03/10/2003

CIVIL COURT, FIRST HALL

SCIBERRAS PHILIP

EDWARDS JOSEPH JOHN PRO ET NOE vs DIRETTUR TAL-AKKOMODAZZJONI SOCJALI

N/A

FINAL JUDGEMENT

EDWARDS JOSEPH JOHN PRO ET NOE vs DIRETTUR TAL-AKKOMODAZZJONI SOCJALI - 1033/1996/1 - CIVILI, PRIM AWLA, MALTA

Iva

ATT DWAR ID-DJAR, DRITT TAS-SID GHAL KUMPENS GHALL-OKKUPAZZJONI - ATT DWAR ID-DJAR, VALIDITA` TA` ORDNI TA` REKWIZIZZJONI - REKWIZIZZJONI TA` FOND, NATURA TA` - REKWIZIZZJONI TA` FOND, TIKKOMPRENDI L-ACCESSORJI TAL-FOND U DAK LI HU DESTINAT GHALL-UZU TAL-FOND INNIFSU

It-tehid ta' fond kien necessarjament jikkomprendi dak ta' l-accessorji tieghu u dak li hu destinatghall-uzu tal-fond innifsu. Dan hu hekk ukoll fil-kaz ta' kirjiet u ta' bejgh u ta' kull mod iehorta' trasferiment sakemm xi ambjent partikolari ma jkunx espressament eskluz.

Skond l-Artikolu2, Kapitolu 125, il-kelma "bini", "tinkludi kull art jew gnien li jaghmlu sehem shih, jew li huma maghluqin f' dik id-dar jew f' dak il-bini iehor". Kif f'sens iehor jinghad b'referenza dejjem ghall-istess ligi riferibilment dwar l-aspett tar-rikonoxximent, "lanqas jista' r-rekwizizzjonat f' kaz ta' dar bil-gnien maghha, jitlob li ma jirrikonoxxix lill-inkwilin dezinjat mill-Housing Department ghall-gnien biss, u li jigi awtorizzat jiehu taht idejh il-gnien biss; ghax xejn ma hemm fil-ligi lijuri li wiehed jista' jiddistingwi parti minn ohra tal-fond rekwizizzjonat; u d-dar tikkomprendi l-gnien".

L-Artikolu 3 (1) ta' l-Att dwar id-Djar jissokta jispecifika illi d-Direttur ta' l-Akkomodazzjoni Socjali jista' johrog rekwizizzjoni ghal kull bini jekk jidhirlu li hu hekk mehtieg jewxieraq fl-interess pubbliku. Dan bil-ghan biex jipprovdi lin-nies fejn joqghodu jew biex jizgura t-tqassim xieraq ta' dawk il-postijiet fejn wiehed jista' jghammar;

Huwa ragjonevolment car lil-ligi qeghda hawn tikkonsidra tliet ipotesijiet indipendenti (i) dik ta' l-interess pubbliku; (ii)dik tal-provizjon ta' djar; u (iii) dik tat-tqassim ekwu tad-djar. Logikament pero` "mhux bizzejjed illi r-rekwizizzjoni tkun saret inter alia, fl-interess pubbliku, ghaliex ladarba dak il-'public interest' gie limitat bil-kliem 'for providing living accomodation', il-portata tar-rekwizizzjoni giet limitata ghall-iskop ta' l-abitazzjoni, u mhux ukoll ghal skopijiet ohra ta' interess pubbliku.

Din is-silta naturalment tapplika fejn l-ordni ta' rekwizizzjoni tkun redatta f' termini precizi ta' restrizzjoni ta' uzu ghal skop partikulari; fil-kaz appena citat, dak ta' abitazzjoni. Hu allura biss f' dan il-kaz fejn l-ipotesi ta' interess pubbliku mhijiex aktar konsidrata bhala ipotesi asè u komprensiva.

Intqal illi "il-poteri tad-Direttur ta' l-Akkomodazzjoni Socjali huma arginati biss bl-Artikolu 3 (1) tal-Kap 125 u kien biss jekk is-sid jirnexxielu jissodisfa lill-Qorti illi r-rekwizizzjoni ma kinitx mehtiega jew xierqa fl-interess pubbliku biex jipprovdi akkomodazzjonighan-nies fejn jghammru illi s-sid jista' jottjeni dikjarazzjoni gjudizzarja illi d-Direttur kien agixxa oltre l-poteri tieghu".

Issa hu minnu illi ordni ta' rekwizizzjoni ggib bhala konsegwenza taghha restrizzjoni tal-libera disponibilita` tal-proprjeta` privata. Dan hu hekk il-kaz ghaliex "ir-rekwizizzjoni ta' fond ghandha bhala effett li tispossessa lis-sid rekwizizzjonat b' mod li minn mindu ssir u sakemm tibqa' ssehh ir-rekwizizzjoni, il-pussess tal-fond u d-disponibilita` tieghuma huwiex aktar f' idejh, izda f' idejn l-amministrazzjoni li rrekwizizzjonat il-fond, u allura s-sid, pro tempore, ma ghandux l-ezercizzju jew l-amministrazzjoni libera tal-jeddijiet dwar l-okkupazzjoni tal-fond ...".

Eppure l-Att de quo jaghti certament poter l-aktar ampju lill-awtorita` rekwizizzjonanti li taghmel jew li tippermetti li jsir kull uzu mill-fond, purche, s' intendi, dejjem,skond kif jinhass xieraq fl-interess pubbliku;

Fl-apprezzament tal-fatti u l-ezami tal-pubbliku interess ma jistax ikun hemm regoli u kriterji fissi u kull kaz ghandu ghalhekk jigi ezaminat uskrutinat fuq il-meriti u l-entita` tieghu;

L-allokazzjoni ta' fond biex wiehed ikabbar il-kumditajiet tieghu ma jfissirx illi b' daqshekk il-konvenut ma ottemperax ruhu mar-rekwiziti tal-ligijew mar oltre l-iskop ta' l-istess ligi. Anzi hu fl-interess pubbliku li fil-parametri tal-ligi jkun hemm tqassim ekwu tad-djar b' mod li tigi assikurata sistemazzjoni aktar komda u ta' kwalita`. Dan certament igib arrikkiment tal-hajja socjali u ghandu allura jigi lodat fejn l-ezercizzju tad-diskrezzjoni vestita mil-ligi fid-Direttur ghall-Akkomodazzjoni Socjali ikun, bhal f' dan il-kaz, gie konsegwit konformement mal-ligi u minghajr abbuz. Kif drabi ohra ritenut "il-kliem 'interess pubbliku' in kwantu necessarjament jikkomprendu kull aspett tal-hajja socjali tal-pajjiz, huma ta' portata mill-aktar estensiva".

Il-kumpens pagabbli lis-sid ghandu jigi kalkulat skond l-uzu li ghalihil-Gvern iddestina l-fond wara r-rekwizizzjoni; u l-uniku mod legali li bih ghandu jigi stabbilit dan il-kumpens hu mill-Bord tal-Kera skond il-kriterju relattiv ghad-djar ta' abitazzjoni.