur jitqies, ghal quddiem it-terzi, li hu generali u li fih jidhlu l-atti kollha li jaghmlu ma' l-ezercizzju tal-kummerc u li huma mehtiega ghall-ezercizzju tal-kummerc jew tal-linja ta' kummerc li ghalihom ikun gie moghti lilu dak l-inkarigu, jekk il-principal majippruvax li t-terzi kienu jafu bil-limiti ta' dak l-inkarigu fiz-zmien li ghaqqdu n-negozju.

Jekk appaltatur jiehu zball u x-xoghol tieghu ghalhekk jghaddi z-zmien sakemm tali zball jissewwa,in-nuqqas kien tieghu mhux ta' l-appaltant, huwa ghalhekk jibqa' passibbli ghall-penali anki jekk it-tiswija tkun saret bi ftehim ma' l-appaltant.

Skond l-art. 1122 tal-Kodici Civili:

(1) Il-qorti ma tistax tnaqqas jew ittaffi l-penali hlief f'dawn il-kazijiet:

(a) jekk id-debitur ikun esegwixxa parti mill-obbligazzjoni, u l-kreditur ikun accetta espressament il-bicca li giet esegwita;

(b) jekk id-debitur ikun esegwixxa parti mill-obbligazzjoni, u l-parti hekk esegwita, meta jitqiesu c-cirkostanzi partikolari tal-kreditur, tkun bic-car tiswielu. lzda, f' dan il-kaz, ebda tnaqqis ta' penali ma jista' jsir, jekk id-debitur, meta ntrabat ghall-penali, ikun irrinunzja espressament ghal kull tnaqqis jew jekk il-penali tkun giet miftiehma ghad-dewmien biss.

(2) Meta skond dan l-artikolu l-penali ghandha tigi mnaqqsa, it-tnaqqis ghandu jsir fil-proporzjon tal-parti ta' l-obbligazzjoni li tkun baqghet mhux esegwita.

Il-penali stipulata "for mere delay", tnehhi minn idejn il-qorti s-setgha li tnaqqasha jekk ma jintweriex illi l-appaltant "espressament" accetta l-parti ta' l-obbligazzjoni li l-appaltatur ikun lehaq ezegwixxa.