28/11/1958

OF APPEAL (CIVIL, SUPERIOR)

MAMO ANTHONY J., MONTANARO GAUCI A.J., HARDING WILLIAM

NOBBLI HUGH SANT FOURNIER NE. vs SALVATORE CASSAR ELLUL

N/A

-

N/A

ART. 1196 TAL-KODICI CIVILI - AZZJONI SURROGATORJA - BANK - CEDOLA - MANDAT - PAGAMENT - RIPETIZZJONI TA' INDEBITU - TITOLU GHALL-PORTATUR - ZBALL

Il-pagament maghmul minn Bank lill-persuna li ghandha semplicement il-pussess tat-titolu jew cedolarapprezentanti l-flus depozitati fil-Bank, jigifieri lis-semplici detentu ta' dak it-titolu jew cedola ma hux pagament validu; ghax meta l-ligi ssemmi l-persuna "fil-pussess tal-kreditu" dan ma jfisserx il-persuna li ghandha f'idejha d-dokument li jirrapprezenta l-kreditu, imma dik il-persuna li apprentement ghandha l-kwalita' ta' kreditur, ossija li ghandha l-pusses tad-dritt stess ta' kreditu, umhux biss tad-dokument. Dan jinghad ammenokke' ma jkunx jittratta minn titolu ghall-portatur, billi f'dan il-kaz il-ligi tipprezumi mhux biss il-pussess, imma anki l-proprjeta'. Ghaldaqstant, jekkic-cedola tkun nominattiva, ma taqghax taht din l-eccezzjoni; imma jekk il-kreditur tad-depozitu jkun ta lill-Bank istruzzjonijiet fis-sens illi l-imghax ta' dak id-depozitu ghandu jithallas lill-persuna li tipprezenta l-istess cedola, kwantu ghall-imghax ic-cedola tigi konvertita f'titolu ghall-portatur, u l-pagament tal-imghax maghmul lill-persuna li tipprezenta lill-Bank dik ic-cedola huwa pagament maghmul validament u legalment. Dan igib ghall-konsegwenza illi jekk ikun hemm indebitu, ghaxl-imghax li thallas ma kienx dovut, dak l-indebitu hu rifondibbli minn sid id-depozitu, u mhux minnmin ircevieh; ghax sid id-depozitu, bil-fatt li telaq ic-cedola f'idejn hadd iehor, jigi qiesu nnomina bhala mandatarju tieghu lill-persuna li tipprezenta c-cedola fil-Bank, u per konsegwenza il-pagament li sar lil dik il-persuna jitqies pagament maghmul lilu, u l-indebitu, jekk ikun hemm, hu debitur tieghu s-sid. Kwindi l-pretensjoni tal-proprjetarju tac-cedola fis-sens illi l-Bank, biex jitloblura dak l-indebitu, ma ghandux jagixxi kontra tieghu in vija diretta, imma kontra l-persuna li rcevietu, u li kwindi hu kellu jagixxi bl-azzjoni surrogatorja, hija infondata. Ma tiswiex l-allegazzjoni ta' sid id-depozitu illi hu ma kienx possessur tac-cedola meta sar il-pagament ta' dak l-imghax;ghax kienet htija tieghu li halla c-cedola ghand persuna ohra u ma hax passi biex jirtiraha, u hekkippermetta l-possibilita' li dik il-persuna tku tista' tissorprendi l-bwona fede tal-Bank. L-izballta' min ikun hallas indebitament - "error facti" - huwa l-fondament tal-azzjoni ta' ripetizzjoni ta' indebitu.