16/01/1956

CIVIL COURT, FIRST HALL

CARUANA COLOMBO VICTOR J.

MARIA MICALLEF ET vs AVUKAT DR ALFREDO MERCIECA NE

N/A

-

N/A

"CONDITIO" - "MODUS" - LEGAT

Il-guristi kollha jirrikonoxxu illi d-distinzjoni bejn "conditio" u "modus" hi ta` importanza kbir.Il-"modus" hi ta` importanza kbira. Il-"modus mhux hag'ohra hlief obligazzjoni accessorja ghal kuntratt ta` indoli grattuwita, li tigi mposta lill-persuna gratifikata; minghajr dan il"modus', din l-obligazzjoni jew kuntrat ikun perfettament gratuwitu, u jsir liberalita`, mentri 'modus" inaqqas il-beneficcju tal-persuna gratfikara u jirrendi l-kuntratt imperfettament oneruz; u hgalhekk il"modus"huwa koncepibbli bissfid-donazzjonijiet u fil-liberalitajiet testamentarji, jew almenu f'dawk il-kuntratti li, ghalkemm apparentement korrispettivi, jikkontjenu pero` tahlita ta` liberalita`, u fil-limiti ta` din il-liberalita` l-att hu kapaci li jkun sottopost ghal piz, ghal "onus", jigifieri gahl"modus". Il-"modusjiddiferixxi mill-"conditio" (1) ghaliex il"conditio" qatt ma ghandha effikacja koercittiva, imma merament effett sospensiv jew rizoluttiv, waqt illi l-"modus" jipproduci effett koercittiv, u mhux sospensiv; (2) ghaliex, jekk il-kondizzjoni hija impossibli jew illecita, "vitiaturet vitiat", filwaqt illi, jekk il-"modo" hu impossibli jew illecitu, ikun null fih stess, imma m jassogettax ghal nullita` l-lieratlita` li ghaliha jaccedi, "vitiatur tantum". Jekk, mbaghad, ikun hemm dubju jekk l-intenzjoni tad-disponenti kientx dik li japponi "conidzione" jew "modo", ghandu jigiprezunt il-"modo", u mhux il-"konidzzjoni". U gie ritenut illi prelagat imholli b'rimunerazzjoni ta` servigi ga prestati mill-legatarju, li kellu jibqa` jippresta dawk is-servigi lit-testaru sal-mewt, ghandu jigi ritenut bhala modali u konsegwibbli minnu, ghalkemm ma jkunx baqa` jippresta dawk is-servigi sal-mewt tat-testatur, jekk il-kontinwazzjoni tas-servigi tkun saret impossibli minhabba fattindipendenti mill-volonta` tal-legatarju. Fid-dispozizzjonijiet modali hija ammessa largament kwalunkwe raguni ta` skuza, fis-sens illi, jekk il-gratifikat ma jadempix il-"modus" ghal xi raguni tajba, li ma tiddimostrax dolo jew kolpa, l-istess gratifikat ma jiddekadix mil-liberalita.