15/02/2005

CONSTITUTIONAL

DE GAETANO VINCENT, CAMILLERI JOSEPH D., FILLETTI JOSEPH A.

MERCIECA NAZZARENO SIVE RENO vs ONOR. PRIM MINISTRU NOE ET

N/A

FINAL JUDGEMENT

MERCIECA NAZZARENO SIVE RENO vs ONOR. PRIM MINISTRU NOE ET - 519/1995/1 - CONSTITUTIONAL, MALTA

DRITTIJIET FONDAMENTALI TAL-BNIEDEM, SMIEGH XIERAQ - XHIEDA TA` MAGISTRAT LI JKUN IRREDIEGA PROCES VERBAL FIL-KORS TA` L-INKJESTA DWAR L-IN GENERE

L-Artikolu 39(6) tal-Kostituzzjoni jiddisponi li:

"Kull minn ikun akkuzat b'reat kriminali.ghandu jigi moghti facilitajiet biex jezamina personalment jew permezz tar-rappresentant legali tieghux-xhieda msejha mill-prosekuzzjoni quddiem kull qorti u li jikseb l-attendenza ta' xhieda suggett ghall-hlas ta' l-ispejjez ragonevoli taghhom, u jaghmel l-ezami tax-xhieda li jkunu ser jixhdu ghalihquddiem il-qorti bl-istess kondizzjonijiet bhal dawk li jghoddu ghal xhieda msejha mill-prosekuzzjoni."

Il-paragrafu (d) tas-subartikolu (3) ta' l-Artikolu 6 tal-Konvenzjoni jiddisponi li: "Kull min ikun akkuzat b'reat kriminali ghandu d-drittijiet minimi li gejjin.li jezamina jew jara li jigu ezaminati xhieda kontra tieghu u li jottjeni l-attendenza u l-ezami ta' xhieda favur tieghu tahtl-istess kondizzjonijiet bhax-xhieda kontra tieghu."

L-Artikolu 550(1) tal-Kodici Kriminali jipprovdi li "Il-process verbal maghmul regolarment, jista' jinghata bhala prova fis-smigh tal-kawzaminghajr ma jkun jinhtieg li jinsemghu x-xhieda, il-periti jew persuni ohra li jkunu dehru fl-access." Is-subartikolu (2), pero`, ikompli, "Izda, kull wahda mill-partijiet tista' ggib il-persuni msemmija fil-process verbal, biex jinsemghu jixhdu bil-fomm." Dan is-subartikolu (2) gie dejjem interpretet li jirreferi, mhux ghall-Magistrat Inkwirenti, izda ghax-xhieda, periti u persuni ohra li huwa stess ikun sema' fil-kors ta' l-indagini tieghu. Is-subartikolu (1) ta' din id-disposizzjoni ma jfissirx, pero`, li kull ma jinghad fil-proces-verbal jew fl-atti annessi mieghu ghandu jittiehed, min minn ghandu jiggudika dwar il-fatti, bhala vangelu. Kemm l-akkuzat kif ukoll il-prosekuzzjoini jistghuigibu prova jew provi biex juru li dak li tnizzel f'dak il-process-verbal ma kienx korrett.

Kemm dak li jnizzel l-ufficjal tal-Pulizija bhala li jkun qallu l-indizjat, kif ukoll dak li jnizzelil-Magistrat bhala li jkun qallu l-indizjat bil-gurament, huwa soggett ghall-verifika u kontroll, bid-differenza li filwaqt li l-ufficjal tal-Pulizija huwa producibbli bhala xhud, il-Magistrat ma huxhekk producibbli. Dan il-fatt fih innifsu ma ma jgibx bhala konsegwenza xi nuqqas ta' smigh xieraq bi ksur tad-disposizzjoni tal-Kostituzzjoni u tal-Konvenzjoni aktar 'l fuq imsemmija. Mill-banda l-ohra ma tista' qatt tigi eskluza l-possibilita` -- x'aktarx remota -- li f'xi cirkostanza partikolariu necessarjament eccezzjonali, l-uniku xhud li wiehed jista' jipproduci ghall-finijiet ta' tali verifika jew kontroll ikun il-Magistrat Inkwirenti. Jekk id-deposizzjoni tieghu tkun assolutament mehtiega ghal fini ta' tali verifika jew kontroll u biex tkun tista` ssir gustizzja fil-kaz partikolari (tenut kont tal-provi l-ohra kollha kemm tal-prosekuzzjoni kif ukoll dawk talvolta producibbli mill-istess akkuzat), u jekk il-Qorti ta' Gustizzja Kriminali kompetenti tirritjeni (fl-istadju meta tali kwistjoni ghandha tigi ventilata skond il-ligi) li mhux producibbli dak il-Magistrat bhala xhud, il-konsegwenza tista' tkun li dik il-prova li tkun trid taghmel il-prosekuzzjoni tigi dikjarat inammissibbli.