27/02/2003

OF APPEAL (CIVIL, SUPERIOR)

DE GAETANO VINCENT, DEPASQUALE ANTON, MAGRI ALBERT J.

MAZZITELLI JULIE NOE vs SPITERI CHARLES ET

N/A

FINAL JUDGEMENT

MAZZITELLI JULIE NOE vs SPITERI CHARLES ET - 2094/1999/1 - OF APPEAL (CIVIL, SUPERIOR), MALTA

ACTIO SPOLII, ARJA U DAWL - ACTIO SPOLII, ELEMENTI TA` - ACTIO SPOLII, LIEMA TIPI TA` PUSSESS HUMA PROTETTI

F'azzjoni ta` spoll l-indagini li trid taghmel il-Qorti ghandha tkun limitata ghall-fatt tal-pussessu ghall-fatt tal-ispoll u l-ebda indagini ohra ma hija permessa. Isegwi li ebda azzjoni possessorjama tista' tirnexxi jekk wiehed minn dawn l-elementi jigi nieqes, billi ma jistax jkun hemm spoll jekk l-parti aggravata qatt ma kellha l-pussess tal-haga li minnha allegatament giet spoljata. Daqstant l-azzjoni ta' spoll ma tistax tigi ezercitata jekk ma jigix allegat l-intervent spoljattiv tal-bniedem.

L-artikolu 524 (1) tal-Kodici Civili jiddisponi li "Il-pussess huwa d-detenzjoni ta' haga korporali jew it-tgawdija ta' jedd, li taghhom tista' tinkiseb il-proprjeta`, u li wiehed izomm jew jezercitah bhala tieghu nnifsu." Isegwi li sabiex azzjoni possessorja tigi intentata b'success l-attur irid ikun gie molestat fid-detenzjoni tieghu ta' haga korporali jew fit-tgawdija ta' jedd li hu jkun qed jzomm jew jezercita bhala tieghu nnifsu w li jista' jikseb il-proprjeta' tieghhu.

Issa l-artikolu 307 tal-Kap 16 jiddisponi li "Il-hwejjeg kollha illi jistghu jkunu l-oggett ta' proprjeta` pubblika jew privata, huma beni mobbli jew immobbli." Fl-artikolu sussegwenti l-Kodici jelenka l-beni immobbli li l-ligi tirrikonoxxi bhala li jistghu jkunu "l-oggett ta' proprjeta`". Fosthom insibu l-artijiet u l-bini, nixxighat ta' l-ilma, kanali et cetra. Mentri l-artikolu 312 jiddefinixxi"beni mobbli" bhala "il-hwejjeg kollha, bil-hajja jew bla hajja, illi, minghajr ma titbiddel is-sustanza taghhom, jistghu jmorru wahidhom jew jingarru minn banda ghal ohra, huma mobbli minnhom infishom, ukoll jekk dawk il-hwejjeg ikunu jaghmlu kollezzjoni jew stock ta' kummerc."

Hawnhekk l-appellanti kienu qed jilmentaw li huma tnehitilhom it-tgawdija tal-arja ("air") u tad-dawl li kienu jgawdu qabel ma saret il-kostruzzjoni da parti ta` l-appellati. Il-Qorti irriteniet li ma jidhirx lidin it-tgawdija ta' arja u dawl tista' tigi kompriza taht id-definizzjoni ta' "hwejjeg li jistghu jkunu l-oggett ta' proprjeta`'". Lanqas ma jista' wiehed jikseb "il-proprjeta` taghhom" kif jiddisponil-artikolu 524 tal-Kap 16 fuq citat.

Il-principju superficies solo cedit huwa limitat b'dakli jipprovdi l-Artikolu 426 tal-Kodici Civili li jiddisponi espressament hekk: "Meta s-sulari ta' dar ikunu ta' diversi sidien, kull wiehed mis-sidien jista', fil-hajt ta' barra tas-sular tieghu, jaghmel gallariji, twieqi, bibien jew aperturi ohra, basta li b'daqshekk ma tigix imnaqqsa s-sahha ta' dak il-hajt." Dan il-provediment huwa indikattiv li meta fuq l-istess bicca art ikun hemm proprjetajiet ta' sidien differenti l-principju superficies solo cedit huwa ristrett billi minn ghandu l-fond sottostanti ma jistax jivvanta xi drittijiet fuq l-area kollha ta' fuqu billi s-sidien tal-fondi sovrastanti ghandhom il-godiment ta' dak il-faxx ta' arja prospicenti l-proprjeta` taghhom.