09/07/2008

OF APPEAL (CIVIL, INFERIOR)

SCIBERRAS PHILIP

PORTELLI MARIA DOLORES (APPELLANT) vs AZZOPARDI TARCISIO ET (APPELLAT)

N/A

FINAL JUDGEMENT

PORTELLI MARIA DOLORES (APPELLANT) vs AZZOPARDI TARCISIO ET (APPELLAT) - 21/2006/1 - OF APPEAL (CIVIL, INFERIOR), GOZO

APPELL; HLAS TA SENSARIJA

Din hija kawza ghall-hlas ta' sensarija u/jew servizzi rezi mitluba mill-attrici li qed tallega li kienet hi li ressqet lill-konvenuti Raymond u Elizabeth konjugi O'Neill mal-konvenut l-iehor TarcisioAzzopardi sakemm dawn waslu li jikkonkludu l-bejgh li sar b'kuntratt fl-atti tan-Nutar. Il-konvenuti, minn naha l-ohra, jichdu l-verzjoni tal-attrici u ta' zewgha, u hemm divergenza fl-aspetti l-aktar importanti u krucjali ghad-determinazzjoni tat-talba attrici ghall-hlas tas-sensarija.

Dakli jrid jigi determinat f'din il-kawza huwa jekk fil-fatt, l-attrici ghandhiex dritt ghas-sensarijajew, imqar, ghal kumpens ghas-servizzi resi. L-iskop principali ta' kwalunkwe' persuna sabiex takkwista d-dritt ta' medjazzjoni huwa dak li tlaqqa' l-kunsensi tal-partijiet interessati fl-operazzjoniwara illi jiehu sehem attiv u intelligenti fil-progettata u proposta konvenzjonali. Ghall-akkwist tas-sensarija, is-sensar irid jara li permezz tieghu hu jlaqqa' l-partijiet interessati fuq dawk l-elementi ta' l-operazzjoni, klassikament imsejha ‘is-sostanzjali u l-accidentali' tal-kuntratt. Fejn tonqos din l-operazzjoni, u allura d-dritt ta' sensarija ma jkunx dovut, ikun hemm lok ghal kumpens f'kaz ta' inkarigu espress jew tacitu ghal xi xoghol li jkun ghamel il-medjatur u mhux li bniedem semplicement jaghti nformazzjoni bla ma jaghmel xejn aktar, cioe' bla ma jadopera ruhhu bl-ebda mod iehor. Ma jirrikorrux l-elementi ta' sensarija izda ta' semplici locatio operarum meta l-persuna tkun intromettiet ruhha b'inkarigu ta' wahda biss mill-partijiet.

Fid-dawl ta' dawn il-principji legali, u mehud in konsiderazzjoni c-cirkostanzi ta' dan il-kaz, it-Tribunal ghal Talbiet Zghar (Ghawdex) hass li l-attrici mhijiex intitolata ghas-sensarija fuq il-bejgh li gie konkluz bejn il-konvenuti konjugi Azzopardi u l-konjugi O'Neill. It-talba attrici mhijiex sostnuta la fil-fatt u lanqas fid-dritt, u ghalhekk ma tistghax tigi milqugha. Ghaldaqtant it-Tribunal cahad it-talbiet attrici bl-ispejjez kontra taghha.

L-attrici appellat minn din is-sentenza bl-aggravju ewlieni illi t-Tribunal ghamel apprezzament errat tal-provi u b'hekk wasal ghall-gudizzju zbaljat, bi pregudizzju ghad-drittijiet taghha. Hi tikkontendi li interveniet fin-negozjati li saru bejn il-konvenuti u li allura, la kienet strumentali biex il-ftehim isehh, kien jisthoqqilha li ghallanqas tigi kkompensata ghaldak l-intervent effettiv taghha. B'ilment sekondarju l-appellanti tissottometti wkoll illi t-Tribunal ippekka kontra l-ligi procedurali ghax ma ordnax l-isfilz ta' l-Affidavit tal-konvenut Raymond O'Neill, u dan bi ksur ta' l-Artikolu 21 (3) u 622A (2) tal-Kapitolu 12.

Minn kif impostat l-Avviz, l-appellanti talbet il-hlas ta' senserija in kwantu tallega illi kien bl-operat intermedjarju taghha illi l-konvenuti tlaqqghu flimkien biex isehh in-negozju ta' bejniethom. In linea ta' massimabiex din il-premessa titqies fondata jrid jirrizulta illi bejn il-hidma ta' l-appellanti u l-konkluzjoni ta' l-affari jissussisti ness validu ta' kawzalita. Dan fis-sens illi, minn kif spjegat f'gurisprudenza pacifika, “l-medjatur ikun adopera ruhu b'mod li jkun laqqa' l-kunsens tal-partijiet dwaris-sostanzjali u l-accidentali tal-kuntratt”. Il-mera informazzjoni jew senjalazzjoni ma tillegittimax lill-pretendent tad-dritt ta' medjazzjoni jew tal-kumpens in kwantu dawn ma jikkostitwux dak ir-rizultat utli ta' xi ricerka maghmula minnu u lanqas jista' per se jekwivali ghal xi kontribut kawzali rilevanti ghall-konkluzjoni tal-kuntratt.

Fil-fehma ta' din il-Qorti ta' l-Appell, dik l-attivita` ta' l-appellanti ma tistax, ragonevolment, tassumi dak il-karattru indiskutibbli tad-determinazzjoni u tal-kompletezza tan-ness kawzali. L-aggravju taghha fil-mertu ma jistax jigi akkolt, labhala stat ta' fatt jew ta' dritt u lanqas mill-punto di vista tad-dritt ekwitattiv. Ghaldaqstant,l-appell qed gie michud fiz-zewg kapi ta' l-aggravji tieghu u s-sentenza appellata, ikkonfermata.