11/12/2003

CIVIL COURT, FIRST HALL

MALLIA TONIO

CATANIA ANTHONY PRO ET NOE ET vs AGIUS MARIA

N/A

FINAL JUDGEMENT

CATANIA ANTHONY PRO ET NOE ET vs AGIUS MARIA - 1381/1993/1 - CIVILI, PRIM AWLA, MALTA

PRESKRIZZJONI, INTERRUZZJONI F`KAZ TA` SERVIGI - PRESKRIZZJONI, SERVIGI - SERVIGI, INTERRUZZJONI TAL-PRESKRIZZJONI - SERVIGI, KRITERJI GHALL-LIKWIDAZZJONI TAL-KUMPENS - SERVIGI, META JKUNU REZI LIL FAMILJARI

Biex Qorti tista` tiehu konjizzjoni ta` perjodu ta' preskrizzjoni, trid issir riferenza specifika ghall-artikolu determinat tal-ligi, u mhux lecitu li dik l-eccezzjoni tigi sollevata b'semplici indikazzjoni taz-zmien li allegatament skada minn fuq l-obbligazzjoni.

Dikjarazzjoni ta' min jibbenefika minn servigi fis-sens li kien ser ihalli il-possedimenti tieghu lill-prestant b'wirt jew legatisservi wkoll bhala interruzzjoni ghal-preskrizzjoni.

Hu veru li kien hemm epoka fil-gurisprudenza lokali, li, bejn wiehed u iehor, kien ikopri l-perjodu bejn l-1890 u l-1958, meta l-posizzjoni kienet illi ebda kumpens ma hu dovut meta l-vinkolu tal-konsanguinita` huma stretti, meta min jippresta s-servigi ma jkunx sofra perditi materjali, imma biss inkomoda ruhu personalment, u dan sakemmma jkunx hemm ukoll cirkostanzi li juru car illi tant mill-parti ta' min jippresta s-servigi kemm ukoll minn dak li a favur tieghu huma prestati kien hemm l-intenzjoni ta' kumpens. F'dan il-perjodu,f'kaz ta' servigi prestati bejn parenti, s-servigi gew ritenuti prestati "familiaritatis causa" u kwindi l-presunzjoni kienet li ma kienx hemm il-hsieb ta' kumpens ghas-servigi rezi.

Fil-gurisprudenza aktar ricenti, pero`, anke ghar-rigward tal-parenti, gie applikat il-principju li kwalunkwe servigi jigu ritenuti prestati bi speranza ta' kumpens, jekk ma jikkonkorrux cirkostanzi tali li jiggustifikaw konkludelment il-gratuita`, sija pure minhabba relazzjonijiet ta` parentela.

Ghall-finijiet tal-quantum tas-servigi wiehed ghandu jzomm f'mohhu (i) il-frekwenza u x-xorta tas-servigi; (ii) il-mezzi tal-konvenuta li benefikat mill-prestazzjonijiet u (iii) il-parentela ta' l-atturmal-konvenut. Konsiderazzjonijiet ohra li gieli gew konsidrati mill-Qorti taghna huma jekk il-qaddej ikiddx l-istess sahtu biex jaqdi lill-haddiehor, jekk humiex affarijiet li mhux kulhadd kapaci jidhol ghalihom, bhal meta il-qaddej idur bil-persuna tal-moqdi (ez. hasil), u jekk il-qaddej jinkorrixspejjez li taghhom ma jkunx gie rimborsat fil-mument tal-hrug taghhom.

Bhala regola generali, l-kumpens moghti jkun, ftit jew wisq, imdaqqas meta l-beneficcjarja tkun marida jew mhux mobbli, b'mod li jkollha bzonn assistenza personali u kontinwa.

Minn studju tal-gurisprudenza lokali,wiehed jista' jsib li l-kumpens akkordat ma jkun qatt f'ammonti kbar u dan peress li s-servizzi jinghataw kwazi dejjem minhabba ragunijiet ta' parentela bejn il-partijiet, u anke ghaliex it-talba ghal-hlas ta' servigi hi bazata fuq kwazi - kuntratt, u mhux fuq kuntratt li nholoq bejn minn jirrendi s-servigi u l-beneficcjarju, u kwindi l-kumpens ma jkunx relatat biss mas-servigi, izda ghandhom jittiehdu in konsiderazzjoni diversi fatturi ohra li, ftit jew wisq, inaqqsu r-relazzjoni ekonomika bejnis-servigi resi u l-hlas relattiv. Dan iwassal biex il-kumpens ma jkun qatt l-ekwivalenti tax-xoghol li sar, izda adegwat mehud kont tac-cirkostanzi kollha partikolari tal-kaz.