07/07/2003

OF APPEAL (CIVIL, INFERIOR)

SCIBERRAS PHILIP

PACE LOUIS vs THEUMA ALFRED

N/A

FINAL JUDGEMENT

PACE LOUIS vs THEUMA ALFRED - 754/2000/1 - TAL-APPELLI CIVILI (INFERJURI), MALTA

APPELL, AB OMISSA DECISIONE - SENTENZA, AB OMISSA DECISIONE - SENTENZA, ECCEZZJONI TAL-INKOMPETENZA TRID TIGI DECIZA B`KAP SEPARAT - SENTENZA, L-ECCEZZJONIJIET KOLLHA SOLLEVATI JRIDU JIGU KUNSIDRATI - SENTENZA, META L-QORTI TONQOS MILLI TINDIRIZZA ECCEZZJONI LI TKUN GIET SOLLEVATA - SENTENZA, NULLITA` META ECCEZZJONIJIET LI JKUNU JRIDU JIGU DECIZI B`KAP SEPARAT MA JIGUX HEKK DECIZI - SENTENZA, NULLITA` TA`

L-Artikolu 218 tal-Kap. 12 jiddisponi li "fis-sentenza ghandhom qabel xejn jinghataw ir-ragunijiet li fuqhom il-qorti tkun ibbazat id-decizjoni taghha, u ghandu jkun hemm fiha wkoll riferenza ghall-procedimenti, ghat-talbiet ta' l-attur u ghall-eccezzjonijiet tal-konvenut".

L-Artikolu 219 jiddisponi li "kull dikjarazzjoni li l-qorti trid li tkun deciziva jew obbligatorja, ghandha tigi mdahhla fid-disposittiv".

Sabiex tigi rikonoxxuta l-vera portata ta' sentenza huwa mehtieg illi ssir indagini ta' x-kienet il-kwistjoni li l-Imhallef gie mitlub li jippronunzja ruhu dwarha u d-diskussjoni li tkun ipprecediet il-gudizzju tieghu u billi jigi ezaminat id-disposittiv li jkun ipprecedal-gudizzju tieghu u billi jigi ezaminat id-disposittiv fl-intier tieghu, u billi l-istess jigi mqabbel mal-parti motivazzjonali tas-sentenza, li minkejja ma tohloqx gudikat, meta l-parti disposittivatigi mfassla f'termini generici, is-sinjifikat taghha jista' jigi ristrett permezz tal-konsiderazzjonijiet li jkunu immotivawha.

Il-gudikat ma johrogx mill-motivazzjoni izda mid-dispozittiv.Dak li hu antecedenti jew konsegwenza necessarju tad-dispozittiv, u li hu tabilfors deducibbli minnu, jista' jitqies involut fih u parti minnu, jekk ikun ovvjament u necessarjament deducibbli.

L-'ab omissa decisione' hi korrelata biss mas-sitwazzjoni fejn il-qorti ta' l-ewwel grad thalli barra mid-decizjoni wahda mit-talbiet proposti. Dan hu bil-wisq evidenti minn dak propagat fl-Artikolu235 tal-Kap 12. U ghalhekk mhiex applikabbli meta t-tribunal jommetti li jiddeciedi eccezzjoni ta'"non bis in idem" ghax dik hija eccezzjoni, u mhux talba".

L-Artikolu 730 tal-Kap. 12 jipprovdi illi "l-eccezzjoni ta' inkompetenza jew ta' illegittimita` ta' persuna, u l-eccezzjonijiet ta' transazzjoni, arbitragg, res judicata, preskrizzjoni jew nullita` ta' atti, ghandhom jigu decizi b'kapi ghalihom, qabel, jew flimkien mas-senteza fuq il-meritu".

Tali nuqqas tad-decizjoni taghhom tikkostitwixxi nullita`.

Il-ligi ma tiddikjarax espressament in-nullita` tas-sentenza kollha li tkun ippronunzjat ruhha fuq il-mertu izda tkun naqset milli tiddeciedi b'kap separat l-eccezzjonijiet kontemplati fl-Artikolu 730 tal-Kap. 12, izda bis-sahha ta' l-Artikolu 789 ta' l-istess Kap.12 l-eccezzjoni tan-nullita` ta' l-atti gudizzjarji hija wkoll ammessa meta l-att jikkontjeni vjolazzjoni tal-forma stabilita mill-ligi, anki minghajr prova ta' nullita`, bid-differenza li tali vjolazzjoni tkun holqot lill-parti li tqajjem in-nullita` pregudizzju li ma jkunx jista' jigi sanat jekk mhux billi l-att relattiv jigi annullat.

In-nullita` lanqas ma hi salvabbli b'dak dispost fl-Artikolu 790 tal-Kap 12 billi eccezzjoni bazata fuq in-nuqqas ta' gurisdizzjoni hi eskluza mill-portata ta' dan id-dispost ghal dak illi jinghad fih, jigifieri li l-eccezzjoni tan-nullita` tas-sentenzaappellata ma ghandiex tintlaqa' jekk is-sentenza tkun gusta fis-sustanza taghha. Il-qaghda kienet tkun differenti kieku si trattava, ad exemplum ta' eccezzjoni ta' preskrizzjoni li ma tkunx giet deciza.

L-artikolu 790 flimkien ma' l-artikolu 789 huwa annoverat taht it-Titolu "Fuq l-Eccezzjoni ta' nullita` ta' atti gudizzjarji" u ghalhekk l-artikolu 789 huwa applikabbli kemm ghad-digrietikif ukoll ghas-sentenzi.