05/06/2003

CIVIL COURT, FIRST HALL

MICALLEF JOSEPH R.

BEZZINA WETTINGER ALBERT vs REGISTRATUR TAL-QORTI ET

N/A

FINAL JUDGEMENT

BEZZINA WETTINGER ALBERT vs REGISTRATUR TAL-QORTI ET - 1756/2001/1 - CIVILI, PRIM AWLA, MALTA

SPEJJEZ GUDIZZJARJI, INTAXXAR FUQ IL-BAZI TA` DIKJARAZZJONIJIET JEW SKRITTURI IMDAHHLA FIL-PROCESS - SPEJJEZ GUDIZZJARJI, INTAXXAR TA` - SPEJJEZ GUDIZZJARJI, MIN HU LEGITTIMU KONTRADITTUR - SPEJJEZ GUDIZZJARJI, TAXXA TISTA` BISS TIGI VARJATA B`AZZJONI AD HOC

Il-ligi tistabilixxi x'inhuma l-kriterji li r-Registratur ghandu jimxi fuqhom meta jigi biex jintaxxa l-ispejjez ta' kawza. Dawn il-kriterji huma mfissra fit-Tariffa A (Par. 4) u fit-Tariffa E (Par.13 sa 15) li jaghmlu parti mill-Iskeda "A" tal-Kodici tal-Organizzazzjoni u Procedura Civili. Minbarra dan, il-valur ta' kawza huwa determinabbli wkoll (ghall-finijiet ta' kompetenza) minn regoli lil-istess Kodici jhaddan dwar l-ghamla tat-talba li tkun;

Hija biss bis-sahha tal-procedura prezenti li taxxa mahruga mir-Registratur tal-Qrati tista', b'ordni tal-Qorti, tigi mhassra u l-kriterji tar-ritassa stabiliti: ma jidhirx li huwa ghaqli u rakkomandat li jinghad li r-Registratur tal-Qrati, ladarba jkun hareg taxxa ta' spejjez gudizzjarji, ghandu "jinnegozja" ma' xi parti dwar il-valur tal-kawza jew aspetti ohra relatati. Il-kriterji li ghandhom imexxu lir-Registratur fit-tfassil ul-hrug ta' taxxa huma dawk stabliti fil-ligi u mhux dawk li l-partijiet ihossuhom komdi bihom;

Ghalkemm huwa minnu li t-taxxa tohrog minn u taht l-awtorita' tal-intimat Registratur tal-Qrati,u ghalkemm sa certu punt it-taxxa tolqot lill-partijiet fil-kawza, ma jistax jintesa lanqas li l-konsulenti legali tal-partijiet f'kawza ghandhom interess haj u dirett fl-ammont ta' dritt intaxxat lilhom. Mhux hekk biss, imma nghad ghadd ta' drabi li f'azzjoni ta' ritassa ghandhom ikunu parti fil-procedura l-interessati kollha, fosthom id-difensuri tal-partijiet, u dan ghal ragunijiet ta' integrita' ta' gudizzju, li hija kwestjoni ta' ordni pubbliku.

Bhala principju stabilit, il-valur ta' kawza jitqies fuq it-talbiet u mhux fuq l-interess effettiv tal-atturi. Madankollu, ir-regola lil-valur huwa meqjus mit-talba, jew mis-sentenza meta l-ebda valur ma jissemma fit-talba, ma hix wahda inflessibbli, ghaliex hija ragonevolment kwalifikata bil-principju li meta mill-kumpless tal-kontestazzjonijkun jidher x'inhu l-valur tal-pretensjoni attrici, alllura t-tassazzjoni ssir fuq dak il-valur;

It-Tariffa li tiggwida l-likwidazzjoni ta' dritt dovut lil avukat f'kawza li fiha tkuninghatat decizjoni dwar punt ta' dritt jew ta' fatt, tghid li dik id-decizjoni tigi intaxxata ad valorem jekk kemm-il darba "jkollha x'taqsam ma' valur determinat jew determinabbli skond il-ligi jewmill-process". Fil-fehma tal-Qorti, dan ifisser li l-valorizzazzjoni tal-azzjoni tista' ssir mhux biss mill-att promotur, imma minn kull taghrif jew prova li tinsab fl-atti;

Ghalkemm huwa minnu li d-denunzja ta' successjoni ma tiswiex biex tistabilixxi t-titolu tal-gid li fiha jissemma, ma jistax ma jinghadx ukoll li bhala dokument dik id-denunzja titqies bhala prova ammissibbli li tipprova l-kontenut taghha ghall-finijiet tal-artikolu 627 tal-Kap 12.

Ir-Registratur tal-Qrati ghandu kull jedd li juza denunzja ta' successjoni bhala l-kejl tal-valur tal-kawza maqtugha bejn il-kontendenti l-ohrajn u dan fin-nuqqas ta' dokument iehor ahjar minn dak jew ta' nota mressqa mill-partijiet flimkien li fiha kien determinat il-valur;