12/01/2005

OF APPEAL (CIVIL, INFERIOR)

SCIBERRAS PHILIP

FELICE ANTON AV DR ET vs APLAN LIMITED

N/A

FINAL JUDGEMENT

FELICE ANTON AV DR ET vs APLAN LIMITED - 709/2000/1 - TAL-APPELLI CIVILI (INFERJURI), MALTA

BEJGH, DEFINIZZJONI TA` DIFETT - BEJGH, ESKLUZJONI TAL-GARANZIJA GHAL-DIFETTI MOHBIJA - BEJGH, SERJETA` TAD-DIFETT MOHBI

Jinsab preskritt fl-Artikolu 1408 tal-Kodici Civili illi l-bejjiegh hu tenut b' obbligu li jiggarantixxi l-oggett mibjugh "ghad-difetti li ma jidhrux fil-haga". B' aktar precizazzjoni l-Artikolu 1424jipprovdi li, "il-bejjiegh hu obbligat jaghmel tajjeb ghad-difetti li ma jidhrux fil-haga mibjughailli jaghmluha mhux tajba ghall-uzu li ghalih hija mahsuba, jew li jnaqqsu daqshekk il-valur taghhailli x-xerrej ma kienx jixtriha jew kien joffri prezz izghar, li kieku kien jaf bihom";

Jemergi minn dan illi l-garanzija li l-venditur ghandu jaghti lill-kompratur hija ghall-vizzji jew difetti gravi, mohbija u pre-ezistenti;

Skond interpretazzjoni li tidher pjuttost pacifika l-mizuratal-gravita hi determinata minn zewg kriterji: dak obbjettiv konsistenti fl-assoluta inettitudini tal-haga li sservi ghall-uzu li ghalih hi destinata jew fis-semplici diminuzzjoni ta' dak l-uzu; l-iehor subbjettiv konsistenti mill-intenzjoni personali tax-xerrej li, kieku kien jaf bil-vizzju, jew ma kienx ikun dispost li jixtri l-oggett jew, jekk dispost, ma kienx izda joffri l-prezz pattwit.

Kif ahjar imfisser, "f' kawza fejn tigi ezercitata l-azzjoni redibitorja l-prova li d-difett tal-haga mibjugha kien jezisti qabel il-bejgh tinkombi lix-xerrej li jallega dak id-difett. Ghax wahdamill-kondizzjonijiet ta' l-azzjoni redibitorja u l-bazi tal-garanzija hija l-pre-ezistenza tad-difett. Ghaldaqstant sakemm il-venditur jillimita ruhu jikkontesta l-vizzju ma ghandux bzonn jaghmel ebda prova."

Ferma din l-enuncjazzjoni, jinsab pero` wkoll affermat illi "x-xerrej mhux tenut jaghmel prova specifika tad-difett li kellu l-oggett minnu mixtri; u bizzejjed li jipprova li l-oggett ma kienx tajjeb ghall-uzu tieghu". Prova din li trid tkun tali li tikkonvinci lill-gudikant;

Huwa veru li l-Artikolu 1426, Kodici Civili jipprovdi li l-kontraenti jistghu jillimitaw il-garanzija ghal dak minnhom pattwit biss, imma, kif drabi ohra rilevat, "biex ikun hemm limitazzjoni tal-garanzija legali jehtieg li jkun hemm ftehim car li juri dik il-limitazzjoni li biha jkunu kuntenti z-zewg partijiet. Il-fatt li fuq il-garanzija jkunu mnizzlin certi patti ta' garanzija ma huwiex bizzejjed, wahdu, biex jeskludi l-garanziji aktar ampji li taghti l-ligi; ghaliex jehtieg li c-cirkostanzi tal-kaz ikunu juru li l-partijiet fil-fatt riedu u kienu kuntenti b' dik il-limitazzjoni tal-garanzija ghal dak biss li jkun espress fid-dokument b' eskluzjoni tal-garanziji legali, jew inkella lil-kondizzjonijiet tad-dokument ikunu nkonciljabbli mal-garanzija legali".

Gjaladarba dan hu hekk, biex tinghata twegiba lit-tieni aggravju, huwa ritenut illi f' kaz bhal dan "xejn ma jimporta li l-vizzju jista' jigi riparat; dak li jimporta huwa eskluzivament l-istat u l-kondizzjoni tal-hagafil-mument meta din tghaddi ghar-riskju u perikolu tal-kompratur; u min ihallas il-prezz gust ta' haga gdida ma ghandux jigi kostrett jikkuntenta ruhu b' haga msewwija, kbira jew zghira kemm tkun dikit-tiswija".