23/01/2004

CIVIL COURT, FIRST HALL

MICALLEF JOSEPH R.

MAGRO HERMAN ET vs BORG MARK ANTHONY ET

N/A

FINAL JUDGEMENT

MAGRO HERMAN ET vs BORG MARK ANTHONY ET - 293/2001/1 - CIVILI, PRIM AWLA, MALTA

SERVITU`, AGGRAVAMENT TA` - SERVITU`, KREAZZJONI BID-DESTINAZZJONI TA` SID TA` ZEWG FONDI - SERVITU`, KWALUNKWE DUBJU DWAR SUSSISTENZA GHANDU JMUR FAVUR IL-FOND SERVJENTI - SERVITU`, LIGIJIET SPECJALI U REGOLAMENTI TAL-BINI - SERVITU`, TIEQA F`HAJT DIVIZORJU - SUPERFICIES SOLO CEDIT, PROPRJETA` TA` L-ARJA TA` BITHA INTERNA META GID JINQASAM F`SULARI DIFFERENTI

Fil-qasam ta' dritt dwar servitu', tali servitu' huwa meqjus bhala eccezzjoni ghall-jedd ta' proprjeta' u ghandhom jitqiesu ghalhekk b'mod restrittiv, u ghalhekk fejn hemm dubju dwar il-limiti ta' tali servitu', dan ghandu jinghata tifsira kemm jista' jkun dejqa u zgur mhux kontra l-gid serventi;

Illi fir-rigward ta' ftuh ta' twieqi fuq btiehi ta' haddiehor, il-ligi timxi fuq il-presunzjoni stabilita fl-artikolu 323 tal-Kodici Civili. Ghalkemm huwa minnu li, f'ghadd ta' kawzi, tqanqletil-kwestjoni spinuza ta' proprjetajiet ta' sidien differenti li jkunu fuq xulxin, xorta wahda jista'jinghad li din il-prezunzjoni ghadha meqjusa bhala punt ta' tluq. It-tnehhija ta' tali presunzjonitrid tigi ippruvata kif imiss. Inghad ukoll li s-sid ta' bitha interna ghandu l-proprjeta' tal-arja ta' dik il-bitha, u li ghalhekk il-ftuh ta' kull tieqa minn sid ta' xi beni sovrastanti li ma jkunx sar bi qbil ma' sid il-bitha jew li ma jkunx inghata espressament fit-titolu tal-akkwist, jikkostitwixxi servitu';

Dwar servitu' mahluqa "bid-destinazzjoni ta' sid ta' zewg fondi", il-ligi trid li jintwera (naturalment, minn min jinvoka favurih tali servitu') li s-sid qieghed jew hallal-haga fl-istat li minnu tnissel is-servitu. Kemm hu hekk, gie stabilit li s-servitu' bid-destinazzjoni ta' missier il-familja ma tohrogx mill-intenzjoni imma mill-fatt, ghaliex is-servitujiet predjali, kif l-isem innifsu juri, huma assoggettazzjoni tal-proprjeta' u ghalhekk, bhala haga "in odiosis", ghalkemm utli ghall-fond dominanti, m'ghandhomx jitnisslu hlief minn fatti univoci u certi. Biex dan isehh iridu jintwerew erba' (4) elementi li huma: (a) li l-post serventi u dak dominanti kienu, f'xi zmien, tal-istess sid; (b) li l-imsemmi sid qieghed jew halla l-affarijiet fl-istat li minnu tnisslet is-servitu', (c) li l-postijiet jinsabu f'idejn sidien differenti, u (d) li meta l-postijiet ikunu ghaddew ghand sidien differenti, ma jinghad xejn dwar is-servitu'. Minbarra dan, huwa stabilit ukoll li din is-servitu' tirrigwarda biss dawk is-servitujiet li huma kontinwi u dawk li jidhru. Twieqi jaqghu sewwasew taht dawn l-ghamla ta' servitu';

Ghalhekk, iz-zmien utli li wiehed irid iqis biex jara jekk tali ghamla ta' servitu' tezistix tabilhaqq huwa l-waqt meta l-postijietma baqghux izjed tal-istess sid, u mhux iz-zmien meta kienu ghadhom tal-istess sid. Dan igib mieghul-effett li jekk kemm-il darba xi wahda mill-proprjetajiet kienet diga' ghaddiet ghand haddiehor uma tkunx baqghet ghand l-istess sid, is-servitu' ma tista' qatt titqies mahluqa bid-"destinazzjoni"jew bir-rieda tal-istess sid, imma trid titqies li tkun inholqot bi qbil ta'kunsensi tas-sidien kollha koncernati, u ghalhekk il-holqien tas-servitu' ghandu jsir u jigi biss ippruvat b'att pubbliku;

Minbarra dan, huwa principju ewlieni fil-ligi dwar servitu' li kull min ghandu jedd ghal servitu' ghandu jinqeda biha b'mod tali li ma jista' jaghmel la fil-fond serventi u lanqas f'dak dominanti l-ebda tibdil li jista' jtaqqal izjed il-piz tal-fond serventi.

Biex wiehed iqis kif imissl-estent ta' servitu' partikolari, m'huwiex moghti lit-titolari tas-servitu' li jippretendi tigbidjew estensjoni tal-istess servitu' skond il-htigijiet taz-zmien, ghaliex servitu' ghandha tigi mfissra b'riferenza ghaz-zmien meta tkun inholqot u mhux b'riferenza ghal zviluppi li jkunu saru wara dakiz-zmien mis-sid tal-post dominanti;

Ftit li xejn jiswa li jinghad li l-bini sar bil-permessi mehtiega jew li l-ftuh tat-twieqi huwa obbligatorju bil-ligijiet sanitarji, ghaliex fir-rigwardta' drittijiet privati u rejali il-ligi tipprovdi specifikatament dwar il-mod li bih gid ta' sid jista' jitghabba jew jittaqqal izjed b'servitu' favur gid ta' haddiehor. Il-kisba ta' permessi tal-bini hija obbligu li kull min irid jaghmel zvilupp irid iwettaq, imma qatt ma jista' jissarraf ukoll f'obbligu kontra l-gid tas-sit serventi jew il-gid ta' terzi;