27/06/1949

OF APPEAL (CIVIL, SUPERIOR)

BORG GORG, GANADO E., CAMILLERI LUIGI A.

CARMELO SANT ET. vs FORTUNATA GALEA ET.

N/A

-

N/A

ART. 1552 U 2262 TAL-KODICI CIVILI, U ART. 781 TAL-KODICI TAL-PROCEDURA CIVILI - CESSJONI TA' L-INKWILINAT - ILLEGITTIMITA' TAL-PERSUNA - KOMUNJONI TA' INTERESSI - KOMUNJONI TA' L-AKKWISTI - KONTIJIET - LOKAZZJONI - MALE FEDE - MARA - MEZZADRIJA - PRESKRIZZJONI - PROVI - RABA' TAL-GVERN - XHIEDA

Il-kuntratt ta' mezzadrija huwa kuntratt ta' lokazzjoni ta' fond rustiku, skond il-ligi taghna, li fih l-element tad-divizjoni tal-profitti bhas-socjeta'; u ghalhekk il-preskrizzjoni ta' sena li ghaliha hija suggetta l-azzjoni ghar-rendiment tal-kontijiet kontra l-eredi ta' permess li kienet amministratur, tutur jew kuratur, mhix applikabili fil-kaz ta' azzjoni kontra l-eredi tal-mezzadru ghar-rendiment tal-kontijiet tal-mezzadrija li kienet f'idejn il-mejjet. Hija haga notorja illi l-Gvern fir-raba' tieghu jirrikonoxxi l-familja tal-gabillott li miet, jigifieri lill-mara tieghu u lil uliedu; ghaldaqstant meta l-Gvern jirrikonoxxi lit-tieni mara tal-gabillott, huwa presumibili li dan ghamlu bil-kunsens ta' wlied l-ewwel mara ta' dak il-gabillott. L-eccezzjoni ta' l-illegittimita' tal-persuna tista' tigi sollevata meta wiehed ikun inkapaci joqghod f'kawza, jew meta l-attur jew il-konvenut jidher fl-isem u fl-interess ta' hadd iehor minghajr ma jkun awtorizzat skond il-ligi ghal dan il-fini. Ghalhekk dik l-eccezzjoni mhix opponibili kontra l-eredi billi dan ma jindikax li qieghed jidher bhala eredi ta' l-awtur tieghu. U ghalkemm ikun mehtieg li fit-talba tidher il-provenjenza ereditorja tal-kreditu mitlub, mhux pero' mehtieg li fl-okkju tal-kawza jigi ndikat li l-attur qieghedjagixxi bhala eredi tal-kreditur. Meta l-mezzadru jitlaq il-mezzadrija ghal kollox u minfloku jidhol hadd iehor, ma hemmx sullokazzjoni, imma figura guridika li tixbah lic-cessjoni ta' l-inkwilinatbil-mezzadrija mieghu. Ghal dik ic-cessjoni hija mehtiega l-kitba; u jekk il-mezzadrija originarjatkun tirrizulta minn att publiku, anki c-cessjoni taghha tirrikjedi l-formalita' ta' l-att publiku.Imma jekk dina c-cessjoni tkun nulla minhabba l-forma, u c-cessjonarju jkun effettivament dahal fir-raba', huwa ma jistax jigi ezentat, bis-sahha ta' dik in-nullita', mill-obligi tieghu ta' mezzadru,fosthom dak li jirrendi kont tal-frutti percepiti ghall-imghoddi. Meta jigi mitlub kreditu pretizdovut minn bniedem mejjet, l-azzjoni hija diretta tajjeb meta tigi ezercitata kontra l-mara tieghu flimkien ma' wliedu; ghaliex il-prezenza tal-mara hija dekkem necessarja fil-kawza ghall-interess lihija jista' jkollha fl-akkwisti; u dan avvolja hija ma tirrispondix ghad-debiti tar-ragel meta l-komunjoni hija passiva. L-eredi ma jistax jallega illi l-"mala fede" ta' l-awtur tieghu ma tirrigwardahx u ma tistax tippregudikah. Jekk il-"mala fede" tirrizulta, l-eredi huwa tenut ghall-konsegwenzataghha, ghax huwa ma ghandux drittijiet akbar milli kellu l-awtur tieghu. Meta l-mezzadrija hija nulla minhabba nuqqas ta' kitba, il-prova li kienet tezisti tista' ssir per mezz ta' xhieda, u dan ghall-finijiet tal-likwidazzjoni tal-komunjoni ta' l-interessi li kien hemm tezisti fil-fatt. Meta l-Qorti tirrigetta l-preskrizzjoni nvokata minn min eccepiha, ma tistax tezamina jekk hix applikabili xi preskrizzjoni ohra; salv li fi stadju ulterjuri tal-kawza tista' tigi sollevata kwalunkwe preskrizzjoni ohra "si et quatenus"