27/06/2003

CIVIL COURT, FIRST HALL

SCIBERRAS PHILIP

VASSALLO VICTOR vs BARTOLO EDWIN ET

N/A

FINAL JUDGEMENT

VASSALLO VICTOR vs BARTOLO EDWIN ET - 1829/1997/2 - CIVIL COURT, FIRST HALL, MALTA

ATT DWAR L-GHAQDIET KOPERATIVI, KOMPETENZA TAL-BORD TAL-KOPERATTIVI - ATT DWAR L-GHAQDIET KOPERATIVI, KOMPETENZA TAL-QRATI ORDINARJI - KOMPETENZA, MHIX EFFETTWATA MILL-HRUG TA` MANDAT KAWTELATORJU MINN QORTI INKOMPETENTI - MANDAT KAWTELATORJU, META JINHAREG MINN QORTI INKOMPETENTI

Il-mandati kawtelatorji kollha jigu mahruga u ezegwiti fuq ir-responsabilita` ta' min jitlobhom, u dan ighodd ukoll ghall-mandat ta' inibizzjoni; b'dan pero` illi l-mandat ta' inibizzjoni ma jinharegx mill-Qorti ammenokke ma tkunx sodisfatta illi l-mandat hu mehtieg biex jitharsu l-jeddijiet ta' min jitlob il-hrug tieghu, u li prima facie ikun jidher li hu ghandu dawk il-jeddijiet fil-meritu. Hlief din il-kundizzjoni ma hemmx restrizzjonijiet ohra espressament statwiti fir-rigward tal-hrug ta'dan il-mandat.

L-ispedizzjoni tal-mandat ma ghandhiex tigi ritardata hlief jew minhabba xi difett fir-rekwiziti ta' forma preskritta mil-ligi, ghax tkun kontra xi projbizzjoni jew restrizzjonifid-disposizzjonijiet dwar il-mandat; u ghalhekk meta jigi mitlub il-hrug ta' mandat ta' inibizzjoni, u tigi sollevata l-kwestjoni jekk il-Qorti adita hijiex kompetenti, dak mhux l-istadju li fih tista' tigi dibattuta l-kwestjoni tal-kompetenza imma kwestjoni simili tista' tigi nvestita in segwitughall-mandat kif preskritt mil-ligi, jew b'azzjoni ad hoc; u ghalhekk l-ispedizzjoni tal-mandat ma ghandhiex tinzamm fuq l-eccezzjoni ta' l-inkompetenza tal-Qorti, sollevata sempliciment fuq ir-rikorsghall-ispedizzjoni ta' dak il-mandat. Ghaldaqstant ma hemmx lok ghal ebda decizjoni tal-Qorti dwaril-kompetenza fl-istadju tal-hrug tal-mandat.

Mandat kawtelatorju jippostula pretensjoni litrid tigi dedotta f'qasir zmien ghall-aggudikazzjoni ma kienx jaghmel wisq sens illi jinhareg mandatta' inibizzjoni biex jikkawtela pretensjoni li l-konjizzjoni dwarha hi fl-ahhar mill-ahhar, in vista tal-klawsola arbitrali jew, bhal f'dan il-kaz, bl-operat tal-ligi, sottratta ghall-gurisdizzjoni tal-Qorti.

Ghad-differenza ta' mandati kawtelatorji ohrajn, rigward il-mandat kawtelatorju ta'inibizzjoni l-ligi tezigi zewg kondizzjonijiet cioe` li l-Qorti li lilha jsir ir-rikors tkun sodisfatta illi l-mandat hu necessarju ghall-konservazzjoni tad-dritt li in kawtela tieghu l-mandat jintalab u li prima facie dak id-dritt jidher li jispetta lil min jitolbu. Peress illi l-ligi tezigi li min johrog il-mandat hu obbligat li fiz-zmien qasir preskritt jiddeduci b'kawza l-jedd imsemmi fil-mandat, ma jkunx jista' jinghad, ghall-finijiet tal-hrug tal-mandat, illi d-dritt prima facie jispettalir-rikorrent jekk prima facie ikun jidher fl-istess hin illi l-pretensjoni dwar dak l-istess drittm'hix kapaci li tigi dedotta in gudizzju quddiem il-Qorti.

L-Artikolu 109(1) tal-Att dwar l-Ghaqdiet Koperattivi jipprovdi li:-

"Jekk tinqala' xi kwestjoni dwar il-kostituzzjoni ta' l-ghaqda, l-elezzjoni ta' l-ufficcjali taghha u t-tmexxija tal-laqghet generali taghha, jew it-tmexxijajew ix-xoghol ta' l-ghaqda ... bejn "membru, membru ta' l-imghoddi jew membru mejjet, u l-ghaqda, il-kumitat tat-tmexxija, il-bord ta' sorveljanza taghha, jew xi ufficcjal ta' l-ghaqda "(subparagrafu'b') ... din il-kwestjoni ghandha tintbaghat lill-Bord tal-Koperativi ghad-decizjoni.";

Danid-dispost baqa' fis-sehh u jinsab redatt fl-istess termini fl-Att XXX ta' l-2001 dwar is-socjetajiet Koperativi, liema Att irrimpjazza dak hawn ezaminat intitolat l-Att dwar l-Ghaqdiet Koperativi (Kapitolu 278);


Dan l-artikolu jirrizerva lil Bord tal-Koperativi l-kompetenza li jiddeciedil-kwestjoni sorta bejn il-partijiet. Ma tezistix "concurrent jurisdiction" bejn il-Bord tal-Koperativi u l-Qorti ghar-rizoluzzjoni u decizjoni tal-kwestjoni. Tali argoment ma huwiex konformi ghad-dettam tal-ligi u lanqas ghar-raguni guridika. Ubi lex voluit, dixit;

Naturalment, dan ma jfisserx illi l-Qrati ma jibqalhomx certi kontrolli. Bhal fil-kaz ta' kull tribunal ammnistrattiv iehor vestit b'poteri kwazi-gudizzjarji l-parti xorta jibqala' d-dritt, entro certi limiti ben precizi,li ggib 'il quddiem l-impunjattiva tad-decizjoni tal-Bord jew tal-lodo ta' l-arbitru fil-kaz ta' arbitragg, jekk jinstab li din tkun kontra l-principji fundamentali tal-gustizzja jew id-decizjoni tkunkontra xi ligi miktuba jew fil-kaz ta' zball manifest u sostanzjali.