22/03/2002

CIVIL COURT, FIRST HALL

PACE RAYMOND C.

MIZZI MARIO ET vs GENOVESE PAUL ET

N/A

FINAL JUDGEMENT

MIZZI MARIO ET vs GENOVESE PAUL ET - 569/1998/1 - CIVILI, PRIM AWLA, MALTA

DANNI, IL-PRINCIPJU VOLENTI NON FIT INIURIA MA JISTAX JAPPLIKA GHAL PASSIGGIER - DANNI, LOCUS STANDI TAL-WERRIETA TA` PERSUNA LI TKUN MIETET F`INCIDENT - DANNI, LUCRUM CESSANS BAZAT FUQ IL-GROSS SALARY - DANNI, MULTIPLIER - DANNI, PRINCIPJU TA` DEPENDENCY - DANNI, TNAQQIS GHAL LUMP SUM PAYMENT

Il-principju volenti non fit injuria certament ma japplikax ghall-kaz ta` vittma li kienet riekba fuq mutur li jkun gie koinvolt f`incident.

Ma jistax jinghad li l-vittma kienet taf meta accettat li tirkeb fuq l-istess mutur ic-cirkostanzi kollha u r-riskju li kienet ser tiehu minhabba s-sewqan sperikolat ta` min kien qed isuq. Hija ma setghet qatt tipprevedi l-perikolu li l-istess sewwieqkien ser ipoggiha fih.

Id-dritt ghar-risarciment ghad-danni hu dritt patrimonjali li jintiretbhall-ohrajn, u ma ghandux ikun modifikat ghax ighaddi b'wirt f'idejn is-successur; id-dritt tas-successur huwa l-istess dritt li kellu l-awtur tieghu.

Jekk il-ligi tippermetti u trid li l-atturi jirtu lill-mejta, ukoll jekk ma jiddependux minnha ghall-ghejxien taghhom, il-qorti ma tistax tghid li l-atturi ma jirtux ukoll id-dritt ghad-danni li kienet tiehu l-vittma li kieku baqghet hajja.Il-fatt li l-vittma setghet, kieku baqghet hajja, tizzewweg u ghalhekk ma jirtuwhiex il-genituri uhutha ma jibdilx il-fatt li, meta mietet qabel il-waqt, ghax kellha x-xorti hazina li tafda hajjithaf'idejn sewwieq bla ghaqal, l-eredi taghha kienu l-atturi tallum.

Minn dan isegwi li l-kwistjoni ta' dependency hija superfluwa fil-kuntest tal-principji fuq esposti.

Ma ghandu jsir ebda tnaqqis mis-somma li ghandha tigi likwidata ghal dak li setghet tikkonsma il-vittima kieku hija baqghet hajja stante li dan it-tnaqqis ma jsirx fil-kaz ta' persuna li baqghet hajja u ghalhekk ma ghandux isir fil-kaz ta' persuna li tmut, u dan huwa konsegwenti tal-fatt guridiku li tali dritt ghar-risarciment tad-danni jintiret mill-eredi bla ebda modifika, u 'd-dritt tas-successur huwa l-istess dritt li kellu l-awtur tieghu. Jekk nghidu mod iehor inkunu qeghdin nergghu nghidu li aktar jaqbillumin isuq hazin isuq ftit aghar sabiex il-konsegwenzi tas-sewqan hazin tieghu jkunu aktar serji, sabiex lill-vittimi joqtolhom flok ikorrihom. Din hija haga li l-ligi zgur ma tridhiex; u ma ghandux ikun li min ghandu jwiegeb ghal danni jghid mn'Alla qatilha lill-vittima ghax li kieku baqghet hajja izda inkapacitata ghal kollox kien ikun aghar ghalih'.

Hija l-"gross salary" li huwa relevantisabiex il-Qorti tasal ghal konkluzzjoni kemm huwa dovut in linea ta` danni. L-income tax u l-kontribuzzjonijiet tan-National Insurance li l-mejjet kien ikollu jhallas kieku baqa' haj m'humiex fatturili ghandhom jittiehdu in konsiderazzjoni meta wiehed jigi biex jistabilixxi l-paga medja annwali tieghu ghall-finijiet tal-komputazzjoni tal-qliegh futur.

A bazi tal-ligi taghna, il-kwantifikazzjoni tad-danni hija f'latitudini wiesa' imhollija fid-diskrezzjoni tal-Qorti, tenut kont tac-cirkostanzi kollha tal-kaz, u ghalkemm certi principji ghandhom jezistu, u fil-fatt jezistu ghas-soluzzjoni tal-istess, dawn certament ma humiex assoluti, u l-Qorti zgur li ma hijiex obbligata li tapplika l-istess, specjalment meta ir-rizultat tal-applikazzjoni taghhom ma jwassalx ghall-kumpens reali u adegwat.

In-numru ta' snin adottat bhala multiplier m'ghandux ikun bazat fuq l-aspettativa tal-hajja in generali tad-danneggjat izda fuq l-aspettativa tal-hajja lavorattiva tieghu u ghalhekk jittiehdu in konsiderazzjoni ic-chances and changes tal-hajja

Fir-rigward tar-riduzzjoni ghal-'lump sum payment' il-Qorti, ma ghandu jsir l-ebda tnaqqis fil-persentagg solitu ta' 20 fil-mijaghall-'lump sum payment' jekk ma jkunux ghaddew aktar minn tlett snin mid-data tal-prezentata tac-citazzjoni u jekk ikun ghadda dan il-perijodu allura ghandu jsir tnaqqis ta' 2% ghal kull sena minn dik id-data.

Ghalkemm bhala regola din l-evalwazzjoni ghandha tigi applikata, pero' certament mhux sine qua non stante li dan jiddependi hafna fuq ic-cirkostanzi tal-kaz de quo, hemm kazijietfejn lanqas dan il-persentagg ghall-lump sum payment lanqas ghandha titnaqqas, ghaliex lanqas tirrifletti r-realta' tad-danni sofferti, u din id-decizzjoni ghandha tkun imhollija f'idejn il-gudikantli jkun qed jezamina l-istess kaz fid-dettalji kollha tieghu, nkluz il-likwidazzjoni ta' danni sofferti.

B'telf ta' qliegh wiehed ma ghandux jifhem biss telf ta' salarju jew hlas iehor li huwa jircievi izda ghandu jinkludi l-ispejjez kollha li minhabba fl-infortunju l-persuna jkollha taghmel ghaliex hija se jkollha titlef dawn il-flus minhabba f'dan l-infortunju.