15/03/2002

OF APPEAL (CIVIL, INFERIOR)

FILLETTI JOSEPH A.

DEBONO ALDO vs GALEA GEORGINA ET

N/A

FINAL JUDGEMENT

DEBONO ALDO vs GALEA GEORGINA ET - 27/1999/1 - TAL-APPELLI CIVILI (INFERJURI), BORDIJIET

KIRJA; HSARAT

L-aggravji tar-rikorrent appellant jirreferu kemm ghal dak li gie deciz mill-Bord li Jirregola l-Kera dwar il-kawzali ta' hsarat fil-fond da parti tal-inkwilin, kif ukoll dwar il-kawzali l-ohra li l-inkwilina ttrasferiet il-kirja minghajr il-kunsens tieghu.

Dwar l-ewwel kawzali, u wara li ghamel riferenza ghall-provi, ghar-rapport tal-periti teknici u ghall-gurisprudenza in materja, il-Bordikkonkluda li,
“. ghalkemm fil-fond hemm xi hsarat, hu tal-fehma li m'hemmx il-hsara li ggib is-sanzjoni tal-izgumbrament.”

Sabiex is-sid jizgombra kerrej fuq allegazzjoni ta' hsarat fil-fond irid jirrizulta li:
(i) dawn il-hsarat saru mill-kerrej, u dan anke billi jigi stabbilit li l-inkwilin ikun naqas mid-dover fuqu impost bil-ligi li jiehu hsieb il-fond lilu lokat uti bonus paterfamilias ;
(ii) dawn id-danni jridu jkunu gravi;
(iii) l-hsarat iridu jkunu hafna u hija l-kelma ‘hafna' li ghandha tigi valorizzata u definita.

Mir-rapport peritali jemergi kjaramentl-ewwelnett “li veru hemm hsarat fil-post” u li hemm diversi; liema hsarat gew ikkagunati minn cirkostanzi “differenti” u “indipendenti” minn xulxin u fl-ahharnett li dawn il-hsarat diversi “huma attribwibbli in parti lir-rikorrenti u in parte lill-intimata”.

Hemm imbaghad inkluzi wkoll hsarat ohra rilevanti imma fil-fehma ta' din il-Qorti dak li gie relatat mill-periti teknici huwa elokwenti u cari sufficjentement. Ghalhekk, din il-Qorti assolutament ma tistax tifhem kif in segwitu l-istess Bord, kif ippresjedut, ikkonkluda “li hu tal-fehma li m'hemmx il-hsara kbira li ggib is-sanzjoni tal-izgumbrament.”

Tali kostatazzjoni ma tirrispekkja xejn dak li jemergi u jirrizulta tant bic-car fir-relazzjoni ta' periti teknici. Il-konkluzjoni ghalhekk taht dan l-aspett mhux bisshija wahda illogika imma wkoll wahda perikoluza ghar-raguni li suppost li gie “apprezzat oggettivament” min-naha tal-periti teknici li kkonducew spezzjoni tal-fond lokat, in segwitu spicca biex gie sostitwit b'apprezzament soggettiv in kwantu mhux bazat fuq il-preponderanza tal-provi.

Il-fatt li l-fond de quo kien espost ghall-bahar ukoll kien gie mehud in konsiderazzjoni mill-periti teknici fir-relazzjoni taghhom pero' cjo' nonostante dawn xorta wahda sabu nuqqasijiet gravi attribwibbli lill-inkwilin. Il-fatt imbaghad li sar xoghol rimedjali zmien wara li ccaqlaq proceduralment is-sid ma jaffettwax il-posizzjoni gja' ezistenti fil-mument li gie intavolat ir-rikors promotorju in ezami. Li kieku tigi accettata tali sitwazzjoni, dik jigifieri li l-kerrej jithalla jreggi' lura kollox, allura l-ebda sid ma jkun jista' jagixxi a tenur tal-Art. 69 ghal fini ta' zgumbrament ghax kullinkwilin jipprova jsib ir-rimedju posterjorment.

Una volta li l-periti stabbilew li l-hsarat attribwibbli lis-sid kienu indipendenti bhala kawza u effett minn dawk attribwibbli lill-inkwilina hu bizzejjed biex jigi ritenut li dak li hu attribwibbli bhala hsarat lis-sid m'ghandu ebda konnessjoni mal-hsarat attribwibbli lill-intimata. U meta l-periti teknici waslu biex addirittura jikkostataw li minhabba traskuragni gravi da parti tal-inkwilin, “il-faccata wasslet ghall-istat ta' hsarakbira u giet strutturalment imdghajfa”, din il-Qorti frankament ma tasalx biex tifhem x'ried izjed jipproduci bhala prova r-rikorrent in sostenn tal-ewwel kawzali tieghu kif provdut fil-Kap. 69.

La darba li l-ewwel kawzali tirrizulta pprovata sufficjentement, din il-Qorti lanqas m'ghandha ghalfejn tinvesti wkoll it-tieni kawzali dwar li l-inkwilina ttrasferiet il-kirja lil terzi minghajr il-kunsens tas-sid. Wahidha, l-ewwel kawzali gja' hija bizzejjed ghall-akkoljiment tat-talba attricighar-ripreza tal-fond bl-izgumbramet tal-intimati appellanti. Ghal kull fini pero' jinghad li ankefuq din it-tieni kawzali hemm diversi punti li jimmilitaw kontra dak li gie deciz mill-Bord favur it-tezi tal-appellanti.

Ghaldaqstant, din il-Qorti tiddeciedi billi, filwaqt li tilqa' l-appell tar-rikorrent appellant, tirrevoka s-sentenza appellata fil-kawza fl-ismijiet premessi deciza mill-Bord li Jirregola l-Kera fit-2 ta' Mejju 2001, u filwaqt ghalhekk li tilqa' t-talba tal-appellantkif dedotta fir-rikors promotorju, qieghda tipprefiggi fuq l-appellanti intimati, ghal fini ta' zgumbrament mill-fond. Il-kap tal-ispejjez ghaz-zewg istanzi jithallas mill-intimati appellati.