01/04/2003

CIVIL COURT, FIRST HALL

MICALLEF JOSEPH R.

GRECH JOHN vs MIFSUD IVAN

N/A

PARTIAL SENTENCE

GRECH JOHN vs MIFSUD IVAN - 1476/2001/1 - CIVIL COURT, FIRST HALL, MALTA

Iva

PRESKRIZZJONI, AZZJONI CIVILI GHALL-HSARAT KAGUNATI B`REAT - PRESKRIZZJONI, CONTRA NON VALENTEM AGERE NON CURRIT PRESCRIPTIO - PRESKRIZZJONI, DANNI EX DELICTU VEL QUASI DELICTU - PRESKRIZZJONI, DANNI KONTRATTWALI - PRESKRIZZJONI, MINN META JIBDA JIDDEKORRI Z-ZMIEN

Ghall-finijiet ta' preskrizzjoni, il-ligi taghraf tliet ghamliet ta' azzjoni ghad-danni, u jigifieri: (a) azzjoni dwar hsarat imnissla minn ghamil li jikkostitwixxi reat, f'liema kaz, iz-zmien tal-preskrizzjoni huwa dak imfisser mil-ligi biex issir l-azzjoni kriminali dwar l-istess reat; (b) azzjoni ghall-hsarat imnisslin minn delitt jew kwazi-delitt (l-hekk imsejha culpa aquiliana), f'liema kazil-preskrizzjoni hija ta' sentejn gprincipju rifless fl-artikolu 2153 tal-Kodici Civilih; u (c) azzjoni ghall-hsarat imnissla minn nuqqas ta' twettieq ta' kuntratt li mhux imfisser f'att pubbliku, f'liema kaz il-preskrizzjoni hija dik ta' hames snin;

Ghalhekk, il-preskrizzjoni ta' sentejn imsemmija fl-artikolu 2153 tal-Kodici Civili, minbarra li ma tapplikax ghall-hsara mahluqa minn ghamil li jikkostitwixxi reat, lanqas ma tapplika fejn l-allegata hsara titnissel minn ksur ta' patt kuntrattwali;

Gie stabilit ukoll li f'kaz fejn jigi allegat li l-hsara tnisslet minn nuqqas ta' xi parti li twettaq l-obbligazzjonijiet taghha fuq kuntratt, iz-zmien tal-preskrizzjoni ta' hames snin jibda ghaddej minn dak inhar li ssehh il-hsara, izda mhux minn dak inhar li l-imgarrab intebah bil-hsara li gratlu;

Iz-zmien preskrittiv jghaddi biss minn dak inhar li jkun tnissel id-drittjew setghet tinbeda l-azzjoni meqjusa biex thares dak id-dritt. Dan il-principju huwa mibni fuq il-massima li actioni non natae non praescribitur.

Ghall-finijiet tal-artikolu 2137, iz-zmienli fih l-azzjoni ghandha tinbeda tiddependi minn cirkostanzi oggettivi u mhux minn x'jahseb l-imgarrab, u li, certament, in-nuqqas ta' gharfien tal-ligi m'huwiex raguni valida biex jinghad li l-azzjoni ma setghetx issir qabel;

Madankollu, mhux kull hsara li ggarrab persuna minn ghamil jew nuqqas ta' haddiehor waqt it-twettieq ta' kuntratt tikkostitwixxi htija kuntrattwali: izda biex tkunhtija akwiljana, kif imfisser hawn fuq, jehtieg jintwera li l-ghamil li minhabba fih issir il-hsarajkun ghal kollox miftum u awtonomu mir-rabta mnissla mill-kuntratt;