15/12/2003

OF APPEAL (CIVIL, INFERIOR)

SCIBERRAS PHILIP

GOLLCHER JAMES G vs ZARB GODFREY

N/A

FINAL JUDGEMENT

GOLLCHER JAMES G vs ZARB GODFREY - 37/2002/1 - OF APPEAL (CIVIL, INFERIOR), BOARDS

ORDINANZA LI TNEHHI L-KONTROLL TAD-DJAR, DEKONTROLL WAQT IL-LOKAZZJONI - ORDINANZA LI TNEHHI L-KONTROLL TAD-DJAR, IL-BORD LI JIRREGOLA L-KERA M`GHANDUX IL-KOMPETENZA LI JIFFISSA L-KERA TA` FOND DEKONTROLLAT - ORDINANZA LI TNEHHI L-KONTROLL TAD-DJAR, KOMPETENZA TAL-BORD LI JIRREGOLA L-KERA F`KAWZI TA` ZGUMBRAMENT

Skond l-Artikolu 3 tal-Kap 69 sid il-kera ma jistax jgholli l-kera minghajr il-permess tal-Bord li Jirregola l-Kera. Fl-istess Kapitolu, mbaghad, hemm mahsub bl-liema mod jista' il-Bord jawmenta danil-kera.

Fil-kaz tal-Kap 158, invece, jinghad testwalment fis-subinciz (1) ghall-Artikolu 5illi "bla hsara ghad-disposizzjonijiet li gejjin ta' dan l-artikolu u ta' l-artikolu 6 ta' din l-Ordinanza, d-disposizzjonijiet ta' l-Ordinanzi dwar il-Kera ma ghandhom jghoddu ghall-ebda dar ta' abitazzjoni mnehhija mill-kontroll mill-gurnata li fiha d-dar tkun registrata skond id-disposizzjonijietta' l-artikolu 3 ta' din l-Ordinanza".

Issokta jinghad fis-subinciz (2) tal-istess artikoluilli "meta fit-tmiem ta' kirja ta' dar ta' abitazzjoni mnehhija mill-kontroll . . il-kerrej ikun cittadin ta' Malta u jkun jokkupa d-dar bhala r-residenza ordinarja tieghu, id-disposizzjonijiet tas-sub-artikolu (3) ta' dan l-artikolu ghandu jkollhom effett u d-disposizzjonijiet ta' l-Ordinanza li tirregola t-Tigdid tal-Kiri ta' Bini ghandhom japplikaw ukoll izda biss safejn dawn ma jkunux inkonsistenti ma' l-imsemmija disposizzjonijiet ta' dan l-artikolu".

Fuq is-suggett il-gurisprudenzataghna fissret dawn id-disposizzjonijiet bil-mod segwenti:-

"L-imsemmija kliem 'bla hsara ghad-disposizzjonijiet li gejjin ta' dan l-artiklu "juru li l-legislatur ried li l-principju li d-disposizzjonijiet tal-Ordinanza dwar il-Kiri - jigifieri l-Ordinanza li Tirregola t-Tigdid tal-Kiri ta' Bini u l-Ordinanza li Trazzan il-kera fuq id-Djar - m'ghandhomx jghoddu ghal dar ta' abitazzjoni dekontrollata mill-gurnata li fiha tkun registrata bhala dekontrollata ma kellux japplika jekk is-subartikoli l-ohra tal-Artikolu 5 kienu jiddisponu mod iehor.

Fiha ssokta jinghad illi "l-legislatur fis-subartikolu (2) ma ghamel l-ebda distinzjoni bejn dar dekontrollata qabel il-kirja u dar dekontrollata wara l-kirja izda stabilixxa biss x'ghandu jigri fit-tmien ta' kirja ta' dar dekontrollata, tkun saret meta tkun saret din il-kirja".

L-artikolu tal-Kap 158 kif emendat bl-Att XXIIIta' l-1979 ma jirregolax il-kirjiet ta' dar ta' abitazzjoni mnehhija mill-kontroll imma tirregola tali dar ta' abitazzjoni nfisha li tkun mikrija lil cittadin Malti u minnu okkupata. Il-mument rilevanti ghal-ligi allura ma baqax il-mument meta saret il-kirja, imma meta l-kirja ntemmet. Id-dekontroll sar ghal-ligi kwalita` tal-fond mehtiega biex taghti l-protezzjoni kontra l-izgombru lill-inkwilin taht regim gdid. Dana indipendentement minn meta l-istess fond gie dekontrollat jew jekk kienx hekk dekontrollat fil-bidu tal-kirja.

Ghalhekk il-Bord li Jirregola l-Kera ma jibqax kompetenti biex jiffissa l-kera ta' fond dekontrollat.

Fost id-disposizzjonijiet li fil-hsieb tal-legislatur ghandhom jipprevalu nsibu annoverat is-sub-paragrafu (c) tas-subinciz 3 tal-Artikolu 5 li jipprovdi dwar il-mod kif ghandu jawmenta ruhu l-kera ta' fond dekontrollat wara l-ewwel tigdid tal-kirja li jsir bis-sahha ta' dan is-subartikolu. L-awment ghalhekk hu operattiv "ope legis" u mhux il-kaz allura li wiehed jirrikorri lill-Bord ghaz-zieda kif proposta mill-appellanti, bazata fuq l-indici ta' l-inflazzjoni. Dan ghaliex proprju f'dan l-istess subparagrafu (c) il-ligi dan tipprovdi ghalih espressament u takkorda din il-fakolta` lis-sid proprju skond il-bazi proposta mill-appellanti fir-rikors promotur tieghu. B'hekk bl-intervent tal-ligi stess la s-sid, fil-kaz ta' pretensjoni ghall-awment u lanqas l-inkwilin, fil-kaz ta' pretiza ghall-fissazzjoni tal-kera xieraq, ma ghandhom htiega li jirrikorru lil xi tribunal jew qorti biex wara l-ewwel tigdid, jew dawk wara t-tmiem ta' kullhmistax il-sena, l-fond jerga' jigi lokat lill-istess inkwilin b'kera awmentat.

Id-dritt hekk koncess direttament mil-ligi hu fakoltattiv ghas-sid u jista' jezercitah jew le. Minn naha l-ohra, kif ritenut f'xi sentenzi, gie affermat il-punt illi jekk talba ghall-awment ma ssirx precizamentu puntwalment fid-data tal-iskadenza li tirrikorri wara li jghaddu 15-il sena dan ma jfisserx illi allura dak id-dritt ta' awment jintilef ghal-15 il-sena.

Huwa minnu li l-Bord li Jirregola l-Kera jibqa' kompetenti biex jiddeciedi certi materji specifikament imsemmija fil-Kap 158 b'mod partikolari dawk espressament menzjonati fis-subparagrafu (b) ghas-subinciz (3) tal-Artikolu 5. Ad exemplum, talba ta' zgumbrament bazata fuq il-morozita` fil-hlas tal-kera.