23/06/2004

OF APPEAL (CIVIL, INFERIOR)

SCIBERRAS PHILIP

VELLA GOVANNI ET vs CILIA MICHAEL

N/A

PARTIAL SENTENCE

VELLA GOVANNI ET vs CILIA MICHAEL - 46/2002/1 - TAL-APPELLI CIVILI (INFERJURI), TRIBUNAL GHAL TALBIET ZGHAR

DANNI, HSARAT F` FOND ADJACENTI - PERKOLAZZJONI TA` ILMA - DANNI, RESPONSABILITA` TA` SID TA` FOND GHAL HSARAT F`FOND ADJACENTI - KAZ FORTUWITU, ELEMENTI TA` - KAZ FORTUWITU, ESKLUZJONI TA`

Huwa principju pacifikament ricevut f'materja ta' danni illi "biex ikun hemm lok ghar-responsabilita` tad-danni hemm bzonn li min jitlobhom jipprova mhux biss l-att jew ommissjoni kolpuza imma li dakl-att jew ommissjoni ghandhom konnessjoni ta' kawza u effett mad-danni sofferti"

Meta sid ta' fond iharrek lis-sid ta' fond adjacenti ghall-hlas tad-danni minnu subiti jrid jipprova, oltre d-dannu subit, ir-responsabilità tal-gar tieghu.

Issa a norma ta' l-Artikolu 1031 tal-Kodici Civili "kull wiehed iwiegeb ghall-hsara li tigri bi htija tieghu". Jezistu mbaghad certi presunzjonijiet legali ta' responsabilita` fir-rigward ta' sidien ta' bini bhal dawk ezemplifikati fl-Artikoli 1041 u 1042 tal-istess Kodici. Wiehed necessarjament jifhem li bini jinkorpora fih mhux biss il-geblaizda l-impjanti u nstallazzjonijiet ta' go fih. Huwa ghalhekk prezunt illi kull wiehed iwiegeb ghall-hsara kagjonata anke minn dawn l-impjanti u nstallazzjonijiet taht il-kontroll tieghu. Li jfisser allura li jissussisti d-dover ta' kontroll u ta' kustodja adegwata ta' dawn il-hwejjeg li fuqhom is-sid jew detentur ghandu l-poter materjali. Il-mizuri tal-prekawzjoni u tas-salvagwardja ta' dawnil-hwejjeg ghandhom ikunu ritenuti korrelatati mal-ordinarja diligenza. Ghalhekk ma jestendux ghall-konsiderazzjoni ta' mgieba irrazzjonali u l-boghod minn kull logika tad-dover primarju tad-diligenza.

Gie ritenut li biex iwaqqa' l-presunzjoni tal-htija l-konvenut ghandu jipprova l-konkors ta' zewg cirkostanzi:-

a) l-accident jew il-fortuwitu bhala kawza ta' hsara;

b) in-nuqqas ta' htija da parti tieghu bhala kawza medjata u immedjata tal-hsara."

Issa, kif drabi ohrantqal, il-kaz fortuwitu huwa dak l-avveniment li ma setax ikun prevedut minn persuna ta' ordinarjadiligenza. Intqal ukoll illi biex ikun hemm il-kaz fortuwitu, mhux bizzejjed avveniment insolitu imma jehtieg li jkun inevitabbli b'mod li ma jistax jigi evitat bid-diligenza ordinarja. Kif, ex abundantia, rilevat il-prova tal-fortuwitu jew tal-kawza estranea tinkombi fuq il-konvenut li jissollevaha bhala difiza skagonatrici. Sta ghalih li jipprova li l-kawza fortuwita serviet biex tinterrompil-kollegament bejn il-kolpa addebitata u l-event dannuz. Tinsorgi ghalhekk fil-kaz prezenti d-domanda jekk dak li sehh kienx ir-rizultat ta' kawza fortuwita inevitabbli fis-sens li wiehed ma setax ikun mistenni li jiehu mizuri preventivi kontra dak li ma setax normalment jigi prevdut. Jispetta ovvjament lill-gudikant li jevalwa r-rizultanzi processwali.

Mill-banda l-ohra meta l-konvenutikun naqas minn xi dover impost fuqu mil-ligi anki jekk il-konsegwenzi ta' tali ommissjoni ma jkunuxprevisti jew mixtieqa, il-kaz fortuwitu jigi eskluz.