09/01/2004

CIVIL COURT, FIRST HALL

SCICLUNA DAVID

ZAMMIT ESPEDITO vs FALZON MICHAEL ONOR ET

N/A

FINAL JUDGEMENT

ZAMMIT ESPEDITO vs FALZON MICHAEL ONOR ET - 1151/1989/1 - CIVILI, PRIM AWLA, MALTA

APPALT, APPALTATUR M`GHANDUX JACCETTA XOGHOL LI MA JKUNX TAL-KOMPETENZA TIEGHU - APPALT, DOVERI TAL-APPALTATUR - KUNTRATTUR, RESPONSABILITA` EX CONTRACTU - PERIT, RESPONSABILITA` EX CONTRACTU - PERIT, RESPONSABILITA` EX CONTRACTU - SUPERVIZJONI

Id-direzzjoni tax-xoghol hija attribwita lill-perit li:

1. Ghandu d-dmir li jassikura ruhu lighal dak li hija s-solidita' tal-bini, il-kostruzzjoni ssir sewwa u skond is-sengha;

2. Ghandu juza l-abilita u d-diligenza mehtiega biex fl-esekuzzjoni tal-bini xejn ma jsir li jista jikkaguna perikolu jew hsara;

3. Mhux bizzejjed li jsaqsi lill-bennej x'inhu jaghmel u joqghod fuq dak li jghidlu l-bennej; imma ghandu jaccerta ruhu personalment u direttament x'ikun qed isir, u huwaresponsabbli ghad-danni jekk l-ghemil tieghu juri negligenza.

Id-dmirijiet fuq elenkati japplikaw fejn il-perit ikun gie mqabbad biex jidderigi u jissorvelja x-xopghol ta' kostruzzjoni.

Meta bini jiggarraf minhabba difett ta' kostruzzjoni u anki minhabba vizzju tal-pedamenti, il-perithuwa responsabbli. Din ir-regola madanakollu ma tapplikax meta d-difett u l-vizzju, uzata d-diligenza ordinarja normalment adoperata mill-periti, ma kienux tali li setghu jigu osservati u preveduti.L-imsemmija responsabilita` hija bazata fuq il-fondament li l-perit jkollu tort talli minhabba n-nuqqas li jkun osserva u ippreveda id-difett tal-kostruzzjoni u ta' l-art - ghalhekk tali responsabilita` ghandha tieqaf meta jigi konstatat fil-fatt li minkejja l-hsara sofferta, ma jkunux jistghu jiguimputati lill-perit ebda grad ta' negligenza, la b'imperizja u lanqas b'ommissjoni tas-soliti u debiti prekawzjonijiet u diligenzi.

Skond il-ligi l-appaltatur hu obbligat u hu dejjem responsabbli li jaghti lill-appaltant opera soddisfacenti. Fil-fatt huwa l-obbligu ta' l-artefici li jiggarantixxi l-bonta' tax-xoghol tieghu u dina l-garanzija hija implicita. Gie stabbilit li l-appaltant huwa responsabbli anke ghal kolpa lievi.

L-appaltatur ma jistax jistahba wara direzzjoni zbaljata tal-arkitett biex jghatti x-xoghol hazin tieghu.

L-appaltatur huwa dejjem obbligat li jippresta opera sodisfacenti u huwa obbligat li jirrezisti kwalunkwe intromissjoni tal-kommittent u li,ghalhekk ma jistax iressaq bhala ezoneru mir-responsabbilita tieghu l-fatt li huwa mexa fuq dak li kien jixtieq minnu l-kommittenti.

Fir-rigward ta' l-obbligu ta' tisfija sew tal-blat, il-persuna li ghandha l-obbligu li tipprova s-sodezza ta' kull parti ta' l-art fejn ikun ser jitla l-bini, hija tal-bennej. Dan ghandu l-obbligu li jaghmel it-testijiet mehtiega sabiex jipprova s-sodezza ta' l-art. F'kaz ta' bzonn ghandu jirreferi lill-perit li jkun qieghed jidderigi x-xoghol, liema perit ghandu jaccerta ruhu li din il-kostatazzjoni tkun saret kif suppost.

Ir-responsabbilta ta'l-appaltatur u l-perit li kien qieghed jidderigi x-xoghol, m'hijiex necessarjament wahda solidali.

Jekk l-arkitett kellu d-direzzjoni tax-xoghol, filwaqt li x-xoghol kellu jigi ezegwit mill-appaltatur, l-arkitett mhux responsabbli jekk id-difetti huma dovuti unikament ghall-htija tal-appaltatur, ghal xi negligenza da parti tieghu, jew, per ezempju, ghall-imperizja fl-arti tieghu, u ghal xejn mid-direzzjoni tal-arkitett. Jekk id-difetti huma dovuti ghal direzzjoni hazina, allura jirrispondi l-arkitett, purke' ma jkunx hemm ukoll htija tal-appaltatur; ghaliex dan ma ghandux jezegwixxi direzzjoni li jkun jaf li hija hazina u li sejra tipperikola l-istabbilta tal-kostruzzjoni; u lanqas ma ghandu japprofitta minn negligenza tal-arkitett u jittrasgredixxi d-dettami tal-arti edilizja; f'liema kaz, l-appaltatur jirrispondi mal-arkitett, kull wiehed minnhom fil-mizura tal-kolpa rispettiva'.

Billi din hija kwistjoni ta' responsabilita` kontrattwali naxxenti mill-inadempiment ta' obbligazzjoni kontrattwali u mhux minn xi delitt jew kwazi-delitt, ir-responsabilità tal-perit u l-kontrattur hija rateali u mhux solidali.