09/10/2003

CIVIL COURT, FIRST HALL

MALLIA TONIO

FARRUGIA CARMELO ET vs CONTI VICTOR

N/A

FINAL JUDGEMENT

FARRUGIA CARMELO ET vs CONTI VICTOR - 1060/1995/2 - CIVILI, PRIM AWLA, MALTA

Iva

DANNI, RABTA TA` KAWZA U EFFETT BEJN IL-FATT L-KOLPUZ U D-DANNU SOFFERT - HAJT DIVIZORJU, BINI FUQ LIVELLI DIFFERENTI - HAJT DIVIZORJU, DEMEL JEW HWEJJEG OHRA KORROZIVI JEW NIEDJA LI JMISSU MA`

L-artikolu 419 (c) u (d) tal-Kodici Civili jistipula li ebda wiehed mill-girien ma jista jqieghed demel jew hwejjeg ohra korrozivi jew niedja b'mod li jmissu mal-hajt komuni; u lanqas ma jista' jigma'ma' hajt komuni, trab jew hwejjeg ohra, minghajr ma jiehu l-hsieb mehtieg sabiex dan il-gmigh ma jaghmilx b'rass jew xort'ohra, hsara lill-gar l-iehor.

Dan l-artikolu jikkontempla agir posittiv da parti tal-gar li jagixxi b'mod li jqieghed hwejjeg niedja jew jigma' hwejjeg ohra mal-hajt komuni.

Jekk, pero', gar jinzel taht il-livell tal-art, b'mod li l-gar l-iehor jigi li jkollu hamrija u hwejjeg ohra mal-hajt divizorju, dak il-gar l-iehor ma jkunx responsabbli li "qieghed" hwejjeg ohra mal-hajt, izda hu jkun halla l-livell tal-art tieghu fejn kienet, u l-passi rimedjali jkunirid jehodhom il-gar li ghamel l-art tieghu taht il-livell tal-art tal-gar l-iehor. Din hi interpretazzjoni logika ta' dan l-artikolu li ticcensura lil min, all things being equal, ipoggi hamrija jewhwejjeg ohra mal-hajt komuni minghajr ma jiehu l-prekawzjonijiet mehtiega biex jevita hsara lill-istess hajt; persuna, pero', li thalli l-livell tal-art taghha kif inhu u ma jpoggi ebda materjal mal-hajt komuni, ma jkunx hu li agixxa hazin jekk il-gar jinzel fl-livell aktar baxx u jesponi l-hajt komuni min-naha tieghu, ghall-arja.

F'dan il-kaz minhabba d-dislivell li kien hemm bejn iz-zewgproprjetajiet, il-fond tal-atturi gie li nbena f'livell aktar baxx minn dak tal-konvenut. Meta jigrihekk, l-artikolu 421 tal-Kodici Civili jghid li s-sid tal-fond izjed gholi ghandu jbaghti l-ispizakollha tal-bini u tat-tiswija tal-hajt sal-invell tal-fond tieghu. Gara, pero', li f'dan il-kaz il-hajt bnewh l-awturi tal-atturi, u mhux skond l-arti u s-sengha, u kwindi l-konvenut ma jistax jigi ritenut responsabbli ghat-tiswija ta' hajt li nbena hazin minn haddiehor.

Intqal diversi drabili biex tirrizulta responsabbilita' ghall-hsara, irid ikun hemm ness ta' kawza u effett, u dan in-ness irid jigi pruvat mill-vittma tal-hsara. Il-fatt biss li wara li l-konvenut ghamel certa xoghol, dahal l-umdita' fil-fond tal-atturi, mhux bizzejjed biex il-Qorti tikkonkludi li l-umdita' haregt minhabba dawk ix-xogholijiet.