10/04/2003

CIVIL COURT, FIRST HALL

MICALLEF JOSEPH R.

VALFRACHT RORO LINE LTD vs SKIADAS KAPTAN NIKOLAOS NOE

N/A

PARTIAL SENTENCE

VALFRACHT RORO LINE LTD vs SKIADAS KAPTAN NIKOLAOS NOE - 1605/2000/1 - CIVILI, PRIM AWLA, MALTA

ACTIO IN REM, ELEMENTI TA` - GURISDIZZJONI, KLAWSOLA TA` ARBITRAGG - SOPRASESSJONI, META HIJA PERMESSA - SOPRASESSJONI, NATURA TAL-PROVVEDIMENT

L-elementi li jikkostitwixxu azzjoni in rem huma (a) kreditu li jaqa' taht wiehed mill-irjus imfissrin f'xi wahda mil-ligijiet imharsa bl-Ordinanza dwar it-Trasferiment tal-Gurisdizzjoni tal-Qorti tal-Vici-Ammiraljat (ossia l-Admiralty Court Act ta' l-1840 u 1861 u l-Vice Admiralty Court Act ta' l-1863); (b) azzjoni mmexxija specifikatament kontra l-bastiment; (c) il-prezenza tal-bastiment fit-territorju li jaqa' fil-gurisdizzjoni tal-Qorti; u (d) iz-zamma tal-bastiment fil-gurisdizzjoni, jew il-hrug ta' garanzija tajba bizzejjed biex kull sentenza li tista' tinghata kontra l-bastiment tista'tigi ezegwita. Ghandu jinghad li fost il-kazijiet accettati li dwarhom tista' ssir azzjoni in rem (u tigi ghalhekk stabilita l-gurisdizzjoni tal-Qorti tal-Ammiraljat) hemm dik fejn issir talba mnissla minn ftehim ta' garr ta' merkanzija jew dwar l-uzu jew il-kiri ta' bastiment;

Normalment fis-sistema procedurali Malti, l-eccezzjoni li titlob it-twaqqif ta' smigh tal-kawza sakemm tinqata' ohra li tkun marbuta maghha hija msejsa fuq dak li jipprovdi l-artikolu 793 tal-Kapitolu 12 tal-Ligijiet ta' Malta, liema artikolu jitkellem dwar smigh fl-istess waqt taz-zewg kawzi li jkun hemm dik ir-rabta bejniethom, fis-sens li l-kawza mressqa t-tieni fuq suggett marbut ma' kawza mressqa qabilhatinstama' flimkien ma' dik imressqa l-ewwel, taht il-principju tal-ius preventionis;

Is-soprasessjoni tista' b'mod eccezzjonali tinghata meta tali smigh fl-istess waqt taz-zewg kawzi ma jkunx jista' jsir, izda, billi hija eccezzjoni ghar-regola generali li kull kawza ghandha tinstama' sakemmtigi maqtugha, trid tinghata dejjem taht kundizzjonijiet li ghandhom ikunu serji bizzejjed biex danisir. Kemm hu hekk, inghad sahansitra f'sentenza tal-Qorti Kostituzzjonali (Lawrence Cuschieri v.Onorevoli Prim' Ministru), li l-eccezzjoni tas-soprsessjoni fis-sens li l-Qorti ghandha tieqaf milli tkompli tisma' kawza bhala tali, fis-sistema procedurali taghna, m'hijiex kontemplata ghaliex l-eccezzjoni li l-Kodici tal-Procedura Civili jikkontempla hija l-eccezzjoni maghrufa bhala lis alibi pendens u din l-eccezzjoni tipprospetta necessarjament li jkun hemm zewg kawzi ghaddejjin fl-istess waqt pendenti quddiem il-qrati li jkollhom l-istess mertu;

Huwa minhabba f'hekk li l-Qrati jqisu s-soprasessjoni bhala provvediment ordinatorju mholli fid-dehen tal-Qorti li quddiemha titressaq talba bhal dik. Provvediment bhal dan huwa meqjus bhala wiehed interlokutorju u, ghalhekk, ma jorbotxlill-Qorti li tkun tatu jekk tqum il-htiega li tibdel il-fehma taghha aktar 'il quddiem, jekk tintwera raguni tajba biex taghmel dan;

Ghalhekk ukoll, il-provvediment tas-soprasessjoni jitqiesbhala pass mhux ordinarju li jissospendi s-smigh ta' kawza, meta n-norma hija, kif inghad, li kawzali tinbeda ghandha tinstama' sa ma tinqata'. Kemm hu hekk, il-provvediment tas-soprasessjoni tqiesbhala wiehed "alejatorju" li, minhabba t-termini ebsin tal-Kodici Procedurali dwar is-smigh taghhom, jista' jwassal ghad-dezerzjoni tal-proceduri mwaqqfa. Ghal bosta snin, il-Qrati taghna sabu li t-twaqqif ta' smigh ta' kawza biex tistenna l-ezitu ta' kawza ohra li diga' tressqet jew sakemm titressaq wahda fuq punt eccezzjonali huwa rakkomandat biss fil-kaz meta jkun hemm lok ghas-soluzzjoni ta'xi punt li minnu tabilfors tiddependi l-kawza li sejra titwaqqaf;

L-Artikolu 742(3) tal-Kap.12 jipprovdi li:

Il-gurisdizzjoni tal-qrati ta' kompetenza civili mhijiex eskluza mill-fattli jkun hemm xi ftehim ta' arbitragg bejn ilpartijiet, sew jekk il-procedimenti ta' arbitragg ikununbdew jew le, f'liema kaz il-qorti, bla hsara ghad-disposizzjonijiet ta' kull ligi li tirregola l-arbitragg, ghandha twaqqaf il-procedimenti minghajr pregudizzju ghad-disposizzjonijiet tas-subartikolu(4) ta' dan l-artikolu u ghas-setgha li ghandha l-qorti li taghti kull ordni jew direttiva.

Il-ligi nnifisha tghid li meta jkun hemm klawsola ta' arbitragg il-gurisdizzjoni tal-Qorti Maltija tibqa' tghodd. Kieku l-klawsola ta' arbitragg ittemm il-gurisdizzjoni b'mod shih, ma jkunx hemm lokli tigi ordnata s-soprasessjoni, imma biss il-helsien tal-imharrek milli jibqa' fil-gudizzju fuq il-bazi tan-nuqqas ta' gurisdizzjoni.

Id-dispozizzjonijiet tal-artikolu 742(3) tal-Kap 12 iddahhlu fis-sehh bil-bidliet li saru fil-Kodici tal-Organizzazzjoni u Procedura Civili bl-Att XXIV tal-1995, u japplikaw kemm jekk ikunu nbdew quddiem qorti ohra proceduri ta' arbitragg u kif ukoll jekkma jkunux ghadhom hekk bdew. Dawn id-dispozizzjonijiet iridu mbaghad jinqraw flimkien ma' dawk tal-Att II tal-1996 (Att dwar l-Arbitragg), li sewwasew fit-tifsira tal-frazi "ftehim ta' arbitragg" jinkludi ftehim konkjuz bil-hrug ta' polza ta' kargu li jkun fiha referenza espressa ghal klawsola ta'arbitragg f'charter party;

Bid-dispozizzjonijiet tal-artikolu 742(3) tal-Kodici tal-Procedura, qieghed jigi assikurat li l-gurisdizzjoni tal-Qorti Maltija ma titnehhiex bil-fatt biss li jkun hemm ftehim ta' arbitragg bejn il-partijiet kontraenti, u trid li thalli lill-Qrati jezercitaw rwol regolatur dwar is-siwi tal-ftehim tal-arbitragg, filwaqt li fl-istess hin thares ir-rieda tal-istess partijiet (pacta sunt servanda) murija minnhom sewwasew fil-klawsola kuntrattwali ta' arbitragg;