17/03/2003

OF APPEAL (CIVIL, INFERIOR)

SCIBERRAS PHILIP

GAUCI MARIA vs FARRUGIA CHARLES SIVE CARMEL

N/A

FINAL JUDGEMENT

GAUCI MARIA vs FARRUGIA CHARLES SIVE CARMEL - 97/1998/1 - OF APPEAL (CIVIL, INFERIOR), BOARDS

LOKAZZJONI, CESSJONI TA` NEGOZJU MHUX NECESSARJAMENT TIKKOMPRENDI C-CESSJONI TA` L-INKWILINAT - LOKAZZJONI, GESTJONI TA` NEGOZJU MA TAMMONTAX GHAL SULLOKAZZJONI - LOKAZZJONI, KUNCETT TA` TRASFERIMENT TAL-KIRJA TAHT IL-KAP. 69 - LOKAZZJONI, META S-SID JACCETTA HLAS TA` KERA MINN TERZI - LOKAZZJONI, ONERU TAL-PROVA FIL-KAZ TA` SULLOKAZZJONI - LOKAZZJONI, TIP TA` KUNSENS MEHTIEG TAHT IL-KAP. 69 SABIEX ISSIR SULLOKAZZJONI - LOKAZZJONI, UZU MINN TERZ TAL-FOND LOKAT

Ic-cessjoni ta' negozju jew azjenda gestita f'fond necessarjament u mprexxindibilment fiha nfisha matikkomprendix ic-cessjoni tal-inkwilinat tal-post. Biex ikun hemm tali cessjoni jehtieg li l-pussess fattwali tal-lokazzjoni jghaddi minn idejn l-inkwilin f'idejn is-sullokatarju.

Il-fatt li terz juza fond bl-ebda mod ma jfisser li din kellha xi dritt fuq l-istess fond. Wisq anqas ifisser li tezisti xi prova illi akkwistat xi titolu fuq il-fond permezz ta' sullokazzjoni, cessjoni, jew trasferiment xort'ohra ta' l-inkwilinat.

Dan ghaliex, kif jinsab insenjat, ma jistax jinghad likien hemm sullokazzjoni jew cessjoni ta' l-inkwilinat jekk ma jigux pruvati l-elementi ta' dawn il-figuri guridici.

Din il-prova tinkombi di rigore fuq is-sid. Tali prova mhux bizzejjed li tkunindizju jew probabilita`. Jehtieg li tkun univoka u kredibbli sal-punt li twassal il-gudikant ghalkonvinciment illi l-inkwilin ma kienx ghadu bhala fatt juzufruwixxi d-drittijiet lilu kompeteneti bhala kerrej u li kien ghadda dawk id-drittijiet komprizi fit-tgawdija tal-haga lilu mikrija lil haddiehor.

Fejn tkun tirrizulta skrittura bejn il-kerrej u t-terz 'per se' tibbasta bhala prova biex turi l-fatt tac-cessjoni. Basta pero`, s'intendi, din ic-cessjoni tkun expressis tipprovdi ukoll ghat-trasferiment tal-inkwilinat u mhux limitatament dwar it-tmexxija ta' l-azjenda bhal ma hekk kien il-kaz fid-decizjoni fl-ismijiet.

Il-fatt tac-cessjoni jew tas-subinkwilinat mhux necessarjament u dejjem ghandha tirrizulta mill-ammissjoni tal-parti mharrka izda tista' tirrizulta 'aliunde' minn cirkostanzi ohra li ma jhallu l-ebda dubju li tabilhaqq il-kirja kienet kompriza fit-trasferiment tan-negozju.

Il-hlas tal-kera mill-kumpanija lanqas ma jipprova 'ut sic' s-sullokazzjoni in kwantu kif spiss gie ritenut kulhadd seta' jhallas id-dejn ta' haddiehor. L-Art 1149 (1) tal-Kodici Civili infatti jipprovdi illi "il-kreditur ma jistax jirrifjuta hlas li toffri lilu terza persuna jekk il-hlas ikunu ta' vantagg ghad-debitur".

Il-ligi specjali (Kap 69) tuza it-terminologija "ittrasferixxa" ("made over" fit-test Ingliz). Li jfisser li l-Art 9 tal-Kap imsemmi ma kienxlimitat ghac-cessjoni kif mifhuma fil-Kodici Civili, izda kull forma ta' trasferiment tal-kirja li ssir minghajr il-kunsens espress tas-sid. Il-ligi ma taghmel l-ebda distinzjoni bejn trasferiment oneruz jew gratuwitu, u konsegwentement mhux rikjest li jkun thallas xi korrispettiv biex jissussistit-trasferiment tal-kirja kontemplat taht din il-ligi.

Anki jekk is-sid kien jaf bic-cessjonijew sullokazzjoni dan se mai jista' talvolta jissarraf f'rinunzja tacita ghall-azzjoni. Izda ma jekwivalix ghal kunsens espress li trid il-ligi. Kunsens dan li ma giex provat mill-inkwilin li kien inghata lilu. Il-ligi precizament biex tevita l-kwestjonijiet u s-supposizzjonijiet ta' approvazzjoniu kunsens tacitu, trid li l-kunsens ghas-sullokazzjoni jkun espress. Li kieku l-ligi kienet trid li s-semplici kunsens tal-lokatur ikun bizzejjed, kien kif kien, anki tacitu, ma kienx ikun hemm ghalfejn jinghad li l-kunsens mehtieg kien il-kunsens espress.

Gjaladarba l-ligi tqieghed bhala regola illi l-kunsens ghas-sullokazzjoni irid ikun wiehed espress, kwalsiasi dipartizzjoni mill-istess regola trid tkun sew mizurata. Huwa minnu illi gie kemm il-darba deciz illi anke meta jkun hemm il-kunsens tacitu u mhux espress, is-sid jiddekadi mid-dritt tieghu ghar-ripresa tal-pussess tal-fondmikri izda l-kliem tal-ligi, li ssemmi l-kunsens espress, jippostula li dan il-kunsens ikun jirrizulta car u mhux inekwivoku u minn fatti tant inspjegabbli b'mod iehor, illi l-kunsens tacitu jkun ineffetti jekwivali ghal kunsens espress.

Trid issir distinzjoni bejn li wiehed jikkonsentixxighall-fatt li wiehed ikun jaf li sehh u li jakkweixxi ghall-fatti li setghu kienu indikattivi ta' dak li forsi gara.