03/10/2003

CIVIL COURT, FIRST HALL

SCIBERRAS PHILIP

PORTELLI MARTIN vs PORTELLI REBECCA ET

N/A

FINAL JUDGEMENT

PORTELLI MARTIN vs PORTELLI REBECCA ET - 1730/1997/1 - CIVILI, PRIM AWLA, MALTA

Iva

FILJAZZJONI, AMMISSJONI TAL-OMM - FILJAZZJONI, DENEGATA PATERNITA` - ADULTERJU - FILJAZZJONI, DENEGATA PATERNITA` - HABI TAL-GESTAZZJONI U TAT-TWELID - FILJAZZJONI, DENEGATA PATERNITA` - SEPARAZZJONI DE FACTO JEW DE IURE - FILJAZZJONI, META R-RAGEL IKUN MIFRUD MINN MARTU - FILJAZZJONI, RILEVANZA TA` TESTIJIET XJENTIFICI

Bl-azzjoni ta' de-negata paternita` il-ligi takkorda lir-ragel mizzewweg biex jirrikuza l-minuri skond wahda mill-erba' ipotesijiet prevvisti fl-Artikolu 70 tal-Kodici Civili.

Paragun, anke superficjali, bejn l-istat tal-ligi fir-rigward ta' din l-azzjoni minn dik li kienet qabel l-emendi apportati ghall-Kodici Civili bl-Att XXI ta' l-1993 turi markatament dawn id-differenzi:

(i) Qabel l-emendi l-firda de facto ma kinitx tintitola lir-ragel jirripudja lill-minuri mnissel minn martu fil-kors taz-zwieg. L-Artikolu 83 (b) kien ristrettivament jillimita dan id-dritt fil-kaz biss ta' firda de jure;

(ii) Ukoll qabel l-emendi r-ragel ma setax jirrikuza li jaghraf lill-minuribhala ibnu jew bintu minhabba adulterju hlief meta jkun gie lilu mohbi t-twelid (Artikolu 85). Li jfisser illi biex jirnexxi fl-azzjoni tieghu f' dan il-kuntest huwa htieglu jipprova pozitivament l-adulterju ta' martu, il-habi tat-twelid, oltre l-fattijiet l-ohra li jkunu diretti biex juru u jiggustifikaw li huwa ma jistax ikun missier it-tarbija.

Fl-istat prezenti l-volonta` tal-legislatur hi espressa bl-ghazla tal-preposizzjoni "jew" u ghalhekk ma jinsabux - adulterju u habi - f'sitwazzjoni konkorrenti. U allura issa l-attur jehtieglu jipprova illi fl-intervall bejn it-tliet mitt (300) jum u l-mija u tmenin (180) jum, qabel it-twelid, martu kienet ghamlet adulterju u barra minn hekk jipprova xi fatt iehor li x' aktarx jeskludi dik il-paternita` [Artikolu 70 (d), Kapitolu 16];

Fil-kaz de quo l-attur imkien ma adduca jew ressaq b' mod pozittiv prova wahda dwar l-allegat "habi tat-tqala u tat-twelid tat-tarbija", kif hekk trid il-ligi. Kif akkolt mill-gurisprudenza, il-fatt li martu ma avzatux la bit-tqala u lanqas bit-twelid ma jikkostitwix habi;

L-attur ipprova l-adulterju izda din il-prova wehedha ma tidhirx li hi fil-ligi sufficcjenti gjaladarba l-ligi trid ukoll illi "barra minn hekk jipprova xi fatt iehor li x' aktarx jeskludi dik il-paternita`";

L-indagini dwar l-adulterju, bhal dik dwar il-habi tat-tqala jew tat-twelid, ghandha karattru preliminari fil-konfront ta' l-indagini dwar is-sussistenza o meno tar-rapport prokreativ u trid tkun indipendenti mill-provi inerenti ghal din l-ahhar indagini (inkluzi dawk genetici jew ematologici) l-anqas ma tidher marbuta minn eventwali ammissjonijiet tal-mara, liema, billi jirrigwardaw drittijietindisponibbli, jikkonfiguraw elementi liberament apprezzabbli mill-imhallef.

Dan ifisser illi gjaladarba l-adulterju huwa kontemplat bhala presuppost awtonomu mill-habi tat-tqala u tat-twelid,dwaru issa hi ndispensabbli prova ohra agguntiva li teskludi l-paternita`. Fil-kaz taht konsiderazzjoni ma ngiebet l-ebda prova genetika jew xjentifika. Dan pero` ma jfissirx skond l-istess norma tal-ligi in diskussjoni ma hijiex ammessa prova ohra alternattiva tendenti biex teskludi l-paternita`;

Fil-kaz de quo l-attur ipprova illi minn dakinhar tas-separazzjoni de facto hu u martu ma regghux irrikonciljaw u li inoltre hu u martu ma regghux kellhom rapporti karnali flimkien.

Kemm fl-istat prezenti tal-ligi [Artikolu 70(2)] kif ukoll kif hekk kien dispost anterjorment ghall-emendi [Artikolu 85(2)], "l-istqarrija biss ta' l-omm fis-sens li zewgha mhux missier it-tifel ma tkunx bizzejjed biex teskludi il-paternita` tar-ragel";

Il-ligi stess tiddikjara illi l-konfessjoni ta' l-omm mhijiex bizzejjed biex tkun eskluza l-paternita` tar-ragel, ghaliex l-omm tista' tkun ispirata minn sentimenti wisq diversi, intizi forsi anke biex jingannaw il-gustizzja u jahbu l-verita`. Wiehed jista' jzid ukoll motivazzjonijiet ta' negozjar jew ta' rinunzji konkordati;

Is-semplici dikjarazzjoni ta' l-omm ghalkemm ma hijiex rikonoxxuta lilha ebda prova effikaci, esklussivajew determinanti, dan ma jeskludix il-fatt illi din l-istess dikjarazzjoni tircievi attenzjoni u l-valutazzjoni li jixriqilha bhala element ta' prova fil-kwadru generali tar-rizultanzi processwali l-ohra;