09/07/2008

OF APPEAL (CIVIL, INFERIOR)

SCIBERRAS PHILIP

TAL-FRANCIS CONSTRUCTION LIMITED ET (APPELLANTI) vs ZARB ANGELO (APPELLAT)

N/A

FINAL JUDGEMENT

TAL-FRANCIS CONSTRUCTION LIMITED ET (APPELLANTI) vs ZARB ANGELO (APPELLAT) - 19/2004/1 - OF APPEAL (CIVIL, INFERIOR), GOZO

APPELL; BEJGH TA OGGETT MHUX SKOND IL KWALITA

Is-socjetajiet atturi qed jitolbu, wara li jigi dikjarat illi bibien li huma kienu ordnaw minghand il-konvenut kienu difettuzi, mhux tal-kwalita' pattwita u ma sarux skond is-sengha u l-arti, l-konvenut jigi ordnat inehhihom minn fejn gew nstallati. Konsegwentement, talbu wkoll li jigu likwidati d-danni kkagunati lilhom minhabba dan ix-xoghol hazin u li l-konvenut jigi kkundannat ihallas dawn id-danni.

L-Artikolu 1390 tal-Kodici Civili jirregola l-bejgh ta' oggett mhux skond il-kwalita' miftehma jew bhall-kampjun jistabilixxi illi:
“Jekk il-haga li l-bejjiegh igib biex jikkunsinnama tkunx tal-kwalita' mweghda jew ma tkunx bhall-kampjun li fuqu l-bejgh ikun sar, ix-xerrej jista'jaghzel jew li jirrifjuta l-haga u jitlob id-danni, jew li jircievi l-haga bi prezz anqas fuq stimata' periti.”

Id-diretturi tas-socjetajiet atturi ghall-ewwel kienu sodisfatti bix-xoghol tal-konvenut. Kien biss wara certu zmien li ndunaw bid-difetti f'dan ix-xoghol, li gew anke konfermatimill-espert tekniku nkarigat mill-Qorti. Madankolu, is-socjetajiet atturi messhom qabel xejn talbu x-xoljiment tan-negozju li kien sar bejn il-kontendenti, biex imbaghad ikunu intitolati jitolbu wkollir-rifuzjoni tal-flus li kienu hallsu u li l-konvenut jiehu lura l-bibien li kien ghamlilhom. Talbaf'dan is-sens pero' s-socjetajiet atturi baqghu qatt ma ghamlu. Peress li s-socjetajiet atturi naqsu milli jaghmlu talba simili, il-Qorti tal-Magistrati kkonkludiet li setatx tipprocedi biex tilqa' t-talbiet l-ohra anke jekk rrizulta li tassew dawn il-bibien ma sarux skond is-sengha u l-arti.

Fil-kontestazzjoni taghha ta' din is-sentenza, s-socjeta` attrici tressaq is-segwenti aggravji b'konsiderazzjoni ghat-talba tar-revoka minnha sottomessa:-
(1) L-Ewwel Qorti kienet kompletament zbaljata meta, nonostante li ddeterminat li l-kuntratt konkjuz bejn il-partijiet kien wiehed ta' appalt, ghaddiet biex tapplika ghalih id-disposizzjonijiet taht l-istitut tal-bejgh.
(2) Il-formalizmu ristrett li l-Ewwel Qorti esigiet fil-formulazzjoni ta' l-att promotur hu ghal kollox barra minn loku fi proceduri quddiem Qorti Inferjuri.

Din il-Qorti tal-Appell ma taqbilx mal-mod kif il-Qorti ta' l-Ewwel grad irragunat fuq il-vertenza li kellha quddiemha. Dan ghar-raguni illi una voltastabbilit minnha illi l-partijiet kienu appattwew kuntratt ta' appalt ma kellhiex imbaghad tiddetermina l-kontroversja billi tiddevja ghad-disposizzjoni rilevanti taht l-istitut tal-bejgh.

Fil-kaz in ezami l-volonta tal-kontraenti hi sufficjentement cara in kwantu ma jezisti ebda dizakkordju illi l-kontrattazzjoni ta' bejniethom ma kienetx dik inerenti ghall-appalt. Una volta dan qed jigi hekk stabbilit jokkorri jigi issa ezaminat jekk il-mod kif koncepiti l-premessi u l-oggett tat-talba bl-att promotur jikkorrispondux ghall-elementi ta' l-appalt jew, ghall-kuntrarju, ghandhomx aktar korrispondenza man-natura tal-bejgh.

L-att ta' l-Avviz ghandu principalment bhala petitum l-eliminazzjoni tax-xoghlijiet difettuzi u r-rizarciment tad-danni. Il-causa petendi tieghu hi, imbaghad, arginata fuq il-premessi illi x-xoghlijiet appaltati ma sarux skond l-arti u s-sengha ghal dikli hi l-kwalita u l-istandards akkordati u li d-difetti riskontrati kienu jirrendu l-appalt ezegwitbhala inaccettabbli.

Fejn kommittent ihossu insodisfatt bix-xoghlijiet ezegwiti, huma diversi x-xelti gudizzjali li l-ligi takkordalu ghat-tutela tad-drittijiet tieghu. Artikolu 1125 tal-Kodici Civili “jistabilixxi l-principji generali applikabbli ghal kull xorta ta' obbligazzjonijiet, u jaghti azzjoni ghad-danni kontra min jonqos u jikser l-obbligazzjonijiet li jkun refa' fuq spallejh.”
Il-kommittenti ghandu, ghal kaz fejn id-difetti ma jkunux sostanzjali, id-dritt ta' azzjoni biexjobbliga lill-appaltatur li jirripara d-difetti jew jaccetta riduzzjoni fil-prezz.

Ghaldaqstant, din il-Qorti tal-Appell tilqa' l-appell u konsegwentement thassar u tirrevoka s-sentenza appellata. L-atti qed jigu rinvjati lura lill-ewwel Qorti ghall-kontinwazzjoni u decizjoni tal-mertu uta' l-eccezzjonijiet l-ohra ghalih.