03/07/2003

CIVIL COURT, FIRST HALL

MALLIA TONIO

CAMILLERI BERTU vs SCIBERRAS JOSEPH

N/A

FINAL JUDGEMENT

CAMILLERI BERTU vs SCIBERRAS JOSEPH - 1234/1993/1 - CIVIL COURT, FIRST HALL, MALTA

Yes

ACTIO SPOLII, ELEMENTI TA` - ACTIO SPOLII, IBBAZATA FUQ IL-MERA DETENZJONI - ACTIO SPOLII, KUNCETT TA` VJOLENZA - ACTIO SPOLII, KWISTJONIJIET LI JISTGHU JIGU KONSIDERATI MILL-QORTI - ACTIO SPOLII, L-ATTUR GHANDU JIPPROVA LI L-KAWZA TKUN SARET ENTRO T-TERMINU TA` XAHAREJN - ACTIO SPOLII, LIEMA TIPI TA` PUSSESS HUMA PROTETTI

Min igib 'l quddiem azzjoni ta' spoll de recenti, fiz-zmien hekk imsejjah "privileggjat", u jirnexxifiha, hemm bzonn li jipprova tliet rekwiziti, li huma (a) possedisse, (b) spoliatum fuisse, u (c)infra binestre deduxisse; liema spoll irid ikun vjolenti u klandestin.

F'materja ta' spoll, ma tistax tigi permessa ebda eccezzjoni qabel ma' jigi reintegrat l-ispoll, ghax spoliatus ante omnia restituendus, billi din l-azzjoni hija ta' ordni pubbliku, u hi intiza illi tipprojbixxi illi wiehed jaghmel gustizzja b'idejh u minghajr l-intervent tat-tribunali.

L-azzjoni ta' spoll hijaprivileggjata, u kontra taghha m'huwiex ammissibbli eccezzjonijiet ohra hlief dilatorji, u l-ezami tal-Qorti ghandu jkun limitat ghall-fatt ta' l-ispoll u tal-pussess, u mhux ghall-investigazzjoni tan-natur tal-pussess tal-ispoljat; dana ghaliex il-ligi ma tirrikjedix hlief pussess materjali u ta' fatt. Ghal din l-azzjoni l-ligi ma tirrikjedix prova tal-leggittimita' tal-pussess tat-turbat, u takkorda r-reintegrazzonji anke kontra l-possessur in mala fede u kontra l-istess proprjetarju tal-hagali taghha hemm il-pretensjoni li gie kommess spoll. Hemm ir-rekwizit ta' spoll anke meta l-ispoljatghandu s-semplici detenzjoni, u l-uniku kaz fejn il-gudizzju ta' l-ispoll jista' jigi sospiz, huwa meta l-pussess ikun ekwivoku u mhux manifest. Intqal ukoll li l-possessur jista' jirnexxi f'din l-azzjoni, "comunque breve ed illegittimo posso essere stato tale possesso".

L-azzjoni ta' spoll tirnexxi anke jekk il-pussess huwa prekarju; pussess materjali ta' kwalunkwe xorta huwa bizzejjed. Intema legali jinghad li l'actio spolii hija radikata pjuttost fuq l-esigenzi ta' utilita' socjali milli fuq il-principju assolut tal-gustizzja, u hija eminentement intiza sabiex tkun estiza l-protezzjoni lil kwalunkwe pussess, u jigi impedut lic-cittadin privat jiehu l-gustizzja b'idejh, b'mod li l-fini taghha huwa dak li jigi restawrat l-istat tal-pussess li jkun giet skonvolt jew turbat.

Dwar ir-rekwiziti ta' vjolenza jew klandestinita`, jigi rilevat, fl-ewwel lok, li mhux rikjesti dawniz-zewg rekwiziti f'daqqa, izda jekk tirrizulta wahda jew ohra, ikun sufficjenti u, fit-tieni lok,li mhux mehtieg il viz atrox, cioe', xi vjolenza fizika jew morali fuq il-persuna tal-possessur jewtad-detentur, imma bizzejjed il-vjolenza fuq il-haga, liema vjolenza tavvera ruhha jekk l-opra spoljatrici tkun saret kontra l-kunsens tal-istess possessur jew detentur.

Illi rigward it-terminuta' xahrejn, dan hu element li, kif gie deciz kemm-il darba, ghandu jigi pruvat mill-attur.