28/04/1948

CIVIL COURT, FIRST HALL

CAMILLERI ALBERT V.

LUCREZIA CASSAR ET. vs FILIPPO SPITERI NE. ET.

N/A

-

N/A

ART. 577, 578, 579, 580, 568 U 569 TAL-KODICI CIVILI - AZZJONI RIVENDIKATORJA - ESTREMI - GARANZIJA - PROVA - PUSSESS TA' BWONA JEW MALA FEDE - SPEJJEZ

L-azzjoni rivendikatorja ghandha bhala estremi d-dominju jew proprjeta' f'min jezercitaha u l-pussess tal-haga li trid tigi rivendikata ghand dak li kontra tieghu tigi ezercitata dik l-azzjoni. Sakemm l-attur ma jippruvax li ghandu l-proprjeta' tal-haga li jrid jirrivendika, ghandu jipprevali l-pussess tal-konvenut, in forza tal-principju "possideo quia possideo". Il-prova tal-proprjeta' necessarjament tirrizulta mill-prova ta' tliet elementi, jigifieri li jkun jezisti fatt guridiku kapaci lijaghti ezistenza lir-rapport bejn il-persuna u l-haga li fiha tikkonsisti l-proprjeta', illi l-persuna li tkun qieghda tagixxi tkun is-suggett ta' dak ir-rpaport, u li l-haga li fuqha jkun hemm il-pretensjoni tal-proprjeta' tkun dik l-istess haga oggett tar-rapport. In kwantu ghal liema fatti guridici kapaci li jaghtu ezistenza ghar-rapport ikunu necessarji, huwa indifferenti illi l-fatt ikun ta'speci jew ohra; basta li jkun tali li minnu jista' jsorgi fatt guridiku li jnissel mieghu l-proprjeta' jew id-dominju skond il-fatt guridiku li jkun. Imma l-prova ta' l-elementi trid issir: inklele'l-istess ma jigix pruvat. Il-possessur ta' mala fede ghandu jirrestitwixxi l-frutti percepiti, jewli bid-diligenza ta' missier tajjeb tal-familja setghu jigu percepiti mill-fond, fiz-zmien li huwakien jippossjedih in mala fede; u ma ghandux dritt ghall-ispejjez li huwa jkun ghamel fil-fond; mentri l-possessur ta' bwona fede huwa obligat jirrestitwixxi biss dawk il-frutti minn meta ssirlu t-talba ghar-rilaxx tal-fond; u barra minn dan, huwa ghandu wkoll dritt ghar-rimbors ta' l-ispejjez utiliu necessarji li jkun ghamel fil-fond meta kien jippossjedi in bwona fede, sew jekk ikun jissokta, kemm jekk ma jkunx jissokta l-effett taghhom. Possessur ta' bwona fede, skond il-ligi taghna, huwa dak li ghal ragunijiet li ghandhom mis-sewwa jahseb illi l-haga hija tieghu; mentri huwa possessur ta' mala fede min jaf, jew minhabba c-cirkustanzi ghandu jkun jaf, illi l-haga li huwa jippossjedi mahix tieghu, imma ta' hadd iehor. Il-bwona fede hija prezunta; u min jallegaha irid jippruvaha. L-awtur tal-possessur, li jigi msejjah fil-kawza biex jiddefendi l-possessur li kontra tieghu giet proposta l-azzjoni rivendikatorja in vista tal-garanzija li ghamel tat-trasferiment favur il-possessur hekk azzjonat, ma jistax jigi kundannat fl-istess gudizzju in forza tar-rilevanza minnu assunta favuril-possessur fl-att tat-trasferiment. Imma jekk huwa kien in mala fede meta ghamel dak it-trasferiment, huwa ghandu jbati l-ispejjez tieghu fil-kawza.