06/05/2004

CIVIL COURT, FIRST HALL

MALLIA TONIO

ZAMMIT MARTHESE vs ZAMMIT IVAN

N/A

FINAL JUDGEMENT

ZAMMIT MARTHESE vs ZAMMIT IVAN - 1350/1993/2 - CIVILI, PRIM AWLA, MALTA

GHERUSIJA, DANNI MATERJALI - GHERUSIJA, ELEMENTI TAL-AZZJONI GHAD-DANNI - GHERUSIJA, ELEMENTI TA` - GHERUSIJA, HLAS TA` SERVIGI WARA T-THASSIR TA` - GHERUSIJA, MHUX BIL-MIKTUB - GHERUSIJA, RAGUNI VALIDA GHAT-THASSIR TA` - GHERUSIJA, THASSIR TA`

Meta ma ssirx kitba ta' gherusija il-ligi dwar Weghdiet ta' Zwieg (Kap. 5) ma japplikax - artikolu 1233(1)(g) tal-Kodici Civili. In-nuqqas ta' kitba twassal ghall-konkluzzjoni biss li l-parti leza matistax titlob id-dannu taht dik il-ligi, pero', dak in-nuqqas ma jtellifx id-dritt ta' l-istess parti leza li titlob dannu taht il-principji generali ta' ksur ta' kuntratt.

Il-weghda ta' zwieg, fid-dawl tal-konsegwenzi importanti li jemanaw minnha trid tigi provata b'mod konkluziv, u ma tistax tigi dezunta minn espressjonijiet indeterminate jew minn fatti ekwivoci li ma jimmanifestawx rizoluzzjoni gravi u ponderata.

Dan ma jfissirx, pero' li l-prova tal-gherusija tehtieg xi dikjarazzjoni espressa f'dan is-sens, izda biss li jridu jikkonkorru cirkustanzi cari u inekwivoci li jindikaw il-hsieb tal-partijiet li jahsbu u jippreparaw ghaz-zwieg taghhom.

Biex ikun hemm gherusija mhux mehtieg li kien hemm kuntratt formali tal-gherusija, lanqas li kien gie moghti c-curkett.Kif lanqas ma huwa mehtieg li jkun hemm stipulazzjoni taz-zmien ghac-celebrazzjoni taz-zwieg, jew il-kunsens tal-genituri. Li hu mehtieg hija l-kapacita' tal-partijiet li jikkuntrattaw l-gherusija, jigifieri l-istess kapacita' biex jikkuntrattaw z-zwieg.

Sa minn zmien id-Dritt Ruman il-formata' l-gherusija kienet libera, imma kien mehtieg il-kunsens reciproku "mentis et repormissis" ... L-gherusija kienet tkun dejjem tezisti kif ghandha tkun konsidrata li tezisti illum, anki jekk ma kienetx tigi preceduta jew akkumpanjata bil-formalita' ta' li "stipulatio". U jekk ma kienx hemm bzonnta' ebda formalita', lanqas kien hemm bzonn li jinghata xi curkett. In fatti dan ic-curkett li ghandu n-natura ta' kapparra, kien jinghata mill-gharusa lill-gharus, kif ghadu jinghata sallum, anki fi zmien id-Dritt Ruman, bhala simbolu tal-fedelta' biex tigi assikurata l-promessa taz-zwieg; imma dan kien jinghata biss fl-okkazzjonijiet meta l-gherusija issir bil-formalita' fuq imsemmija.

L-intenzjoni tal-partijiet ghandha tigi ezaminata fl-imgieba u l-ghemil taghhom fil-konfront ta' xulxin.

Hu principju car u indiskuz li anki jekk tkun tezisti weghda formali ghaz-zwieg, dik il-weghda mhix enforzabbli fil-Qorti, u ebda Qorti ma tista' igieghel lil xi parti tersaq ghac-celebrazzjoni taz-zwieg - liberas esse debet matrimonium. Minn naha l-ohra, il-parti li thassar l-gherusijaminghajr gusta kawza, mhix libera minn kull konsegwenza, u meta jigri hekk, dik il-parti skond il-gurisprudenza, trid thallas ghad-danni li sehhew b'rizultat ta' dak ir-reziliment ingust.

F'danil-kaz, l-gherusija thassret mill-konvenut u dan ma gab ebda raguni valida ghal dan. Hu jidher likien ilu imdejjaq bir-relazzjoni li kellu mal-attrici, izda ma qal xejn lill-attrici, u kompla bir-relazzjoni u anke ippartecipa f'xi preparamenti ghaz-zwieg. Kien biss fl-ahhar li hu qalilha li ma riedx jizzewwigha u ried biss li jibqghu "friends", izda raguni ghal din il-bidla drastika fl-atteggament tieghu lejn l-attrici huwa baqa' ma tax. Il-konvenut ghandu jbati l-konsegwenzi jekk fl-gherusija huwa jhassarha sempliciment ghax kienet marritlu l-volonta', u, ghalhekk, ghandu jirrispondi ghad-danni.

Il-parti leza ghandha dritt ghad-danni independentament milli dan id-dritt huwiex kuntrattwali, jew inkella hux derivanti minn delitt jew kwazi-delitt. F'kaz ta' reziliment ta' gherusija, ghandhom jigu kkunsidrati biss dawk id-danni li huma konsegwenzjali ghat-thassir tal-weghda taz-zwieg moghtija u li jiskaturixxu minn dan ir-riziliment. Dawn id-danni ghandhom jinkludu wkoll il-valur tar-rigali ta' natura personali li l-gharajjes ikunu taw lil xulxin. Id-danni "konsegwenzjalighat-thassir tal-weghda taz-zwieg" ma jiskludux kumpens ghas-servigi rezi mill-parti leza. Il-hin ul-"effort" li l-attrici iddedikat lill-konvenut, kienu hekk dedikati ghax il-partijiet kienu gharajjes, u l-attrici zgur li ma kienetx se taghti dak ir-"rigal" (il-hin taghha) li kieku l-partijiet makellhomx dik it-tip ta' relazzjoni. Il-hinijiet twal li qattghet tahdem ghall-konvenut setghu facilment jigu mill-attrici ddedikati ghal xoghol alternattiv li jirrendi.

Il-Qorti illikwidat ukoll kumpens ghall-uzu li l-konvenut ghamel mill-karozza tal-attrici.