14/01/1955

OF APPEAL (CIVIL, SUPERIOR)

HARDING WILLIAM, GOUDER TANCRED, CAMILLERI ALBERT V.

BELTRAM CAMILLERI vs PAOLO PACE NE

N/A

-

N/A

KORRUZZJONI - LIBELL - PERIT GUDIZZJARJU - TRANSAZZJONI - VERITA' TAL-FATTI

F'kawza ta' libell, biex tirnexxi l-eccezzjoni tal-verita' tal-fatti, il-konvenut ghandu l-obbligu jipprova li l-materja diffamatorja, li minnha jilmenta l-attur, hija kollha vera sostanzjalment. Izda mhux mehtieg li ssir il-prova ta' kull kelma kontenuta fil-materja libelluza; imma hu bizzejjed litigi pruvata l-attribuzzjoni principali maghmula lill-kwerelant, ossija l-"main charge", jew il-"gist" tal-libell. Kliem li ma jzid u ma jnaqqas xejn lil dik l-imputazzjoni mhux punibbli, anki jekkma jigix pruvat. Perit gudizzjarju huwa ufficjal tal-Qorti, li fl-espletazzjoni ta' l-inkariku tieghu ghandu jigi gwidat unikament mis-sens ta' dover, imparzjalita' u gustizzja; u ma fiha xejn jekk perit, "palam", bil-piena konjizzjoni tal-kontendenti kollha, jipproponilhom transazzjoni fl-interessrispettiv u bla ebda kumpens ghalih hlief dak li taghtin il-Qorti ghall-inkarigu lilu moghti minnhastess. Imma l-espett guridiku jitbiddel "toto caelo" meta dak il-perit, ad insaputa ta' parti wahdu, b'inkariku tal-parti l-ohra, jippjega lil dik ta' l-ewwel ghal transazzjoni biex jiehu parti mill-flus li l-parti li tkun segretament inkarigatu tottjeni bit-transazzjoni. Perit simili jkun qieghed "jinxtaru"; din hi korruzzjoni; u agir simili ta' dak il-perit huwa accettazzjoni ta' "bribe". Il-gravita' tikber meta l-parti li tkun avvantaggjat ruhhu bit-transazzjoni tkun bi hsiebha, anzi, iccedi l-kawza, u meta l-perit ikun ha konjizzjoni tal-provi kollha u jkun qieghed biex ilesti r-rapport tieghu. Fil-kaz prezenti, il-konvenut kien attribwixxu lill-attur illi, meta kien perit stralcjarju nominat mill-Qorti, kien accetta "bribe", u gie censurat mill-Qorti ghall-agir tieghu u ismu kiengie kancellat mill-ktieb tal-periti gudizzjarji. Il-Qorti ta' l-Appell, kuntrarjament ghal dak lirriteniet l-Ewwel Qorti, zammiet illi l-konvenut kwerelat, ladarba wasal biex jipprova l-attribuzzjoni maghmula lill-attur fis-sustanza taghha, kien hieles mir-responsabbilita', ghalkemm ma ppruvax certi dettalji li ma kienux izidu xejn ma' dik l-imputazzjoni.