10/04/2003

OF APPEAL (CIVIL, INFERIOR)

SCIBERRAS PHILIP

MERCIECA PAUL AIC vs DEBONO ROSA ET

N/A

FINAL JUDGEMENT

MERCIECA PAUL AIC vs DEBONO ROSA ET - 7/1998/1 - TAL-APPELLI CIVILI (INFERJURI), GHAWDEX

DRITTIJIET, ELEMENTI NECESSARJI GHAL RINUNZJA TA` - DRITTIJIET, RINUNZJA GHAL - LOKAZZJONI, ALTERAZZJONIJIET MINGHAJR IL-KUNSENS TAS-SID - LOKAZZJONI, ALTERAZZJONIJIET PERMISSIBBLI - LOKAZZJONI, DEFINIZZJONI TA` GHALQA - LOKAZZJONI, INAZZJONI DA PARTI TA` SID IL-KERA LI JKUN JAF LI SAR TIBDIL FL-UZU TAL-FOND - LOKAZZJONI, TIP TA` KUNSENS MEHTIEG TAHT IL-KAP. 199 SABIEX ISIRU ALTERAZZJONIJIET MILL-INKWILIN - LOKAZZJONI, TIP TA` KUNSENS MEHTIEG TAHT IL-KODICI CIVILI SABIEX ISIRU ALTERAZZJONIJIET MILL-INKWILIN

Biex jigi stabbilit jekk il-fond huwa ghalqa jew le wiehed ghandu jhares lejn in-natura intrinsika tieghu ta' art li qeghda ghal koltivazzjoni, kif ukoll ghandu jara x'kien l-istat tal-fond u x'kienetl-intenzjoni tal-partijiet meta saret il-lokazzjoni, u mhux l-istat tal-fond wara li tkun saret il-lokazzjoni, u wisq anqas meta tinqala' l-kwistjoni dwar in-natura tieghu.

Il-kwistjoni centrali f`din il-kawza kienet tirrigwarda l-punt jekk f'kaz ta' assenza ta' patt espress jew awtorizazzjoni preventiva, jistghax il-gabbillott jew detentur tal-kirja jaghmel modifikazzjonijiet fil-haga lokata lilu minghajr il-kunsens tas-sid.

Il-kunsens mhux rikjest ad validitatem mil-ligi li jkun bilfors espress (Art 1564(1) tal-Kodici Civili). Il-ligi specjali (Kap 199) ma ssemmiex, kif hekktaghmel il-ligi ordinarja, illi "il-kerrej, matul il-kirja, ma jista' jaghmel ebda tibdil fil-hagamikrija minghajr il-kunsens ta' sid il-kera". Invece tillimita ruhha ghall-espressjoni "abitwalmentnaqas li jhares xi kondizzjoni ohra tal-kirja" (Art 4(2)(f)). Fin-nuqqas ta' ftehim jew ta' xi patt espress, il-kondizzjoni tal-kera trid tkun indotta mid-disposizzjonijiet generali tal-kuntratt ta'kera. Inter alia, ghalhekk, l-Art 1564 (1) surreferit.

Ghat-tifsira tal-principju enuncjatfil-ligi, it-taghlim dottrinali hu fis-sens illi dan ma ghandux jigi ntiz fis-sens li l-kerrej ma jista' jaghmel ebda modifikazzjoni fil-fond. Dan in raguni ghad-deduzzjoni illi gjaladarba huwa ghandu dritt igawdi l-fond allura ghandu jkollu l-fakolta` li jadattah ghal konvenjenzi u ghal bzonnijiettieghu, b'obbligu naturalment li jpoggih fl-istat li kien jekk ikun irid hekk is-sid.

Ma jistax jinghad a priori liema huma dawk it-tibdiliet li l-inkwilin jista` jew ma jistax jaghmel. Wiehedirid ihares lejn ic-cirkostanzi partikolari tal-kaz, partikolarment lejn il-professjoni, arti jew sengha tal-inkwilin, l-uzu li ghalih il-fond ikun inkera, il-kunsens esplicitu jew tacitu tas-sid, uanki z-zmien meta t-tibdiliet jkunu saru.

In linea di massima, meta l-haga fl-assjem taghha tibqa' impjegata skond id-destinazzjoni taghha u t-tibdil li jkun sar ma jiznaturax id-destinazzjonital-fond ma ghandux ikun hemm ir-rigur tas-sanzjoni tal-ligi.

Il-ksur prevvist mil-ligi "jridikun evidentement ta' xi gravita apprezzabbli u proporzjonata".

L-allegazzjoni tal-lokatur li kien hemm kambjament ta' destinazzjoni tkun insostenibbli jekk il-lokatur ikun aderixxa anke tacitament ghal dak l-uzu. Huwa veru li jista' jkun hemm kazijiet li fihom ix-xjenza u l-pacenjza tal-lokatur ma tfisserx ratifika u adezjoni; izda meta l-mutament ikun parzjali u mhux abbuziv, u s-sid ikun akkonsenta ghal dak il-kambjament b'atti li huma nkonciljabbli ma' kull ideja ta' opposizzjoni, allura jkun il-kaz li jigi ritenut li kien hemm adezjoni tacita tal-lokatur.

L-inazzjoni da parti tas-sid ghal tul ta' zmien, bil-konsapevolezza tat-tibdil li kien sar fl-uzu tal-fond, tikkostitwixxi akkwiexxenza jew ghallanqas tolleranza.