07/07/2003

OF APPEAL (CIVIL, INFERIOR)

SCIBERRAS PHILIP

TESTAFERRATA BONICI JOSEPH PHILIP ET vs BONANNO CARMELO PERIT ET

N/A

FINAL JUDGEMENT

TESTAFERRATA BONICI JOSEPH PHILIP ET vs BONANNO CARMELO PERIT ET - 58/2000/1 - OF APPEAL (CIVIL, INFERIOR), MALTA

ECCEZZJONIJIET, INKOMPETENZA RATIONAE MATERIAE - ECCEZZJONIJIET, KOMPETENZA TRID TIGI DETERMINATA MILL-QORTI LI QUDDIEMHA TIGI SOLLEVATA - LOKAZZJONI, DEFINIZZJONI TA` KERREJ TAHT IL-KAP. 69 - LOKAZZJONI, DISTINZJONI BEJN FOND URBAN U FOND RUSTIKU - LOKAZZJONI, KIRJA LI TKUN FIL-FAZI TA` RILOKAZZJONI MA TISTAX TINTIRET JEKK MHUX BIL-MOD PROVDUT FIL-KAP. 69 - LOKAZZJONI, KOMPETENZA TAL-BORD LI JIRREGOLA L-KERA - LOKAZZJONI, KOMPETENZA TAL-QRATI ORDINARJI - LOKAZZJONI, KONGEDO - LOKAZZJONI, KUNCETT TA` MEMBRU TAL-FAMILJA - LOKAZZJONI, MA TINTEMMX BIL-MEWT TA` L-INKWILIN JEW TAS-SID - LOKAZZJONI, M`HI MEHTIEGA EBDA FORMALITA` GHALL-KONGEDO - LOKAZZJONI, M`HU MEHTIEG EBDA KONGEDO FIL-KAZ TA` KIRI TA` FOND RUSTIKU - LOKAZZJONI, RILOKAZZJONI FAVUR OKKUPANT LI MA JIKKWALIFIKAX BHALA MEMBRU TAL-FAMILJA TA` INKWILIN LI JKUN MIET - ZGUMBRAMENT, OKKUPAZZJONI BLA TITOLU

(i) Gjaladarba l-artikolu 1661 (illum, Art 1572) tal-Kodici Civili jiddisponi li "l-kuntratt ta' kiri ma jinhallx bil-mewt ta' sid il-kera jew tal-kerrej . .", allura l-kiri jibqa' miexi ghaz-zmien lijkun baqa' (espress jew prezunt) sal-gheluq tieghu u d-drittijiet u obbligazzjonijiet relattivi jigu trasmessi fl-eredi tal-kerrej decess.

(ii) Biex jigi impedut l-issuktar tal-lokazzjoni waral-gheluq taz-zmien li kien miexi kien mehtieg li s-sid jaghti d-debitu avviz (kongedo) kif manifestfl-artikolu 1568 tal-Kodici Civili.

(iii) Jekk dan l-avviz jew kongedo ma jinghatax tipproroga ruhha l-kirja originali f'isem l-eredi.

(iv) Il-kongedo li ried jinghata seta' jsir b'kullmod, basta pero li s-sid jimmanifesta kjarament ir-rieda kuntrarja tieghu ghall-issuktar tal-lokazzjoni.

Il-kongedo prevvist fl-Artikolu 1568 huwa esklusivament abbinat "ghal dak li hu bini",kif hekk jinghad proprju fil-bidunett ta' dak l-imsemmi dispost tal-ligi.

Fil-ligi taghna hemm distinzoni netta bejn bini immobbli u art immobbli ossia d-distinzjoni bejn fodni rustici (terreni) u fondi urbani (bini).

Il-kongedo huwa di rigore fil-kaz ta' kiri ta' bini. Dan meta z-zmien tal-kiri huwa prezunt kif jinghad fl-Artikolu 1532. Invece, bl-applikazzjoni ta' l-Artikolu 1567il-kiri ta' raba jew ta' hwejjeg mobbli jispicca "ipso jure" bl-eghluq taz-zmien, ghalkemm dan iz-zmien ikun prezunt kif jinghad fl-artikolu 1532.

Fil-kaz ta' kiri ta' raba l-ebda kongedo ma huwa mehtieg ghal kuntrarju tal-kaz ta' kiri ta' bini. Li jfisser li l-kiri kien jintemm "ipso jure"wkoll fil-kaz taz-zmien prezunt.

Hu pacifikament ricevut f'bosta decizjonijiet illi ghall-ezami tal-kwestjoni jekk parti in kawza (konvenut jew kjamat in kawza) ghandux titolu jew le hija kompetenti l-Qorti ordinarja.

Il-Qorti li tigi lilha kontestata n-nuqqas ta' kompetenza ghandha histess tinvestiga u tiddeciedi dwar din l-eccezzjoni fl-aspetti kollha taghha;

Il-Qorti, bhala qorti ta' kompetenza ordinarja, ghandha kompetenza biex tiddeciedi kull materja ta' natura civilisakemm ma tkunx giet vestita fi Tribunal Specjali b'legislazzjoni ad hoc. Il-Qorti Civili hi wkollkompetenti allura biex tiggudika jekk materja taqax jew le fil-kompetenza ta' Tribunal b'gurisdizzjoni specjali.

Ghalhekk mhux korrett l-argument li l-interpretazzjoni tal-ligi specjali tal-kera jista' jaghtiha biss it-tribunal specjali imwaqqaf taht dik il-ligi.

L-Artikolu 2 tal-Kap 199 jiddefinixxi "kerrej" bhala li jinkludi kull membru tal-familja li jkun cessjonarju tal-kirja, u,wara l-mewt tal-kerrej, meta ma jkun hemm ebda membru bhal dak tinkludi, f'ordni ta' preferenza, kull membru tal-familja li jkun legatarju tal-kirja jew li matul l-ahhar sena minnufih qabel il-mewt tal-kerrej kien jghix mal-kerrej jew kien jahdem ir-raba mieghu jew ghalih jew ikun il-werriet tal-kerrej.

L-istess ligi tipprovdi mbaghad tifsira tal-kelma "membru tal-familja" u tghid li din il-kelma tfisser "axxendent linejari, dixxendent linejari, armel jew armla, ragel tat-tifla u l-armlatat-tifel sakemm ma tergax tizzewweg, tal-kerrej".

Kif koncepita, din id-definizzjoni hi wahda restrittiva ferm u hu lampantement ovvju illi l-kugini ma humiex annoverati skond l-istess definizzjoni bhala membri tal-familja tal-kerrej decess.

Filwaqt li kirja li tkun ghadha fil-perijodu originali tkun tista' tintiret mill-werrieta tal-inkwilin, mhux l-istess jista' jinghad ghall-kirja li tkun fi stadju ta' rilokazzjoni. Il-ligi specjali li tirregola t-tigdid ta' kiri tar-raba tipprovdi regoli definiti li jirrestringu r-rilokazzjoni ghal dawk il-membri tal-familja li hi tispecifika fid-definizzjoni fl-artikolu 2. Kien biss f'dawn ic-cirkostanzi li l-legislatur ried illi l-qbiela tghaddi u tkompli ex lege fil-persuna ta' "membru tal-familja" tal-inkwilin.