17/03/2003

OF APPEAL (CIVIL, INFERIOR)

SCIBERRAS PHILIP

CAUCHI THOMAS ET vs CARUANA LAWRENCE

N/A

FINAL JUDGEMENT

CAUCHI THOMAS ET vs CARUANA LAWRENCE - 38/1997/1 - OF APPEAL (CIVIL, INFERIOR), BOARDS

LOKAZZJONI, DISTINZJONI BEJN FOND URBAN U FOND RUSTIKU - LOKAZZJONI, META DESTINAZZJONI TA` FOND TIGI DETERMINATA B`SENTENZA BEJN IL-PARTIJIET

"Fond urban" jikkomprendi kull bini li ma jikkwalifikax bhala rurali, filwaqt li "fond rustiku" ghandu jitqies bhala kull fond iehor, inkluzi l-kostruzzjonijiet rurali, li jkunu destinati ghall-abitazzjoni ta` dawk illi jkunu involuti biex xoghol manwali taghhom fil-koltivazzjoni ta` l-art, jkunu inkarigati biz-zamma tal-bhejjem, kif ukoll ghall-kustodja u konservazzjoni tal-makkinarju u l-ghododli jservu ghall-koltivazzjoni ta` l-istess artijiet.

Razzett mikri bir-raba tieghu ghal skopta' agrikoltura ma jistax jitqies fond urban, u ghalhekk il-Bord li Jirregola l-Kera m'ghandux gurisdizzjoni dwaru. Dan hu hekk anke fejn ir-razzett jigi mill-inkwilin uzat ghall-abitazzjoni.

F'dawn il-kazijiet kollha, fejn ghandek bini (razzett jew kmamar) u raba flimkien, b'kirja wahda, l-kriterju distintiv, u daqstant pacifiku fil-gurisprudenza taghna, biex jigi stabbilit jekk il-fondhuwiex urban jew rustiku hu dak li jitqies "l-oggett principali tal-lokazzjoni", ossija "l-iskop principali tal-kuntratt". B'mod illi jekk jirrifletti fuq il-kultivazzjoni huwa fond rustiku, u jekk jirrifletti fuq l-abitazzjoni huwa fond urban u ma ghandux jigi kunsidrat bhala fond rustiku billi jkollu anness mieghu gnien jew raba.

Il-principju denominatur fil-kazijiet hawn ezaminati jikkoncerna maggorment sitwazzjonijiet fejn oltre raba jkollok ukoll il-bini. Huwa f'dawn id-dati cirkostanzi fejn ikollok zewg affarijiet flimkien b'kirja unika, li tinghata espressjoni lill-principju tal-iskop principali tal-kirja. Dan hu hekk ukoll per ezempju fil-kaz ta' kirja ta' "casa bottega".

Issib ukoll sitwazzjonijiet fejn ghad-determinazzjoni dwar jekk fond huwiex rustiku jew urban trid thares lejn l-uzu li ghalih fond ikun inkera. Hekk, per ezempju, ghalqa biex fiha jitqeghdu l-blokki ta' rham, inservjenti ghan-negozju ta' marmista, giet meqjusa bhala mahzen, u allura fond urban. U razzett ghat-trobbija fih tal-bhejjem inservjenti ghall-ezercizzju tal-industrija tal-kerrej ukoll gie meqjus bhala fond kummercjali u ghalhekk protett bil-ligi tal-Kera.

Il-kwestjoni hawnallura, ghal finijiet tad-definizzjoni, ma huwiex il-fond fih innifsu, jew x'jissejjah, izda l-uzuli ghalih inkera. Hekk "raba" mikri ghall-mergha tal-annimali ma jaghmlux fond agrikolu skond it-tifsira moghtija lill-kelma fil-Kap 199 tal-Ligijiet. "Minn naha l-ohra post anke go l-abitat, u mibni, jista' jkun "'raba" fis-sens tad-definizzjoni jekk jinkera principalment ghall-koltivazzjoni ta'prodotti agrikoli"

Il-kaz in ezami kien jitratta dwar zewg kirjiet separati, ossia u raba: zewg lokazzjonijiet separati, wahda ghar-razzett u l-ohra ghall-ghalqa. Iz-zewg kirjiet kienu distinti minn xulxin. Kienu japplikaw allura ghaz-zewg kazijiet mhux biss konsiderazzjonijiet differenti,imma wkoll jistghu jigu avvanzati eccezzjonijiet divergenti ghal kull wahda minnhom. U ghaz-zewg kazijiet huma t-tribunali specjali li jirregolaw il-kiri, kemm tal-fondi urbani, kif ukoll dawk rustici li ghandhom il-kompetenza esklussiva li jiddeterminaw jekk il-konvenut kellux id-dritt jew le ghar-rilokazzjoni li tintitolah li jibqa' jokkupa l-fond.

Fejn in-natura tal-fond tkun giet determinata bl-operat tal-Qorti jew tat-Tribunal huwa dubjuz kemm jista' sussegwentement f'kawza ohra wiehed imur lura minn dik id-decizjoni u jirrexxindi l-karattru tal-fond.