05/10/2001

OF APPEAL (CIVIL, SUPERIOR)

SAID PULLICINO JOSEPH, FILLETTI JOSEPH A., DEPASQUALE FRANCO

ATTARD JOSEPH ET vs BALDACCHINO PAUL ET, JOSEPH ATTARD ET

N/A

FINAL JUDGEMENT

ATTARD JOSEPH ET vs BALDACCHINO PAUL ET - 1162/1994/1 - TA' L-APPELLI CIVILI (SUPERJURI), MALTA

BUON VICINAT, PARAMETRI TA` - DRITT TA` PROPRJETA`, LIMITI TA` - DRITT TA` PROPRJETA`, RESTRIZZJONIJIET FUQ - INTERESS GURIDIKU, KONTESTAZZJONI TA` PERMESS JEW LICENZJA KONCESSI LIL TERZ - INTERESS GURIDIKU, TUTELA TA` DRITT

Il-principju qui suo iure utitur non videtur damnum facere necessarjament jimplika illi fl-esercizzju tal-jeddijiet legittimi tieghu, wiehed seta' jimpingi fuq l-attivita' ta' haddiehor u anke tikkrejalu hsara jew inkonvenjent. Il-principju mbaghad illi l-proprjeta' tinkludi l-jeddijiet "utendi etabutendi" wkoll necessarjament ifisser illi fl-esercizzju ta' dak id-dritt wiehed seta' jigi in konflitt mad-drittijiet ta' haddiehor u ma kienx eskluz illi fl-uzu li wiehed jaghmel mill-proprjeta' tieghu jarreka wkoll hsara lil terzi. Hsara li ma jkunx responsabbli ghaliha jekk dak l-uzu jkun legittimu.

Fil-kuntest tal-interess guridiku, it-terminu gjuridiku kien jimporta mhux biss interess personali u attwali fil-mertu imma kellu wkoll ikun tali li jissarraf fi pretensjoni ta' esercizzju ta' dritt kontra l-persuna citata. Dritt azzjonabbli, illi kif hu risaput, kellu parametri diversi sew fil-kamp tad-dritt privat u sew f'dak pubbliku.

Is-semplici terminu "interess" li jirrikorri fil-Kodici tal-Organizazzjoni u Procedura Civili gie fil-gurisprudenza kwalifikat bhala "interess guridiku", u din l-addizzjoni, intiza biex tippreciza l-kuncett, fir-realta' ikkomplikatu. Certament pero' l-ewwel u l-aqwa interess guridikament ammissibbli huwa dak li kull persuna ghandha jigifieri li titlob li fil-konfront taghha ssir gustizzja jew inkella li tikkoregi ingustizzja kommessa fil-konfront taghha. Dejjem fil-kamp tad-dritt privat; fil-kazijiet konformi biss fil-kap tad-dritt pubbliku. Fl-awturi u fil-gurisprudenza hafna drabi fl-interess kien jigi komparat mal-utilita'imma dawn kjarament mhumiex sinonimi u allura dahal ukoll l-uzu tal-kuncett ta' utilita' guridika proprju biex titnaqqas id-divergenza taz-zewg konnotazzjonijiet u b'hekk bdew jintuzaw l-espressjonijiet interess guridiku u utilita' guridika.

Il-ligi tirrikonoxxi lill-proprjetarju d-dritt li jaghmel uzu liberament mill-fond tieghu u li jaghmel fih dawk il-modifikazzjonijiet li jidhrilu li jkunu ta' konvenjenza anke meta b'dan ikun qieghed jippriva lill-gar minn xi vantagg li kellu purche'ma jikkawzax b'daqshekk lill-vicin molestja gravi.

Il-vicin jista' jagixxi fuq molestja bissmeta din tkun gravi u mhux facilment tollerabbli.

Xejn ma jiswa' il-fatt li dak li persuna taghmel taghmlu bil-permess tal-Pulizija ghaliex il-Pulizija taghti dak il-permess ghax ikun rikjest skond il-ligi imma minghajr ma tirrendi ruhha responsabbli tal-ghemil minnha awtorizzat u minghajr matiggarantieh.

L-interess guridiku tat-terz allura ma jemanix mill-fatt illi l-awtorita' pubblika tkun ikkoncediet jew ma kkoncedietx licenzja jew permess lill-vicin biex jaghmel dak li ghamel.Jemani biss f'dawn ic-cirkostanzi mill-fatt tal-molestja, in-natura, l-entita' u l-gravita' taghha. Hemm allura distinzjoni netta fix-xorta ta' azzjoni proposta bejn dik illi tattakka r-regolarita'tal-hrug tal-permess moghti lil terz mill-awtorita' pubblika u li allura teradika d-dritt tal-atturunikament fuq il-fatt illi tali permess ikun gie irregolarment emess u l-azzjoni bazata fuq il-molestja gravi illi tintitola lill-attur illi jagixxi biex jillimita t-tgawdija mil-vicin tal-proprjeta'da parti tal-vicin u konsegwentement tirrendi wkoll il-licenzja bhala wahda inikwa li kellha tigi inficjata. F'azzjonijiet ta' din ix-xorta kif l-ghoti ta' permess lill-vicin ma kienx neccessarjament jissanzjona u jiggustifika kwalunke molestja anke jekk tkun gravi fir-rigward tat-tgawdija tal-vicin tal-proprjeta' tieghu, daqstant iehor in-nuqqas ta' ghoti ta' permess mehtieg mill-awtorita' jewl-ghoti irregolari ta' tali permess ma kienx wahdu jirrendi l-esercizzju ta' dritt ta' proprjeta' lijikkawza molestja lit-terz bhala wiehed abuziv. F'dan it-tieni kaz allura, in-nuqqas ta' permess jew l-ghoti ta' permess irregolari kellu biss rilevanza bhala prova biex tigi apprezzata l-gravita' tal-molestja allegata.

Fejn il-ligijiet u r-regolamenti li tahthom kien jinghata l-permess minn awtorita' kompetenti kienu joholqu servitujiet ai termini tal-artikolu 400 tal-Kodici Civili, allura hemm kien jorigina wkoll dritt ta' azzjoni mill-ezistenza ta' dik is-servitu' hekk krejata u mill-esercizzju taghha.

Il-kontestazzjoni ta' licenzja ossia permess validu, almenu apparentamentu certament ghad-detentur taghha, ma jistghax fil-fehma tal-Qorti tigi ut sic kontestata mit-terz li ma kien bl-ebda mod parti fil-process tal-ghoti tal-licenzja u li, kif inghad, strettament la setghet tiggjovah u lanqas tiggravah.

Dan wassal lill-Qorti ghall-konkluzjoni illi l-interess guridiku tal-appellati fil-mertu taht ezami seta' biss jigi eradikat mill-kostatazzjoni tal-molestjagravi allegatament sofferta bl-agir tal-appellanti fl-esercizzju tal-licenzja lilu moghtija u ma setax ikun eradikat kif propost fl-azzjoni, unikament abbazi tal-fatt illi l-permess moghti mill-awtorita' kompetenti kien wiehed allegatament irregolari. Dan naturalment ma kienx ifisser illi l-appellati ma setghux jittantaw mezzi ohra kif jikkontestaw l-abbuzivita' tal-permess rilaxxjat mill-awtorita' pubblika pero' dan certament mhux tramite l-azzjoni maghmula fit-termini kif proposta.

Anke jekk ghall-grazzja tal-argument zvilupp ma jsirx in konformita' mal-premessi li hareg id-Dipartiment kompetenti, dan di per se ma jippregudika bl-ebda mod id-drittijiet ta` xi terz. Biex ikun jistajinghad li t-terz ghandu l-interess guridiku rikjest hu ghandu jibbaza` l-azzjoni tieghu fuq allegata molestja u l-gravita' taghha.