18/03/2005

CONSTITUTIONAL

DE GAETANO VINCENT, CAMILLERI JOSEPH D., FILLETTI JOSEPH A.

FLERI SOLER ANNA ET vs DIRETTUR GHALL-AKKOMODAZZJONI SOCJALI ET

N/A

FINAL JUDGEMENT

FLERI SOLER ANNA ET vs DIRETTUR GHALL-AKKOMODAZZJONI SOCJALI ET - 583/1997/1 - CONSTITUTIONAL, MALTA

DRITTIJIET FONDAMENTALI TAL-BNIEDEM, DRITT GHAT TGAWDIJA PACIFIKA TA` POSSEDIMENTI - ORDNI TA` REKWIZIZZJONI

L-Artikolu 2 ta' l-Att dwar id-Djar (Kap. 125) jiddisponi:- "rekwizizzjoni tfisser it-tehid tal-pussess ta' bini jew il-htiega li l-bini jithalla f'idejn l-awtorita` li tohrog ir-rekwizizzjonijiet."Bil-hrug ta' ordni ta' rekwizizzjoni tinholoq sitwazzjoni jew stat guridiku li bih il-proprjetarju jigi spossessat mill-bini tieghu u hu obbligat li jirrilaxxja kull kontroll fuq dak il-bini li jippossjedi u jhallih f'idejn l-awtorita` rekwizizzjonanti. Ghalhekk, ordni ta' rekwizizzjoni ma ggibx maghha trasferiment tal-proprjeta` mis-sidien ghal ghand l-awtorita` rekwizizzjonanti, u s-sidienhuma intitolati li jippercepixxu l-kera minghand l-inkwilin.

Il-fatt li l-Gvern jirrekwizizzjona l-proprjeta` biex juzaha huwa stess bl-ebda mod ma jista' jbiddel in-natura ta' l-interferenza fid-dritt tal-proprjeta` minn wahda ta' kontroll ta' uzu ghal wahda ta' esproprjazzjoni de facto. Dan il-fatt bl-ebda mod ma immenoma d-dritt tar-rikorrenti li jaljenaw il-fond rekwizizzjonat jew id-dritt taghhom li jircievu l-kera. Ghalhekk, ghalkemm il-proprjeta` rekwizizzjonata qeghda tintuza mill-Gvern, din l-interferenza xorta tikkwalifika bhala kontroll ta' uzu ta' proprjeta u mhux esproprjazzjoni de facto.

Galadarba dan ma kienx kaz ta' esproprjazzjoni de facto izda kaz ta' kontroll ta' l-uzu ta' proprjeta`, wiehed irid jezamina t-tieni sentenza ta' l-Artikolu 1 ta' l-Ewwel Protokol tal-Konvenzjoni jaghti dritt lill-iStat "li jwettaq dawk il-ligijiet li jidhrulu xierqa biex jikkontrolla l-uzu ta' proprjeta skond l-interessi generali . .". Il-Kummissjoni u l-Qorti Ewropea dejjem taw lill-istat "a wide margin of appreciation" fl-applikazzjoni ta' dan it-tieni paragrafu.

Mhix korretta s-sottomissjoni illi l-proprjeta` tista' tinghad li qed tigi rekwizizzjonata fl-interess generali biss meta din tinghata lil terzi ghal skopijiet ta' abitazzjoni, izda mhux meta l-Gvern jirrekwizizzjona proprjeta` ghaliex ikollu bzonnha huwa stess biex juzaha bhala ufficini ta' dipartiment. Ghall-fini tal-kwistjoni jekk ir-rekwizizzjoni saritx fl-interess generali jew le, il-mistoqsija hija jekk il-proprjeta` gietx rekwizizzjonata sabiex tintuza ghal skop li huwa fl-interess generali, indipendentement minn min qed tigi uzata.

Ghalkemm it-tieni paragrafu ta' l-Artikolu1 ta' l-Ewwel Protokoll jaghti diskrezzjoni aktar wiesgha lill-istati mit-tieni sentenza fl-ewwel paragrafu, fil-prattika l-Qorti Ewropea dejjem esigiet li dan il-paragrafu ghandu jinqara wkoll fid-dawl ta' l-ewwel sentenza ta' l-ewwel paragrafu, u konsegwentement dan it-tieni paragrafu ghandu jkunukoll suggett ghat-test tal-"proporzjonalita`", u cioe` li jigi milhuq "a fair balance" bejn l-interess generali tal-komunita` u d-drittijiet fundamentali ta' l-individwu.