28/04/2004

OF APPEAL (CIVIL, INFERIOR)

SCIBERRAS PHILIP

PACE MARIA ARMLA TA' PAUL vs PACE ANTHONY ET

N/A

FINAL JUDGEMENT

PACE MARIA ARMLA TA' PAUL vs PACE ANTHONY ET - 824/2001/1 - OF APPEAL (CIVIL, INFERIOR), MALTA

KOMMODAT, ELEMENT TAL-GRATUWITA` - KOMMODAT, ELEMENTI TA` - KOMMODAT, JAMMONTA GHAL LOKAZZJONI META JSIR BI HLAS TA` FLUS - KOMMODAT, KONTRO-PRESTAZZJONI - KOMMODAT, KONTRO-PRESTAZZJONI - SERVIGI - LOKAZZJONI, PRESTAZZJONI TA` SERVIGI MA TOHLOQX LOKAZZJONI - ZGUMBRAMENT, OKKUPAZZJONI BIS-SAHHA TA` KUNTRATT INNOMINAT

B'ligi espressa l-kommodat hu definit fl-Artikolu 1824 bhala dak il-kuntratt "li bih wahda mill-partijiet tikkunsinna haga lill-parti l-ohra, sabiex din tinqeda biha, bla hlas, ghal zmien jew ghall-uzu determinat, bl-obbligu ta' dak li jirceviha li jrodd il-haga nfisha".

Il-karattru essenzjali tal-kommodat huwa l-gratuwita tal-prestazzjoni tal-haga.

Tali kuntratt, meta verament jezisti, jimponi fuq il-kommodant l-obbligu li jassigura t-tgawdija da parti tal-kommodatarju ghaz-zmienkollu miftiehem. Il-kommodatarju, bhall-inkwilin, ghandu d-dritt li jinqeda bil-haga sakemm juzaha skond dak miftiehem.

"L-ezistenza taz-zmien hija mportanti, ghaliex bejn il-'comodatum' u l-'precarium' id-differenza tikkonsisti precizament fiz-zmien iffissat. Meta hemm konvenut iz-zmien, il-kuntratt jissejjah 'comodatum'; meta ma hemmx iz-zmien jissejjah 'precarium'.

Anke pero` minghajr il-fattur zmien il-kommodat ma jiznaturax ruhu f'prekarju ghaliex il-ligi tikkontempla l-ezistenza tal-kommodat "ghall-uzu determinat" u dan ma jispiccax skond l-Art. 1835 "sakemm il-haga tibqa'sservi ghall-uzu li ghalih giet mislufa.

Ghall-finijiet ta' din il-kawza dak li jidher li jikkoncerna l-aktar dan il-gudizzju jirrigwarda certament il-konsiderazzjoni tal-gratuwita, element essenzjalissimu tal-kommodat. Fuq dan il-punt jidher li hu ormai pacifiku, a differenza ta' dak riskontrat f'certi sentenzi antiki, illi l-ezistenza tal-kommodat teskludi kwalsiasi kumpens, inkella, jekk fil-kaz li l-uzu tal-haga jigi moghti b'korrispottiv, dan jezula l-kommodat, u tissubentra, generalment, il-figura tal-lokazzjoni.

Dan premess, huwa konkordament ricevut anke fil-gurisprudenza illi l-prestazzjoni ta' xoghol u ta' servigi ma tohloq l-ebda rapport ta' lokazzjoni ghax dan hueskluz mid-definizzjoni li l-ligi taghti lill-"kiri" fl-Artikolu 1526 (1) tal-Kodici Civili.

Maggorment dan hu hekk fil-kaz tal-kommodat minhabba l-element insit fih tal-gratuwita`.

Ingenerali, fir-relazzjonijiet normali bejn missier u uliedu kbar li jibqghu jghixu mieghu bhala familja wahda fl-istess dar, ma jistax jigi ravvizat kuntratt ta' kommodat.

Il-kuntratt li bih wahda mill-partijiet taghti lill-ohra t-tgawdija ta' haga ghal korrispettiv li ma jikkonsistix f'sommata' flus, jew korrispettiv iehor bhal sehem mill-frottijiet izda minn oggetti mobbli u immobbli li jinghataw kemm bi proprjeta` jew bi tgawdija jew b'servigi, ma tammonatax ghal lokazzjoni proprja izda tammonta ghal kuntratt innominat.

Jekk il-kommodatarju jkun obbligat ihallas korrispettiv allura l-kuntratt bejnu u l-kommodant ma jibqax wiehed ta' kommodat izda jsir kuntratt ta' lokazzjonijew inkella kuntratt atipiku. Fil-kaz ta' hlas ta' servigi l-kuntratt huwa necessarjament wiehed atipiku.

Il-kuntratt atipiku jista' jigi mitmum billi jimghata kongedo.