12/05/2003

OF APPEAL (CIVIL, INFERIOR)

SCIBERRAS PHILIP

MUSCAT BIAGIO vs FALZON ANTHONY

N/A

FINAL JUDGEMENT

MUSCAT BIAGIO vs FALZON ANTHONY - 562/1999/1 - OF APPEAL (CIVIL, INFERIOR), MALTA

APPALT, DOVERI TAL-APPALTATUR - DANNI, ELEMENTI TAL-CULPA AQUILIANA - DANNI, EX DELICTO VEL QUASI DELICTO - KUNTRATT, KLAWSOLA TA` EZONERU

Il-Kodici taghna ma jipprovdi l-ebda definizzjoni tal-"kolpa". B'danakollu ma jonqosx milli jippreciza li "jitqies fi htija kull min fl-eghmil tieghu ma juzax il-prudenza, d-diligenza, u l-hsieb ta'missier tajjeb tal-familja" (Art 1032 (1), Kodici Civili). Dan ragjonevolment ifisser illi wiehed jehtieg jikkollega l-att kolpuz minhabba imprudenza jew nuqqas ta' diligenza mar-rekwizit tal-prevedibilita` ta' l-event dannuz. "Prevedibilita` din li trid tkun ta' probabilitajiet ragjonevoli u mhuxta' possibilitajiet remotissimi u inverosimili".

Huwa pacifikament affermat illi qabel ma jindahal ghal bicca xoghol, kuntrattur ghandu jkollu l-kapacita` teknika mehtiega. L-appaltatur ghandul-obbligu li jezegwixxi sew l-inkarigu moghti lilu, skond id-dettami tas-sengha u jrid alemnu jippresta kapacita` ordinarja.

Il-kuntrattur ghandu jiggarantixxi l-bonta` tax-xoghol tieghu u jekkjaghmel ix-xoghol hazin lanqas ma huwa eskluz mir-responsabilita` minhabba l-fatt li hu jkun qaghadghal dak li ried il-kommittent, u jibqa' responsabbli l-istess jekk qabel ma beda x-xoghol kien jista' jkun jaf li fil-materja li fuqha kien ser jahdem kien hemm xi mankament, u li kwindi x-xoghol kien inutili.

L-appaltatur m'ghandux jaccetta xoghol li hu jhoss illi huma pregudizzjevoli ghas-solidita` u kontrarji ghar-regoli tas-sengha.

Il-kolpa, fil-kaz ta' fatt dannuz li minnu torigina l-azzjoni akwiljana, tavvera ruhha filli wiehed jaghmel att volontarjament, u jonqos li jipprevedi l-effett dannuz ta' dak il-fatt, meta seta jipprevedi dak l-effett. Meta l-att li kkaguna d-danni kien jikkonsisti fil-manegg ta' haga perikoluza, ir-responsabilita` ta' min jaghmel dak l-att hija assoluta. Mhiex difiza tajba kontra din ir-responsabilita` l-allegazzjoni illi min ghamel l-att ligieb d-danni kien ilu jaghmlu zmien twil u qatt ma nqala' xejn, u li ghalhekk min ghamel dak l-attma setghax jissupponi, li fil-kaz partikolari kien ser jinqala' dak li nqala.

Ghalkemm hu rikonoxxut illi patt ta' ezoneru hu validu u ammissibbli, b'danakollu tali patt ma jezentax jekk fl-ezekuzzjoni tal-kuntratt wiehed ikun tbieghed mill-mod kif suppost li kellu jesegwih.