Reference: 57/2006

Judgement Details


Date
10/07/2007
Court
CIVIL FIRST HALL (CONSTITUTIONAL JURISDICTION)
Judiciary
MALLIA TONIO
Parties
BUGEJA VIANI PHILIP vs AVUKAT GENERALI
ECLI
N/A
Judgement Type
FINAL JUDGEMENT

Appealed Details


Appealed
Yes

Keywords / Summary


Keywords
ARTIKOLU 13 TAL-KONVENZJONI EWROPEJA TAD-DRITTIJIET FUNDAMENTALI TAL-BNIEDEM - ARTIKOLU 29 (4) TAL-ATT DWAR GIEH IR-REPUBBLIKA - ARTIKOLU 6 TAL-KONVENZJONI EWROPEJA TAD-DRITTIJIET FUNDAMENTALI TAL-BNIEDEM - JUDICIAL REVIEW - KUMITAT TAL-PRIVILEGG TAN-NOBBILTA TA MALTA
Summary
Ir-rikorrent ressaq talba lill-Kumitat tal-Privileggi tan-Nobbilita` ta` Malta sabiex huwa jigi rikonoxxut bhala s-successur ta` ommu fit-titolu nobbiljari ta` Baruni ta` Tabrija. Din it-talba giet michuda, u r-rikorrent xtaq jitlob li din id-decizjoni tkun soggetta ghal stharrig gudizzjarju, izdaqed jissottometti li hu prekluz milli jaghmel dan minhabba legislazzjoni Maltija, u senjament l-artikolu 29(4) tal-Att dwar Gieh ir-Repubblika (Kap. 251 tal-Ligijiet ta` Malta). Hu qed jallega li danjikkostitwixxi vjolazzjoni tad-drittijiet fondamentali tieghu garantiti bl-artikolu 6 u 13 tal-Konvenzjoni Ewropea (Kap. 319 tal-Ligijiet ta` Malta), u l-Artikolu 1 tal-Ewwel Protokoll.

L-Attdwar Gieh ir-Repubblika ma kellux l-iskop li jikkancella dawk it-titoli ta` nobbilita`, izda biss biex jnehhi kull rikonoxximent ufficcjali tal-istess titoli. Ma hemm xejn xi jzomm persuna li tkomplituza it-titoli ta` nobbilita` li dgawdi f`ambjenti socjali, kulturali u ohrajn li m`humiex ufficcjali, fis-sens ta` organizzati jew sponsorjati minn xi organu tal-istat. La darba hu hekk, ma hemm xejn xi jzomm membri li jippossjedu titoli ta` nobbilta` li joholqu Kumitat biex jirregola s-successjoni ta` dawk it-titoli. Mhux projbit li grupp ta` nies b`ghan simili joholqu ghaqda jew kumitat biexjirregola dan l-ghan taghhom, u sakemm l-iskop ta` dik l-ghaqda ma jkunx kontra l-ligi, l-ordni pubbliku jew l-morali, m`hemm xejn kontra l-holqien ta` dik l-ghaqda.

F`dan il-kaz, il-kumitat tal-Privileggi tan-Nobbilita` ta` Malta ma jidhirx li qed imur kontra l-ligi jew l-ordni pubbliku. Hiligi li t-titoli ta` nobbilita` ma humiex legalment jew ufficcjalment rikonoxxuti, pero`, ma hemm xejn hazin li dawk li jippretendu li ghandhom xi titolu ta` nobbilita` li, anke fil-limiti tal-interessi taghhom, jirregolaw min ghandu jedd igorr titolu partikolari flok haddiehor. Darba, pero`, li jaghmlu dan, il-kumitat ta` dik l-ghaqda ghandha obbligu mhux biss li tagixxi fit-terminu u skond l-istatut tal-ghaqda, izda li ssegwi l-principji ta` gustizzja naturali fid-deliberazzjoni taghha.

Fil-fehma ta` din il-Qorti, kull membru ta` ghaqda li jkollha struttura u statut formali ghandu dritt li jkun trattat “fairly” mill-istess ghaqda, u dan ifisser li, fil-konfront tieghu, ghandhom jigu segwiti l-principji ta` gustizzja naturali. Jekk membru jallega li dan ma garax, ghandu dritt ghar-rikors lil dawn il-Qrati, biex dawn, minghajr ma jindahlu fl-affarijiet privati ta` dik l-ghaqda,jaraw li l-affarijiet isiru “fairly”.

Il-gurisdizzjoni tal-Qrati ordinarji ta` “review” mhuxlimitat ghall-agir tal-amministrazzjoni ufficcjali, izda hija intiza wkoll biex tara li l-kuntrattili jsiru bejn il-partijiet jigu ezegwiti in bona fede u “fairly”. Jekk grupp ta` nies joholqu ghaqda b`regoli appoziti u b`kumitat li jahseb biex jirregola min jista` jifforma parti minn dik l-ghaqdau min le, dawn il-Qrati ghandhom funzjoni li jaraw li dawk ir-regoli jigu rispettati u li l-kumitathekk maghluq jagixxi b`mod “fair”, u partikolarment li jsegwi l-principji ta` gustizzja naturali.Meta Qorti tkun hekk qed tagixxi, tkun qed tezercita l-funzjoni taghha li tara li l-kuntratti jigu ezegwiti b`mod ekwu u ghal dak li jipprovdu (art. 993 tal-Kodici Civili) u bl-ebda mod ma tkun qed “tirrikonoxxi” ufficcjalment l-istatus tal-membru ta` dik l-ghaqda. L-iskop ta` “judicial review” mhux dak biex il-Qorti taghti xi timbru ta` ufficcjalita` ghad-decizjoni impunjata, izda biex tara li,biex ittiehdet dik id-decizjoni, gew segwiti regoli ta` principji naturali inerenti f`kull process.Jekk decizjoni hijiex ta` natura ufficcjali, amministrattiva jew le, jiddependi mill-organu li jaghtiha u mil-ligijiet tal-pajjiz, pero`, hi x`inhi n-natura ta` dak id-decizjoni, kull persuna li ghandha interess ghandha dritt tesigi li l-process ikun wiehed “fair”. Biex ikun hemm “judicial review”min jezercita l-azzjoni, irid juri interess guridiku fil-prosegwiment ta' dik il-kawza, liema interess irid ikun jezisti fil-bidu tal-kawza u jipperdura tul is-smiegh tal-kawza.

F'dan il-kuntest, l-interess irid ikun guridiku fis-sens li dan l-interess irid ikun rikonoxxut bil-ligi u l-azzjoni trid tkun preordinata ghal l-otteniment ta' rimedju protett bil-ligi. Minhabba dan ir-rikwezit,gie deciz li rimedji li jwasslu biss ghall-otteniment ta' semplici dikjarazzjoni mhux permissibli.

F`dan il-kaz, il-procedura ta` “review” li tista` tigi intentata mir-rikorrent, tista` twassal ghar-revindikazzjoni tat-titolu ta` nobbilita` pretiz minnu, li ghad li jista` ma jkollux effettpatrimonjali, jkollu zgur kontenut morali, imqarr fost il-membri l-ohra tal-ghaqda. Meta tkun qedtaghmel ezami ta` din ix-xorta, il-Qorti ma tkunx qed jinteressha fid-decizjoni ut sic, u lanqas ghandha tindahal fl-apprezzament li l-ghaqda tkun ghamlet biex waslet ghal dik id-decizjoni, imma l-interess taghha hu biss biex tara li dak li jkun jigi trattat “fairly” minn shabu tal-ghaqda. Kull cittadin ghandu dritt ghal dan il-minimu ta` protezzjoni mill-organu gudizzjarju, jigifieri biex jara li r-regoli tal-istatut tal-ghaqda li jifforma parti fiha jigu segwiti u li, f`kull kaz, ma jigu qattinjorati l-principji ta` gustizzja naturali.

Din il-Qorti mhux qed tghid li titolu pretiz mir-rikorrent hu xi “possediment” li jimmerita protezzjoni. Li qed tghid hu li d-dritt li jigi trattat “fairly” huwa dritt civili li ebda Qorti ma tista` ccahdu minnha. Id-dritt protett mhux it-titoluta` nobbilita` in kwistjoni, izda d-dritt ta` “review” gudizzjarju tal-process li bih hu gie mcahhadmilli jigi rikonoxxut, ancorche` mhux ufficcjalment, izda fost strati tas-socjeta` Maltija, bhala l-Baruni ta` Tabrija.

L-istat Malti ha decizjoni politika li Malta tkun Repubblika, u kwindi,titoli ta` nobbilita` (li huma derivanti minn monarkija) ma jkunux rikonoxxuti ufficcjalment f`Malta. Ir-rikorrent ma jistax, allura, jippretendi xi haga li l-istat, bhala principju, ma jirrikonoxxix. Ir-rikorrenti ma jistax jippretendi bhala dritt civili, dak li l-ligi ma taghtihx

Titolu ta` Nobbilita` ut sic ma jistax jitqies bhala “possediment” ghall-fini tal-Konvenzjoni Ewropea. Wiehed ma jridx jinsa li l-Gvern, bl-Att dwar Gieh ir-Repubblika, la nehha dawk it-titoli u, aktar importanti, lanqas ma zvesta lill-pretiz nobbli mill-proprjeta` annessa ma` dak it-titolu (artikolu 28(2)tal-Kap. 251).

Il-Qorti Ewropea ghad-Drittijiet tal-Bniedem fil-kawza “Pilar de la CiervaOsorio de Moscoso et vs Spain”, deciza fit-28 ta` Ottubru, 1999, kienet osservat b`mod car li “a nobility title cannot, as such, be regarded as amounting to a ‘possession' within the meaning of that provision”, cioe`, l-ewwel artikolu tal-ewwel protocol tal-Konvenzjoni.

Press li din il-Qortitara li r-rikorrenti mill-bidunett kellu “a right to a court” ghall-istharrig gudizzjarju tad-decizjoni moghtija fil-konfront tieghu mill-Kumitat tal-Privileggi tan-Nobbilita` ta` Malta, ma tistax tilqa' t-talba tar-rikorrenti li hu qed jigi mcahhad mid-dritt ta` rikors ghall-Qrati. Sa fejn jista`jippretendi aktar minn hekk, ir-rikorrent mhux intitolat ghalihom. Ghaldaqstant, din il-Qorti tiddisponi mill-kawza billi tichad it-talbiet tar-rikorrent, bl-ispejjez kontra tieghu.




Operational Programme 1
CONvErGE connected eGovernment


We use cookies to ensure that we give you the best experience on our website. If you continue without changing your settings, we'll assume that you are happy to receive all cookies. More Info