21/03/2002

CIVIL COURT, FIRST HALL

PACE RAYMOND C.

BORG ANTHONY ET vs FALZON PAUL ET NOE

N/A

FINAL JUDGEMENT

BORG ANTHONY ET vs FALZON PAUL ET NOE - 1271/1995/1 - CIVILI, PRIM AWLA, MALTA

ACTIO SPOLII, ELEMENTI TA` - ACTIO SPOLII, META L-ISPOLL IKUN KOMMESS MINN KOMPROPRJETARJU - CITAZZJONI, META TIKKONTJENI TALBA SABIEX MANDAT TA` INIBIZZJONI JIGI KONFERMAT PERMANENTEMENT

Il-principji bazilari tal-azzjoni ta' spoll gew ikkonfermati diversi drabi fis-sentenzi nostrali, ibbazati fuq l-Artikolu 534 tal-kap 16 u l-Artikolu 791 tal-Kap 12 tal-Ligijiet ta' Malta, u huma bbazati fuq it-tlett rekwisiti tal-actio spolii u cioe`(i) possedesse; (ii) spoliatum fuisse; (iii) infra bimestre deduxisse.

(a) L-attur irid jipprova li fil-mument ta' l-ispoll, huwa kien fil-pussess tal-oggett spoljat, izda tali pussess ma hemmx bzonn li jkun pussess b'titolu ta' proprjeta` jew servitu`, izda anke purament materjali jew di fatto, izda mhux ta' mera tolleranza.

(b) L-istess pussess ma ghandux ikun ekwivoku u jrid ikun manifest, pero` pussess qasir hafna u sahansitramumentarju huwa bizzejjed biex jawtorizza l-azzjoni ta' spoll; b' dan li l-pussess ma kellux ikun ekwivoku u kellu jkun manifest. L-univocita` ta' tali pussess jew detenzjoni in fatti jehtieg li tirrizulta cara mill-fatti u tkun tali li tosta ghall-intenzjoni spolljattiva tal-pussess stess.

(c) Illi a bazi tal-Artikolu 791 (3) tal-Kap 12, il-Ligi tipprovdi tassattivament li l-Qorti ghandhatezamina biss il-fatt tal-pussess jew tad-detenzjoni u l-fatt tal-ispoll.

(d) Illi l-vjolenzamehtiega fl-ispoll hija biss dik li l-att ta' spoll ikun arbitrarju u kontra il-volonta` tal-pussessur b' mod li jista' jghati lok ghall-azzjoni ta' danni kontra min ikun ghamel dak l-att.

(e)Tali artikoli fuq citati huma ta' ordni pubbliku u ghalhekk ma humiex ammessi eccezzjonijiet hliefeccezzjonijiet delatorji.

(f) La l-Ligi u lanqas il-gurisprudenza ma jaffermaw il-principju li biex wiehed jirnexxi b' din l-azzjoni ta' spoll huwa ghandu jkollu pussess esklussiv. Anzi l-Qratinostrali dejjem ippremettew li ko-possessur jagixxi b'din l-azzjoni kontra ko-possessur iehor li jikkommetti spoll ghad-dannu tieghu u dan minhabba li l-azzjoni ta' spoll ghandha l-iskop li tipproteggi l-pussess u mhux il-pussess esklussiv. Huwa minnu li kull ko-proprjetarju ghandu d-dritt li jaghmel uzu u jgawdi l-haga li jkun ko-proprjetarju taghha, izda dan ma jfissirx illi ko-proprjetarju ghandu d-dritt fi kwalunkwe mument u bi kwalunkwe mod li jidhirlu xieraq jiddepriva lill-ko-proprjetarju iehor, li jkun qieghed jaghmel uzu mill-haga ossija proprjeta' qablu, milli jkompli juzaha. Tali agir xorta wahda huwa spoljattiv, bhal ma huwa spoljattiv l-att ta' sid li jitturba u jiddisturba lill-pussessur tal-haga kemm jekk dan huwa proprjetarju tal-haga jew le.

(g) L-azzjoni ta' spolltrid issir fi zmien xahrejn mid-data tal-kummissjoni tal-att spolljattiv. Meta tinghata l-eccezzjoni li l-azzjoni ta' spoll privileggjat ma saritx fiz-zmien preskritt mill-Ligi, il-prova ta' dan tinkommbi fuq l-eccippjenti ghaliex skond l-Artikolu 562 tal-Kap 12, l-obbligu tal-prova tal-fatt imissdejjem lil min jallegah.

Talba sabiex il-konvenut jigi inibit permanentement milli jaghmel xihaga ma tistax issir izda dak li jista' u ghandu jigi mitlub hu l-konferma ta' dritt kif jirrikjedil-Artikolu 843 tal-Kodici ta' Organizzazzjoni u Procedura Civili u liema dritt ikun gie kawtelat permezz ta' mandat ta' inibizzjoni li minn natura tieghu u wiehed kawtelatorju.

Kull mandat kawtelatorju min-natura tieghu stess, ghandu validita' u hajja, sakemm u biex il-kreditur ikollu opportunita' li jikkonkretizza l-kreditu tieghu f' titolu esekuttiv . u jippermetti jesegwixxi kreditu lib'hekk ma jkollux bzonn ta' aktar kawtela.

Ghalhekk ma tistax issir talba sabiex semplicimentjigi ikkonfermat mandat kawtelatorju. Ma hemm ebda fondament legali li tintalab konferma tal-Mandatkawtelatorju stante li il-ligi trid li mandati simili jigu msahhin u imwettqa b' citazzjoni, li tkun allura allaccata mal-pretensjoni tar-rikorrenti u mhux ma rikonferma ta' digriet gia moghti fil-kaz tal-mandat jew mandati. Certament ghalhekk tali talba hija improponibbli ghax ma hijiex kontemplata mill-ligi.

Barra minn hekk talba sabiex il-konvenut jigi inibit perpetwament milli jidhol f`fond partikolari hija ta' natura petitorja stante li tirrikjedi li l-atturi jippruvaw it-titolu taghhom u ghalhekk tehtieg necessarjament ezami ta' dak li huwa dritt petitorju, li jikkuntrasta sew mal-azzjoni ta' spoll.