20/10/1958

OF APPEAL (CIVIL, SUPERIOR)

MAMO ANTHONY J., MONTANARO GAUCI A.J., HARDING WILLIAM

CARMELO SAID ET vs NUTAR DR GIUSEPPE CAUCHI

N/A

-

N/A

ART. 745 U 768 (2) TAL-KODICI CIVILI - BENFIKATI FIL-FOND IMHOLLI B'LEGAT - GUDIKAT - INTERPRETAZZJONI - LEGAT - TESTMENT

Jekk il-Qorti tal-EWwel Istanza tkun iddecidiet flimkein mal-meritu, izda b'kap separat kif ghandhataghmel, l-eccezzjoni tal-gudikat f'sens sfavorevoli ghall-appellant, li kien qanqalha f'dik l-istanza, imma fil-petizzjoni tal-appell talab biss ir-revoka tas-sentenza, din ghandha tiftiehem bhala talba ghar-revoka tad-decizjoni fil-emritu, u mhux anki kompresiva tal-preudizzjali tal-gudikat, ladarba ma tkun saret ebda menzjoni ta` dik l-eccezzjoni fil-petizzjoni, u l-istess eccezzjoni ma tkunxissemmiet xejn fid-dibattitu orali quddiem il-Qorti tat-Tieni Istanza. Fil-Qrati ta` Malta giet minn dejjem adottata u applikata, f'materja ta` interpretazzjoni testamentarja, ir-regola fondamentalitad-Dritt Human "non aliter a significatione verborum recedi oportet quan cum manifestum sit aliud sensisse testatorem"; u ghalhekk, meta d-dispozizzjoni hi cara, gahndha tircievi l-ezekuzzjoni taghha. Hu cert ukoll i l-intenzjoni tad-disponent ghandha tigi dezunta "ex visceribus" tal-istess dispozizzjoni li tkun in kwistjoni. certment din tista` tigi raffrontata ma` dispozizzjonijeit ohra tat-testment, dak stess jew ohrajn precednti jew posterjuri; imma l-intepreti ma ghandux johrog minn dawkil-limiti, u ma ghandux ifittex sussidju mill-kliem ta` xhieda jew minn kongettur; indipendetemtn mill-kliem tat-testment jew testmenti. Fil-kaz prezenti, it-testarici ghamlet testment, u fost dispozizzjonijeit ohra kif maghmula, ordnat li fond li kien mikri ghand l-attur kellu, wara mewtha, jinqasam fi tliet porzjonijet, u dawn il-porzjonijiet jigu assenjati bhala legat lill-persuni ndikati fl-istess testment, fosthom il-konvenut li kellu jkun assenjati bhala legat lill-persuni ndikati fl-istess testemnt, fosthom il-konvenut, li kellu jkun assenjatarju ta` wahda mill-porzjonijiet; u l-istesstestatrici semmiet specifikament f'liema ambjenti kellha tikkonsisti kull wahda minn dawk it-tlietporzjonijiet. intant l-attur kien ghamel xi benefikati fil-fond, u l-konvenut ippretenda li fil-porzjoni mholija lilu bhala legat kienu komprizi l-benefiakti maghmula mill-attur meta kien inkwlin tal-fond, kl-attur agixxa kontra tieghu biex jigi dikjarat u deicz illi dawn il-benefikati ma kienux jiffurmaw parti mill-legat imholli mit-testarcici. U b'applikazzjoni tolpricipji fuq accennati l-Qorti qatghet illi t-testment kien car bizzejejd u ma kellux jifteihem fis-sens pretiz mill-konvenut,imma f'sens esklusiv tat-tezi tieghu. Il-Qorti fissret ukoll illi fil-kaz ma kienetx tapplika d-dispozizzjoni tal-ligi li tghid illi meta t-testatur, li jkun halla b'legat il-proprjeta` ta `immobili,ikun kabbar din il-proprjeta` b'akkwisti ohra li jsiru wara, dawn l-akkwsiti, gahd li jkunu jmissumal-fond imholli b'legat, ma jitqiesux li jaghmlu sehem mill-legat minghajr ma ssir dispozizzjoni gdida; kif lanqas tapplika d-dispozizzjoni l-ohra tal-ligi li tghid illi l-haga mhollija legat titqiesli giet imhollija, ughandha tigi kunsidrata, bl-accessorji mehteiga taghha, u fil-kondizzjoni li ktun tinsab dak inhar tla-mewt tat-testaur, izda jitqies il-kuntrarju ghall-abbellimenti jew ghall-bini gdid maghmul fil-fond imholli legat, jew ghall-fond li t-testaur ikun kabbar ir-recint teighu billidahhal fih akkwisti ohra; u dan ghar-raguni illi hu ovvju li dawn ixzewg dispozizzjonijeit jkikkontempalw il-kaz li fih it-tibdil ikun sar wara t-testment mentri fil-kaz prezenti kienu saru l-benifikati qabel ma sar it-testment. Il-QOrti qatghet fis-sens fuq imsemmi sempliciment fuq il-kosndierazzjoni li t-testment kien car bizzejjed u kellu jigi nterpretat f'dak is-sens.