05/10/2001

OF APPEAL (CIVIL, SUPERIOR)

SAID PULLICINO JOSEPH, AGIUS CARMEL A., CAMILLERI JOSEPH D.

APS BANK LTD. vs AMALGAMATED BUILDING CONTRACTORS LTD

N/A

FINAL JUDGEMENT

APS BANK LTD. vs AMALGAMATED BUILDING CONTRACTORS LTD - 239/1995/1 - OF APPEAL (CIVIL, SUPERIOR), MALTA

BUON VICINAT, PARAMETRI TA` - DRITT TA` PROPRJETA`, DILIGENZA U PRUDENZA TA` BONUS PATER FAMILIAS FL-EZERCIZZJU TA` - DRITT TA` PROPRJETA`, DRITT TA` SID TA` FOND IMMOBBLI LI JAGHZEL LI JIZVILUPPA JEW MA JIZVILUPPAX IL-FOND TIEGHU - DRITT TA` PROPRJETA`, LIMITI TA` - DRITT TA` PROPRJETA`, RESPONSABILITA` GHAL SIGURTA` KONTRA SERQ - DRITT TA` PROPRJETA`, RESTRIZZJONIJIET FUQ

Filwaqt illi hu minnu l-principju tad-Dritt Ruman illi l-jedd tal-proprjeta' kien jinkludi l-jus utendi et abutendi, tali principju ma kienx wiehed assolut, imma kien temperat bl-obbligu ta' min juzad-dritt tieghu li ma jaghmilx hsara lil haddiehor. Infatti l-artikolu 320 tal-Kodici Civili jenuncja l-principju li l-proprjeta' hija l-jedd li wiehed igawdi u li jiddisponi minn hwejgu bl-iktar modassolut, basta li bihom ma jaghmilx uzu projbit mil-ligi. Qui suo iure utitur non videtur damnum facere. Dan kif jiddisponi l-artikolu 1030 tal-Kap 16:- "Kull min jaghmel uzu ta' jedd tieghu fil-qies li jmiss ma jwegibx ghall-hsara li tigri b'dan l-uzu". Principji dawn temperati bil-limitazzjonili kull wiehed kien iwiegeb ghall-hsara li tigri bi htija tieghu, u li jitqies fi htija kull min bl-ghemil tieghu ma juzax il-prudenza, id-diligenza u l-hsieb ta' missier tajjeb ta' familja (Art. 1031 u 1032 tal-Kap 16).

Filwaqt illi kien ghal kollox lecitu illi l-proprjetarju ta' immobbli li jizviluppa jew ma jizviluppax il-fond skond il-htigijiet u anke l-gosti tieghu, fl-ezercizzju ta'dan il-jedd ta' tgawdija, kellu jiehu hsieb illi ma jipperikolax, bl-istess mizura, il-jedd tad-tgawdija ta' proprjetarji ta' fondi li jmissu ma' tieghu. Dan l-obbligu ta' prudenza u diligenza kien pero' jestendi biss ghal dak illi wiehed kien normalment mistenni li jezercita fl-ezercizzju tal-jeddta' proprjeta'. Dan propju ghaliex hadd ma kien tenut li jwiegeb, fin-nuqqas tad-disposizzjoni espressa tal-ligi oltre milli ghall-hsara li tigri minhabba nuqqas ta' prudenza, ta' diligenza, jew ta'hsieb fi grad akbar minn dak ta' missier tajjeb ta' familja (Subinciz (2) ta' l-art. 1032).

Filwaqt li kien att ta' prudenza u diligenza li sid ta` fond jassigura l-proprjeta' tieghu kontral-perkolazzjoni ta' l-ilma u jekk dan ma jaghmlux, u dan il-fatt jikkawza hsara lill-fond tal-vicinhu jkun tenut responsabbli, mhux l-istess jista' jinghad ghall-mizuri ta' sigurezza biex tigi ovvjata l-possibilita' li "bniedem intenzjonat hazin" jittanta jisgassa ghal gol-fond limitrofu. Ir-responsabilita` ghall-mizuri tas-sigurta' ta` fond huma esklussivament tas-sid ta` dak il-fond u mhux tal-gar tieghu.