14/02/1959

OF CRIMINAL APPEAL (INFERIOR)

HARDING WILLIAM

ONOR. MABEL STRICKLAND, O.B.E. vs JOSEPH MICELLEF STAFRACE, B.A., L.P.

N/A

-

N/A

"FAIR COMMENT" - ART. 2 KAP. 117 - KORREZZJONI GURNALISTIKA - LIBELL - RETTIFIKA - VERITA' TAL-FATTI

Il-Ligi tal-Istmapa tiddisponi illi kull persuna, li l-azzjonijiet jew intenzjonijiet taghha jigu rapprentati hazin f'gurnal, ghandha d-dritt tezigi litigi publikata immedjatament u bla hlas, fl-istess gurnal u f'post prominenti u bl-istess tipi, dikjarazzjoni li tikkontraddici jew jispjega dak li jkun ikiteb ghar-rigward taghha. Din mhix xi dispozizzjoni partikulari tal-ligi maltija; imma dispozizzjoni analoga tezisti f'diversi legislazzjonijiet ohra; uhi ferm f'lokha, bhala mizura preventivakontrapposta ghad-dispozizzjonijiet repressivi. F'xi sistemi legislattivi ohra jissemmew id-dritt ta` rettifika u d-dritt ta` rispsota; imma l-ligi maltija ma tuzax l-espressjoni "risposa", u ssemmibiss "contradiction or explanation", kliem li pjuttost jaccennaw ghad-dritt ta` rettifika. Issa, hupacifikament assodat fis-sistemi legislattivi li ghandhom din id-dispozizzjoni preventiva illi, biex tkun accettabbli r-rettifka, jehtieg li ma jkunx fiha xejn li jkun offensiv jew ingurjuz ghall-gurnalista nterpellat biex jippublika r-rettifika; u dan japplika tant ghad-dritt tar-rettifika, kemm ukoll ghal dak tar-risposta; u ghaldaqstant, il-gurnalista nterpellat ghandu d-dritt jirrifjuta jaghmel din il-korrezzjoni gurnalistika jekk ir-rettifika li hu jigi mitlub jippublika fil-gurnal teighujkun fiha xi haga hekk offensiva jew ingurjuza ghalieh. Dan id-dritt "preventiv" ma hux "sostituzzjoni" tal-process ordinarju ossija plenarju tal-libell, imma hu biss intiz biex jipprevenieh, jekk jista` jkun; u ghaldaqstant ma hux ammissibbli illi f'di il-procedura preventiva l-Qori ghandha tidholfl-ezami "funditus" dwar jekk id-dikjarazzjoni li taghha tintalab il-publikazzjoni hijiex koperta bil-"plea of justification" u/jew bil-"plea of fair comment", jewjekk kienx b'xi mod kriminuz l-artikolu li ghalieh tirriferixxi d-dikjarazzzjoni; ghax inkella tispicca r-"raison d'etre" ta din id-dispozizzjoni specjali preventiva, u jigu sovvertiti l-principji tal-ligi tal-Istampa, ghaliex il-gudizzju elanrju tal-libell ikun qieghed jsir, minflok bhas-soltu f'din il-procedura specjali. U allura,jekk id-dikajrazzjoni mitluba hi "prma facie" offensiva ghall-gurnalista nterpellat, dan ghandu d-dritt li jirrifjuta li jippublikaha, minghajr ma jkun qieghed b'daqshekk jikser id-dispozizzjoni tal-ligi in kwistjoni. Id-dikajrazzjoin gahndha tkun koncepita b'mod li, mentri tevita l-kliem oggezzjojnabbli, fl-istess hin ticcara l-punto di vista tal-kwerelant b'rettfika tal-intestatura u tal-kontenut tal-artikolu oggezzjonat, in kwnatu dan kien jirifletti fuq il-kwerelant. U lanqas huwa l-kaz liwiehed jippretendi li l-gurnalista nterpellat kellu jippublika parti mid-dikajrazzjoni u jhalli barra l-kliem li ghalieh hu oggezzjona; ghax il-gurnalista nterpellat ma hux obligat jiddistingwi u jissepara r-risposta biex jippublikabiss dawk il-brani lima jmorrux kontra l-ezercizzju tad-dritt tieghu ta` legittima difiza.