31/10/2008

OF APPEAL (CIVIL, INFERIOR)

SCIBERRAS PHILIP

CHETCUTI MARTIN ET vs GATT ROSARIO ET

N/A

FINAL JUDGEMENT

CHETCUTI MARTIN ET vs GATT ROSARIO ET - 249/2005/1 - OF APPEAL (CIVIL, INFERIOR), MALTA

Iva

APPELL; ATT TA KONVENJU

Fil-kaz prezenti hu manifest mill-istess att promotur ta' l-Avviz illi l-azzjoni esperita hi wahda diretta ghall-prosegwiment tad-danni li l-atturi appellanti jallegaw li sofrew meta l-konvenuti zammew ghandhom ghal zmien l-ammont stabbilit fl-avviz u lilhom imhallas fuq konvenju bhala akkont tal-prezz. Il-konvenuti opponewlhom din it-talba billi in linea preliminari eccepew il-preskrizzjoni predetta.

Fl-akkoljiment taghha ta' din l-eccezzjoni l-Ewwel Qorti rragunat illi mill-ezami ta'l-avviz hemm indizji li l-bazi ta' l-azzjoni hi wahda delittwali u mhux kontrattwali. Anke jekk wiehed jillimita ruhu ghal semplici ezami, anke superficjali, ta' l-Avviz ghandu jkun evidentement carilli minn imkien minnu ma jiddixxendi illi d-danni reklamati ghandhom rabta ma' att delittwali, jewanke quasi-delittuali.

Huwa veru li l-htija meta tigi konsiderata fl-entita` guridika taghha, hija wahda; u taht dan l-aspett ma hemmx distinzjoni bejn kolpa kontrattwali u dik aquiliana, li titnissel minn delitt jew kwazi-delitt. Id-differenza bejniethom tinsab fil-‘kawza' u fil-‘grad', inkwantu, dwar il-kawza, il-htija kontrattwali tippresupponi obbligazzjoni pre-ezistenti li maghha himarbuta, mentri l-htija akwiljana tippresupponi fatt li minnu titnissel ex nunc. Ugwalment ukoll,huwa veru li mhux kull vjolazzjoni tad-dritt ta' haddiehor fl-adempiment ta' kuntratt tikkostitwixxikolpa kontrattwali, pero`, biex il-kolpa ma tkunx kontrattwali jehtieg li dik il-vjolazzjoni ma jkollhiex rapport dirett mal-kuntratt pre-ezistenti, l-ghaliex anke fil-presenza ta' kuntratt jiddependi mic-cirkustanzi l-gudizzju jekk il-kolpa li wiehed mill-kontraenti jaddebita lill-iehor hijiex kontrattwali jew akwiljana.

Oggettivament, in-ness ta' kawzalita` li jaghmlu l-atturi appellantijirreferixxi ghar-rapport li jitnissel minn att ta' konvenju u dik tal-kondotta tal-konvenuta skaturita minn dan l-istess rapport. L-ebda delitt jew kwazi-delitt ma huwa prospettat u allura ma jidherx li kienet hekk korretta l-ewwel Qorti li assoggettat l-azzjoni proposta ghar-regim preskrizzjonali tad-dannu extra-kontrattwali.

Fil-kuntest raffigurat mill-Artikolu 1357 tal-Kodici Civili,il-konvenju hu dak il-ftehim, ghal liema l-ligi tippreskrivi l-forma tal-kitba, li permezz tieghu l-partijiet jobbligaw ruhhom ghal kuntratt iehor distint u finali. Hu, allura, fonti ta' obbligazzjonijiet inerenti ghan-negozju sottoskritt bejn il-partijiet in kwantu ddetermina dak l-obbligu reciproku li huma jaddivjenu ghall-istipulazzjoni tal-kuntratt definittiv. Independentement, ghalhekk, mill-kwestjoni ta' xi inadempjenza jew xi konkors ta' kolpa tal-konvenuti, il-vera kontroversja hawnhekk, koncepita mill-appellanti ma kellhiex tattira lejha l-applikabilita` tal-preskrizzjoni bjennali sollevata mill-konvenuti b'dak l-artikolu tal-ligi pretiz minnhom . Dan ghaliex id-domanda ghad-danni individwata mill-appellanti u li fuqha qed jindirizzaw ruhhom, hi minn dawn allaccjati ma' dak tar-rapport intervenut bil-konvenju, mhux minn xi obbligazzjoni provokata minn illecitu akwiljan.

Ghaldaqstant, din il-Qorti tal-Appell tirrevoka s-sentenza appellata.