18/02/2004

CIVIL COURT, FIRST HALL

SCIBERRAS PHILIP

MAMO DOMENICA ET vs GALEA ANTONIA ET

N/A

FINAL JUDGEMENT

MAMO DOMENICA ET vs GALEA ANTONIA ET - 1536/1997/1 - CIVILI, PRIM AWLA, MALTA

ACTIO MANUTENSIONIS, DIFFERENZA BEJN L-ACTIO SPOLII U - ACTIO MANUTENTIONIS, BAZATA FUQ IL-PUSSESS - ACTIO MANUTENTIONIS, ELEMENTI TA` - ACTIO MANUTENTIONIS, KONTRA MIN TISTA` TIGI ISTITWITA - ACTIO MANUTENTIONIS, MA JISTGHUX JIGU SOLLEVATI KWISTJONIJIET TA` NATURA PETITORJA - ACTIO MANUTENTIONIS, MHIX DISPONIBBLI LIS-SEMPLICI DETENTUR - ACTIO MANUTENTIONIS, MHUX MEHTIEG PUSSESS ESKLUSSIV - ACTIO SPOLII, DIFFERENZA BEJN L-ACTIO MANUTENSIONIS U

A norma ta' l-Artikolu 534 tal-Kodici Civili l-elementi essenzjali ta' l-actio manutensionis huma s-segwenti:-

(a) il-pussess ta' haga immobbli jew ta' universalita` ta' hwejjeg mobbli;

(b) l-atti li jikkostitwixxu l-molestja ghal dan il-pussess;

(c) il-proponiment ta' l-azzjonifi zmien sena mill-molestja;

Azzjoni bhal din timmira biex tassikura l-godiment pacifiku tal-pussess u biex tinibixxi kull att li jittraduci ruhu f'ostakolu ghall-izvolgiment ta' l-ezercizzjutad-dritt sostantiv tal-pussess. Il-finalita` taghha hi dik allura ta' funzjoni konservattiva tal-pussess u c-cessazzjoni tal-molestja.

Dan jiddiferenzjaha markatament mill-azzjoni ta' spoll ghaliex filwaqt li l-azzjoni ta' manutensjoni hija mirata sabiex tipprotegi l-pussess li jista' jigiturbat jew anki eventwalment vjolat jew imxejjen, l-azzjoni ta' spoll hija mirata lejn il-vjolenza jew il-klandestinita` ta' l-ispoll.

Il-pussess tutelabbli li jillegittima l-azzjoni hu dak definit fl-Artikolu 524 (1) tal-Kapitolu 16. Pussess li allura ghandu jkollu b'rekwizit il-karattru tal-pussess ad usucapionem, ossija l-pussess pacifiku, kontinwu, pubbliku u ininterrott. Pussess li kellu jfisser bhala minimu detenzjoni ta' hagna animo domini. Kien ghalhekk li jinsab ritenut illi azzjoni ta' din ix-xorta ma tistax tigi ezercitata minn persuna li kienet, per ezempju, semplici inkwilina tal-fond li fih tkun saret il-molestja li tkun trid tigi respinta b' dik l-azzjoni.

Mhuxmehtieg li tali pussess ikun esklussiv.

Ghal dik li hi molestja din "tista' tkun tant ta' fatt kemm ta' dritt imma timplika dejjem kontraddizzjoni ghall-pussess fil-ligi taghna, 'ta' liema xorta jkun'. Hi testerna ruhha f'att kompjut kontra l-volonta` tal-possessur - u bl-animus contrarius- li jostakola l-pussess jew ibiddel jew jillimita l-mod kif dan kien jigi qabel esplikat anke minghajr ma l-molestanti jafferma ghalih stess pussess kuntrarju."

F'actio manutensionis ma jistghux jigu sollevati kwistjonijiet ta' natura petitorja. Tali materja ma jista' jkollha ebda influwenza fuq din l-azzjoni ta' natura purament possessorja.

L-actio manutentionis bhall-actio spoliitista' tkun, u anzi ghandha tkun, diretta kontra l-persuna li materjalment ikun responsabbli ghall-agir abuziv turbattiv tal-pussess, indipendentement minn kull konsiderazzjoni ohra. L-azzjoni hi mmirata biex jigi reintegrat l-istat tad-dritt billi min kien responsabbli biex jiddisturba l-istatusquo vjolentement, abuzivament jew klandestinament jigi kundannat li jqieghed kollox kif kien qabel bhala pre-rekwizit ghall-indagini dwar id-drittijiet reciproci bejn l-litiganti.