28/03/2008

OF APPEAL (CIVIL, INFERIOR)

SCIBERRAS PHILIP

SAMMUT CARMELO SIVE CHARLES ET vs BUGEJA ARMANDO ET

N/A

FINAL JUDGEMENT

SAMMUT CARMELO SIVE CHARLES ET vs BUGEJA ARMANDO ET - 507/2005/1 - OF APPEAL (CIVIL, INFERIOR), MALTA

L-attur qed jitlob il-hlas fuq kambjala ta' LM1,675,93 minghand il-konvenuti. Il-konvenuti min-nahataghhom resqu l-eccezzjoni li t-talba attrici ghandha tigi michuda ‘l ghaliex huma sofrew d-danni minhabba l-bejgh li sar bejn il-kontraenti u fil-fatt fil-kontro talba tieghu sostna li huwa m'ghandujaghti xejn lill-attur izda ghandu jiehu minghandu dik is-somma flus li trid tigi likwidata minn din il-Qorti. Oltre dan, il-konvenuti sostnew li l-kawza tal-atturi hija msejsa fuq premessa illecita.

L-attur biegh lil konvenut Armando Bugeja vettura versu l-prezz miftiehem ta' LM7,000, u dan skond kuntratt. Fuq dan il-kuntratt jidher li l-konvenut hallas parti mill-prezz bhala deposit ukien fadallu bilanc ta' LM4,000 x'jghati lill-attur u intrabat li ihallashom permezz ta diversi kambjali minnu ffirmati. Ghall-ewwel l-konvenut onora l-ftehim billi beda ihallas l-pagamenti mensili dovuti minnu izda wara certu zmien u cioe meta l-bilanc wasal ghas-somma pretiza mill-attur waqaf ihallas u kien ghalhekk li l-attur pprezenta din il-kawza.

Il-konvenut qabel ma dak li ssottometta l-attur pero zied ighid li huwa ma kompliex ihallsu l-ghaliex fil-fehma tieghu dahaq bih meta bieghlu vettura li suppost kienet mmanifatturata fis-sena 1995 izda irrizulta li kienet immanifatturatafis-sena 1991. Skond hu ghalhekk il-vettura ma kientix tiswa l-prezz li obbliga ruhu li jhallas. Huwa ghalhekk ghamel kontro talba fejn talab lill-Qorti tiddikjara li huwa sofra danni minhabba dan in-negozju fil-fehma tieghu frawdulenti minn naha ta' l-attur u sabiex eventwalment tillikwida dawn id-danni sofferti minnu u dan bil-ghan li huwa ma jkollu jghati xejn aktar lill-attur.

L-Artikolu 198 tal-Kodici tal-Kummerc (Kap. 13) ighid illi :-
“1. L-eccezzjonijiet li huma personali ghall-pusessur tal-kambjala ma jistghux idewmu l-hlas taghha, jekk ma jkunux likwidi u jistghu jinqatghumalajr fil-kawza li tkun miexja.

3. Jekk dawn l-eccezzjonijiet ikunu jehtiegu ezami fit-tul,is-smiegh taghhom isir f'kawza ghaliha, u sadanitant, il-kundanna ghall-hlas tal-kambjala, bil-garanzija jew minghajrha skond ma jidhrilha l-Qorti, m'ghandhiex tkun imdewma.”

Il-konvenut bl-ebda mod ma kkontesta li l-kambjali mertu tal-kawza odjerna gew debitament mahruga u ffirmati minnu kif jidher mill-istess kambjali esebiti. Lanqas ma tqajmet xi eccezzjoni dwar il-validita o meno taghhom. Ir-raguni ghalfejn dawn effettivament gew mahruga hija kompletament irrelevanti ghall-mertu tal-azzjoni odjerna.

Kambjala ghandha natura awtonoma u indipendenti mit-transazzjoni li minnha tohrog. Inoltre hija fin-natura taghha stess hi strument kummercjali mahluq biex jassigura heffau ghagla fic-cirkostanzi tal-krediti u d-dejn u kwindi ladarba l-kambjali in kwistjoni gew iffirmati u ma giex ppruvat sodisfacentement li kien hemm hlas, lanqas in parte fuqha t-talbiet attrici ghandhom jigu milqugha. Dan l-oneru kien jinkombi lil konvenut, liema oneru l-konvenut naqas li jissodisfa.Il-konvenut messu hallas l-ammont pretiz mill-attur abazi tal-kambjali indipendentement mit-talba tieghu ghad-danni. Tali talba messha saret independenement minn din l-azzjoni attrici.

Ghaldaqtant l-Ewwel Qorti cahdet l-eccezzjoniet tal-konvenuti u t-talbiet sussegwenti rikonvenzjonali, laqet it-talbiet attrici kif ukoll l-eccezzjonijiet ghall-kontro talba tal-atturi dan billi kkundannat lill-konvenuti jhalsu lill-atturi s-somma ta' LM1,675.93 bl-imghax skond il-ligi.

Il-konvenuti hassewhom aggravati b' din is-sentenza u appellaw minnha biex jitolbu r-revoka taghha, kemm tal-mertu aggudikat kif ukoll tal-kap ta' l-ispejjez.

L-azzjoni kambjarja tiddependi esklissivament mill-pussess tal-kambjali jew kambjalijiet u hi ghalhekk diretta biex iggib in gudizzju d-drittinkorporat fil-kambjali nnifisha in forza ta' l-awtonomija taghha. Isegwi li r-raguni tat-talba b'din l-azzjoni tirrigwarda pretiza bazata fuq il-vinkolu emergenti mill-kuntest, letterali u astratt,tal-kambjali fejn l-oggett immedjat taghha hu dak tal-hlas ta' l-import tal-kambjali. Hu dan li jiddistingwiha mill-azzjoni ordinarja in kwantu f' din ta' l-ahhar l-oggett ta' l-azzjoni hu identifikat b' riferiment ghar-rapport negozjali interkorrenti bejn il-partijiet. Veru li dan l-istess negozju sottostanti hu kollegat mal-kambjali emessa imma dan, se mai, jaghti lok ghall-gudizzju in via ordinarja bid-dixxiplina tipika ta' din l-azzjoni.

F' din il-kontrattazzjoni minn imkien ma jirrizulta li l-atturi appellati kienu in mala fede jew b' xi mod immiskjati fil-mutament tad-data tal-manifattura tal-vettura fuq il-log book.

Din il-Qorti ta'l-Appell tichad l-appell u tikkonferma l-konkluzjoni fis-sentenza appellata, bl-ispejjez ta' din l-istanza kontra l-konvenuti appellanti.