07/10/2004

CIVIL COURT, FIRST HALL

MICALLEF JOSEPH R.

CAUSON LESLIE NOE vs ABELA GODWIN ET NOE

N/A

FINAL JUDGEMENT

CAUSON LESLIE NOE vs ABELA GODWIN ET NOE - 1036/1995/2 - CIVILI, PRIM AWLA, MALTA

Iva

GURISDIZZJONI, GURISDIZZJONI RESIDWALI TAL-QRATI MALTIN - GURISDIZZJONI, HWEJJEG LI QEGHDIN JEW LI JINSABU F`MALTA - GURISDIZZJONI, INTERPRETAZZJONI TA` KLAWSOLI TA` ESKLUZJONI - GURISDIZZJONI, PERMISSIBILITA` TA` ESKLUZJONI - KUNTRATT, KLAWSOLA TA` EZONERU

Bhala regola, il-Qrati taghna ilhom sa minn zmien twil li qiesu u laqghu klawsola gurisdizzjonali bhal din, l-izjed meta kienu certi li l-ghazla ta' gurisdizzjoni partikolari ghad-determinazzjoni ta'kwestjoni kienet tassew rifless tar-rieda hielsa tal-partijiet kontraenti. Madankollu, bhal fil-kazta' kull klawsola arbitrali f'ghadd ta' kuntratti kummercjali, ir-regola tal-pratticita' dejjem wasslet biex il-Qrati Maltin qiesu li, minkejja klawsola bhal dik, huma kellhom is-setgha li jisimghu kawza mressqa quddiemhom meta l-kwestjoni tkun tirrigwarda verifika ta' danni li jew ma tistax issirhlief f'Malta, jew li ma jkunx ekonomikament xieraq li l-kawza ssir fit-tribunal maghzul fil-klawsola jew fejn iz-zmien ghas-soluzzjoni tal-kwestjoni jitwal bla bzonn jekk kemm-il darba tigi segwital-gurisdizzjoni msemmija fil-klawsola, jew fejn ikun hemm bizgha fondat li r-rikors ghat-tribunal imsemmi fil-klawsola jkun wiehed li ma jaghti l-ebda rimedju effettiv lill-parti fil-kwestjoni;

Kriterju iehor siewi u determinanti biex isejjes il-gurisdizzjoni tal-Qorti Maltija minkejja l-ghazla ta' tribunal barrani bis-sahha ta' klawsola gurisdizzjonali huwa r-rabta diretta, rejali u sostanzjali mal-post fejn il-merkanzija tinhatt. F'kaz, imbaghad, fejn l-ezekuzzjoni tad-decizjoni dwar il-kwestjoni tkun trid issir f'Malta, il-qrati kwazi dejjem iddecidew li l-Qrati Maltin ikollhom gurisdizzjoni minkejja l-ezistenza ta' klawsola li tistabilixxi gurisdizzjoni quddiem tribunal f'pajjiziehor. Fl-ahharnett, konsiderazzjoni ewlenija ohra hija dik fejn il-parti attrici tkun ressqet pretensjoni kontra aktar minn parti mharrka wahda, u li fost dawk il-partijiet imharrkin ikun hemm xi wahda jew uhud li ma jkunux parti fil-ftehim li fih ikun hemm klawsola gurisdizzjonali. F'kaz bhal dak, il-Qorti ssib li jkollha s-setgha tisma' l-kawza jekk il-gurisdizzjoni tkun radikata dwar dik il-parti mharrka li ma tkunx parti fil-ftehim;

Mhux il-klawsoli kollha ta' ezoneru f'kuntratt jistghu jitqiesu leciti, billi ma tista' qatt tkun lecita klawzola fejn parti tehles lilha nnifisha mir-responsabbilta' ta' hsara li ssir b'ghemilha, sewwasew fejn il-qaghda taghha kienet dik li tuza l-ghaqal ta' missier tajjeb tal-familja.