03/10/2003

CIVIL COURT, FIRST HALL

SCIBERRAS PHILIP

ELMO INSURANCE SERVICES LTD NOE vs PACE EDWIN ET

N/A

PARTIAL SENTENCE

ELMO INSURANCE SERVICES LTD NOE ET vs PACE EDWIN ET - 122/1998/1 - CIVIL COURT, FIRST HALL, MALTA

Yes

ATT TA` AMMINISTRAZZJONI STRAORDINARJA, PROCEDURI GUDIZZJARJI - INTEGRITA` TAL-GUDIZZJU, MIZZEWGIN - INTEGRITA` TAL-GUDIZZJU, PROCEDURI GUDIZZJARJI LI JKUNU JISTGHU JEFFETTWAW IL-KOMUNJONI TA` L-AKKWISTI

L-Artikolu 1322 tal-Kodici Civili jipprovdi ghas-sitwazzjoni dipendenti minn natura ta' l-amministrazzjoni ta' l-akkwisti. F' kaz li din tkun biss wahda ordinarja l-jedd li wiehed iharrek jew jigi mharrek tispetta lil kull wahda mill-mizzewgin (subinciz 1). Invece fejn l-amministrazzjoni tkunwahda straordinarja l-jedd appena imsemmi jmissu liz-zewg mizzewgin flimkien (subinciz 2). Is-subinciz (3) imbaghad jelenka dawk l-atti li huma expressis dikjarati bhala ta' indoli straordinarji. Huma biss dawk l-atti elenkati mis-subparagrafi (a) sa (m) li ghandhom jitqiesu ta' natura straordinarja u ghalhekk ghandhom jinghataw interpretazzjoni restrittiva;

Issa l-eccezzjoni tan-nuqqas ta' integrita` tal-gudizzju bbazata fuq l-applikazzjoni ta' l-Artikolu 1322 tal-Kodici Civili kif emendat, tinvoka provvediment li hu ta' ordni pubbliku u l-Qorti hi prekluza milli tinjorah una volta n-nuqqas jigi sollevat u ppruvat anke fejn ikun hemm rinunzja tal-parti. Dan ghaliex jekk hekk taghmel tkun tista' tkun li qed tippregudika l-jeddijiet ta' terzi, f' dan il-kaz tal-konjugi li ma tkunxgiet konvenuta fil-kawza u li jkollha kull interess fl-amministrazzjoni tal-beni immobbli milqutabl-ipoteka.

Minn dan hu dezumibbli illi filwaqt li l-Qorti ghandha iva tokkupa ruhha mill-eccezzjoni minn naha l-ohra ghandha tirrigwarda u tikkonsidra l-materja mill-punto di visto procedurali entro il-parametri restrittivi mil-ligi stabbiliti fis-subinciz (3) ghall-Artikolu 1322;

Fejn tinsorgi eccezzjoni ta' nuqqas ta' integrita` tal-gudizzju, il-kwestjoni ghandha tigi definita uinterpretata mill-indoli ta' l-azzjoni proposta. F'dan il-kaz l-indoli ta' l-azzjoni kienet wahda kwazi-delittwuza reintranti f'materja ta' danni akwiljani. Il-finalita` ta' l-azzjoni hi r-rizarciment u l-likwidazzjoni tad-danni subiti fl-incident li fih il-vettura ta' l-assigurat tas-socjeta` attrici soffriet hsarat ingenti bil-waqa' ta' gebel fuqha roprjeta` tal-konvenuti u tan-nisa taghhom;

Issa hu veru li l-finalita` tal-kawza kapaci jikkolpixxi anke l-fond fuq imsemmi, meqjus bhalabeni tal-komunjoni. Eppure l-att, kif deskritt fic-citazzjoni, ma jistax jigi maghdud bhala att ta' amministrazzjoni straordinarja li per konsegwenza jesigi ta' bil-fors l-presenza tal-mara mizzewgau b' hekk jaghtiha locus standi in judicio. Minn imkien mis-subinciz (3) ta' l-Artikolu 1322 l-attli ta lok ghad-danni ma jista' jikkwalifika bhala att ta' amministrazzjoni straordinarja. Huwa biss fil-limiti tad-disposizzjoni applikabbli illi jrid jigi nkwadrat il-kaz biex jista' jigi accertatjekk il-presenza tan-nisa tal-konvenuti fl-azzjoni prezenti hijiex mehtiega jew le;

Dan naturalment ma jfissirx illi l-immobbli nnifsu ma jbatix u ma jaghmilx tajjeb ghad-djun tal-komunjoni anke jekk naxxenti minn kwazi-delitt. Dan jistabbilih b' mod l-aktar car s-subinciz (f) ghall-Artikolu1327 fejn testwalment jipprovdi li tali hu l-kaz dwar "kull dejn jew indenniz dovut bhala rimedju civili minn xi wahda mill-partijiet fiz-zwieg meta dak l-indenniz ma jkunx dovut bhala rimedju civilidwar reat jkun sar bir-rieda." F' dan is-sens il-ligi tiddistingwi bejn atti kolpuzi u atti doluziu bl-istess mod kif kien mahsub taht ir-regim tal-Kodici Civili qabel l-emendi teskludi biss dak id-dejn jew indenniz li r-ragel kellu jaghti bhala danni civili ghal reat li hu jkun ikkommetta volontarjament [Artikolu 1372(2) tal-Kodici Civili ta' l-Edizzjoni Riveduta tal- Ligijiet ta' l-1942]. Dankien japplika wkoll fil-kaz li r-reat tikkomettih il-mara, u allura anke f' dan il-kaz il-mara hijatenuta lejn it-terzi ghar-rizarciment civili tad-danni derivanti mir-reat minnha volontarjament kommess izda biss bil-gid parafernali taghha u mhux bil-gid tal-komunjoni ta' l-akkwisti.

Meta l-kaz ma jissubentrax taht l-ebda wahda mis-subparagrafi f' dan id-dispost kontemplati l-eccezzjoni moghtija ma tistax tircievi favur, anke jekk hu rikonoxxut l-interess tan-nisa mizzewga in materja.